Nếu EVFTA được ví như con đường cao tốc cho việc thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế thì ngày hôm nay chúng ta đã tự tin sẵn sàng thông xe cho con đường đó để giúp cho các phương tiện lưu thông trên đó (doanh nghiệp và nền kinh tế- PV) được vận hành một cách thuận lợi, thông suốt và hiệu quả hơn.
Đó là chia sẻ của Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh tại Hội nghị trực tuyến về “Triển khai kế hoạch thực hiện Hiệp định thương mại tự do Việt Nam – Liên minh Châu Âu (EVFTA) do Thủ tướng chủ trì sáng 6/8.
Đây là lần đầu tiên Chính phủ tổ chức riêng một hội nghị có sự tham dự của các bộ, ngành, cơ quan có liên quan và các địa phương để thảo luận, quán triệt các giải pháp, cách thức triển khai một Hiệp định thương mại (FTA) đồng bộ và toàn diện. Đây là điểm rất khác so với các hiệp định thương mại tự do đã có trước đây, vì vậy càng cho thấy vai trò và tầm quan trọng của Hiệp định EVFTA, đặc biệt là trong bối cảnh hiện nay.
Chia sẻ về Kế hoạch thực thi Hiệp định EVFTA của Chính phủ, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh thông tin: Kế hoạch thực thi Hiệp định EVFTA của Chính phủ tập trung vào 5 nhóm công việc, bao gồm: Công tác tuyên truyền, phổ biến thông tin về Hiệp định EVFTA và thị trường của các nước EU; Công tác xây dựng pháp luật, thể chế; Các biện pháp nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển nguồn nhân lực; Chủ trương và chính sách đối với tổ chức công đoàn và các tổ chức của người lao động tại cơ sở doanh nghiệp; Chính sách an sinh xã hội, bảo vệ môi trường và phát triển bền vững.
Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh phát biểu tại Hội nghị. Ảnh: MK.
Bộ Công Thương được Chính phủ giao là cơ quan đầu mối điều phối việc triển khai Hiệp định CPTPP, và giờ là Hiệp định EVFTA. Trên cơ sở những nội dung mà Thủ tướng Chính phủ đã nêu, từ góc độ, chức năng quản lý của mình, Bộ Công Thương kiến nghị nhiều giải pháp cụ thể.
Bộ trưởng Trần Tuấn Anh cho biết, công tác tuyên truyền, phổ biến về hội nhập kinh tế quốc tế nói chung và Hiệp định EVFTA nói riêng trong thời gian tới cần đẩy mạnh hơn nữa theo hướng đa dạng hóa về hình thức tuyên truyền và chuyên môn hóa về nội dung, hướng tới từng đối tượng cụ thể và đặc biệt cần xây dựng, nâng cao năng lực cho đội ngũ giảng viên, chuyên gia có kiến thức sâu về các FTA và EVFTA.
Cùng với đó, để giúp các doanh nghiệp tận dụng tối đa những cơ hội mà Hiệp định mang lại, cần tích cực xóa bỏ những rào cản đối với hoạt động sản xuất kinh doanh của doanh nghiệp thông qua việc đẩy mạnh hơn nữa công tác cải cách hành chính, ban hành chính sách với phương châm tạo thuận lợi tối đa cho doanh nghiệp, minh bạch và bảo đảm công bằng, không có sự phân biêt đối xử giữa các thành phần kinh tế.
“Điều quan trọng là chúng ta cần thay đổi tư duy trong việc xây dựng chính sách từ cấp trung ương và địa phương, lấy doanh nghiệp làm trọng tâm và lấy chuẩn mực quốc tế làm thước đo. Có như vậy, những chính sách được ban hành mới thực sự đi vào cuộc sống và giúp doanh nghiệp hoạt động sản xuất kinh doanh được tốt hơn”, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh.
Việc nâng cao năng lực cạnh tranh không phải là vấn đề mới, nhưng là thực trạng và bài toán hóc búa mà Việt Nam đã gặp từ lâu. Tuy vậy, với việc tham gia các FTA thế hệ mới với những cam kết về mở cửa thị trường trong lĩnh vực hàng hóa và dịch vụ, cần phải nhanh chóng có những giải pháp hết sức cụ thể và thiết thực. Đối với những lĩnh vực sản xuất công nghiệp, cần tiếp tục khuyến khích, đầu tư nhiều hơn vào việc phát triển ngành công nghiệp phụ trợ để giải tỏa những nút nghẽn về nguồn nguyên liệu đầu vào.
Đồng thời, cũng cần có những hỗ trợ thiết thực và hiệu quả hơn cho doanh nghiệp trong việc quảng bá, xúc tiến thương mại đối với sản phẩm đầu ra. Có như vậy, mới có thể xây dựng và củng cố các ngành sản xuất đủ năng lực để cạnh tranh được với các sản phẩm nhập khẩu, từ đó đứng vững trên sân nhà và từng bước thâm nhập sâu hơn vào thị trường quốc tế.
Đặc biệt, những FTA thế hệ mới như CPTPP hay EVFTA luôn có những cam kết cao về phát triển bền vững, gắn việc phát triển sản xuất và thương mại với các yêu cầu về bảo vệ môi trường. Theo đó, các sản phẩm xuất khẩu, đặc biệt là những mặt hàng có nguồn gốc, đầu vào từ tự nhiên như thủy sản hay sản phẩm gỗ cần phải đáp ứng được các quy định về truy xuất nguồn gốc. Cụ thể là các sản phẩm đó có được đánh bắt và khai thác một cách hợp pháp hay không. Chính vì vậy, một mặt, cần có những biện pháp nâng cao nhận thức của người nông dân và doanh nghiệp sản xuất, nhưng mặt khác cũng cần có những giải pháp, chế tài cụ thể đối với những hành vi vi phạm các quy định về đánh bắt và khai thác nguồn tài nguyên trái phép.
Đại diện Bộ Công Thương cũng nhắc đến vấn đề về phát triển cơ sở hạ tầng phục vụ cho sản xuất và kinh doan. Thời gian qua, Chính phủ đã có những giải pháp rất mạnh mẽ để phát triển cơ sở hạ tầng trong nước nhằm thu hút đầu tư nước ngoài và đáp ứng được tốt hơn nhu cầu của nền kinh tế.
Bản thân các nhà đầu tư và doanh nghiệp châu Âu cũng rất có thế mạnh trong những ngành như logistics, viễn thông, giao thông… Do vậy, một mặt Hiệp định EVFTA sẽ tạo cơ hội rộng mở cho các doanh nghiệp châu Âu vào đầu tư tại những lĩnh vực này ở Việt Nam. Mặt khác, với sự tham gia của doanh nghiệp châu Âu thì đây cũng là cơ hội để cơ sở hạ tầng của Việt Nam được phát triển, cải thiện hơn nữa, từ đó đáp ứng và phục vụ tốt hơn cho hoạt động sản xuất và kinh doanh của cả nền kinh tế nói chung.
Đặc biệt, Bộ trưởng Trần Tuấn Anh nhấn mạnh: Chúng ta cần quán triệt nhận thức đúng đắn rằng, khác với các FTA khác, Hiệp định EVFTA được xây dựng trên nguyên tắc có đi có lại và cân bằng về lợi ích của cả hai bên. EU xóa bỏ thuế quan cho hàng hóa của Việt Nam có cơ hội lớn hơn trong việc xuất khẩu sang thị trường EU thì ngược lại Việt Nam cũng phải có nghĩa vụ mở cửa thị trường của mình cho hàng hóa của châu Âu. Vấn đề ở đây là bên cạnh việc trang bị năng lực cạnh tranh cho hàng hóa trong nước, cần phải tạo ra một môi trường cạnh bình đẳng, lành mạnh cho hàng hóa của cả hai bên.
Điểm đáng lưu ý là EU có cơ cấu xuất nhập khẩu hàng hóa mang tính bổ trợ với Việt Nam và do vậy không trực tiếp cạnh tranh với hàng hóa cùng phân khúc của nhau. Cũng chính vì thế, những mặt hàng mà EU có thế mạnh khi nhập khẩu vào thị trường Việt Nam như máy móc, thiết bị… sẽ giúp hỗ trợ cho ngành sản xuất trong nước giảm giá thành và nâng cao năng lực sản xuất, từ đó tạo ra những sản phẩm có sức cạnh tranh tốt hơn.
“Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng với sự nhận thức đúng đắn và sự chuẩn bị tốt, chúng ta có thể đón đầu và tận dụng hiệu quả được những cơ hội và kỳ vọng mà Hiệp định EVFTA sẽ mang lại. Nếu EVFTA được ví như con đường cao tốc cho việc thúc đẩy tăng trưởng nền kinh tế thì ngày hôm nay chúng ta đã tự tin sẵn sàng thông xe cho con đường đó để giúp cho các phương tiện lưu thông trên đó, chính là doanh nghiệp và nền kinh tế, được vận hành một cách thuận lợi, thông suốt và hiệu quả hơn”, Bộ trưởng Bộ Công Thương Trần Tuấn Anh khẳng định.