Tìm cách xử lý tro xỉ
Quy hoạch điện VII điều chỉnh đã được Chính phủ phê duyệt xác định nhiệt điện than đóng vai trò quan trọng đảm bảo an ninh năng lượng. Theo quy hoạch này, đến năm 2020, tổng công suất nhiệt điện than khoảng 26.000 MW, chiếm 49,3% lượng điện sản xuất; năm 2025 đạt khoảng 47.600 MW, chiếm 55% điện sản xuất; năm 2030 đạt 55.300 MW chiếm 53,2% điện sản xuất.
Tại hội thảo Công nghệ nhiệt điện than và môi trường do Bộ Công Thương tổ chức mới đây, các chuyên gia cho rằng các nhà máy nhiệt điện đốt than có khối lượng chất thải rất lớn, đặc biệt là tro xỉ, nếu không được xử lý sẽ gây tác hại lớn đến môi trường. Với tình hình khai thác than trong nước và nhập khẩu để phục vụ cho nhiệt điện như hiện nay, ước tính đến năm 2030, các nhà máy nhiệt điện sẽ thải ra môi trường tối đa 28 - 30 triệu tấn tro xỉ.
Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng 1 tại Hà Tĩnh nằm trong danh sách các nhà máy có nguy cơ gây ô nhiễm môi trường, theo danh sách Bộ Công Thương mới công bố. |
Theo TS Nguyễn Mạnh Hiến, nguyên Viện trưởng Viện Năng lượng, tro xỉ hiện nay chủ yếu được đưa ra các bãi tập kết, gây ô nhiễm môi trường ảnh hưởng tới người dân sống xung quanh. Việc bảo quản các bãi tro xỉ này để đảm bảo không phát tán ô nhiễm cũng rất phức tạp. Về lâu dài, phải tận dụng tro xỉ làm xi măng, gạch không nung…
Như tại Nhà máy Nhiệt điện Vũng Áng, nhờ kí được hợp đồng với các đối tác mà một lượng lớn tro xỉ của nhà máy đã được tận dụng, thay vì thải ra môi trường gây ô nhiễm. Nhà máy đang tiếp tục kêu gọi, tạo điều kiện tối đa cho các doanh nghiệp sản xuất vật liệu xây dựng đến lấy tro xỉ. “Chúng tôi đã khuyến cáo các nhà máy nhiệt điện phải phối hợp với các doanh nghiệp xây dựng để tận dụng tro xỉ làm xi măng. Đồng thời Nhà nước cần có cơ chế khuyến khích các doanh nghiệp vật liệu xây dựng sử dụng tro xỉ làm xi măng với giá thành hợp lý”, TS Hiến cho biết.
Ứng dụng công nghệ hiện đại
Để giải quyết triệt để các vấn đề liên quan đến môi trường trong nhiệt điện than, ông Nguyễn Tài Anh, Phó TGĐ Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, các nhà máy nhiệt điện than của EVN đều sử dụng hệ thống thiết bị lọc bụi tĩnh điện hiệu suất cao. Quy trình xử lý bụi và khí thải là quy trình đầy đủ, phổ biến hiện nay của các nhà máy nhiệt điện đốt than trên thế giới.
Ông Nguyễn Mạnh Hiến khuyến cáo, các nhà máy nên sử dụng các công nghệ tiên tiến, hiện đại cho các dự án mới. Đồng thời cải tiến, nâng cấp các dự án đang vận hành. Trong quá trình khai thác, cần tuân thủ nghiêm ngặt các quy trình vận hành, từng bước đầu tư, xây dựng năng lượng tái tạo với lộ trình thích hợp cũng như tiếp tục triển khai sâu rộng chương trình quốc gia về sử dụng năng lượng tiết kiệm và hiệu quả.
Còn theo TS Trương Duy Nghĩa, Chủ tịch Hội Khoa học kĩ thuật nhiệt Việt Nam, để giảm thiểu tác động đến môi trường, các nhà máy nhiệt điện than cần sử dụng các biện pháp khử chất độc hại trước khi thải ra môi trường. Ngoài ra, theo các chỉ số đánh giá tác động môi trường đã được phê duyệt, các phương pháp xử lý chất thải phải áp dụng công nghệ hiện đại, có mức đầu tư lớn.
“Nếu chỉ số đánh giá tác động môi trường được thực hiện nghiêm túc, việc xử lý các chất thải độc hại tại các nhà máy nhiệt điện than sẽ không tác động đến môi trường. Tuy nhiên, các nhà máy nhiệt điện vẫn phải tổ chức quan trắc thường xuyên để đánh giá kết quả xử lý. Hơn nữa, do số lượng chất thải lớn nên hệ thống quan trắc cần được ghi chép tự động và nối mạng với hệ thống quan trắc chung”, ông Nghĩa khuyến nghị.
“Khó khăn lớn nhất cho đầu ra sản phẩm tro xỉ là thói quen sử dụng của khách hàng. Khi chưa có đầu ra ổn định thì tro xỉ than từ nhà máy nhiệt điện vẫn chưa được xử lý triệt để”. Thứ trưởng Bộ Công Thương Hoàng Quốc Vượng |