Những khó khăn của kinh tế thế giới và trong nước năm 2011 đã khiến thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam sụt giảm nghiêm trọng. TTCK diễn biến đáng lo ngại, không chỉ vì giá cổ phiếu suy giảm sâu, mà điều quan trọng nhất, TTCK đã không thực hiện tốt chức năng kênh huy động vốn của doanh nghiệp. Do đó, vấn đề tái cấu trúc TTCK được xem là yêu cầu cấp bách trong năm 2012.
Ủy ban chứng khoán Nhà nước (UBCKNN) đã chỉ ra những khó khăn, hạn chế tác động bất lợi tới TTCK trong năm 2011. Đáng chú ý nhất là điều kiện kinh tế vĩ mô trong nước và nước ngoài không thuận lợi. Trong nước, tình trạng lạm phát, lãi suất, nhập siêu cao dẫn đến kết quả kinh doanh của nhiều công ty niêm yết giảm sút, gần 60% công ty niêm yết có lợi nhuận sụt giảm so với năm trước)… Trong khi đó, chính sách tiền tệ thắt chặt cũng khiến nguồn tín dụng cho chứng khoán bị hạn chế. Do vậy, TTCK gặp nhiều khó khăn, các chỉ số chứng khoán và khối lượng giao dịch đều sụt giảm, nhiều công ty chứng khoán bị thua lỗ. Đặc biệt, thanh khoản của thị trường bị sụt giảm mạnh.
Sự giảm sút của TTCK cũng đã làm lộ rõ nhiều điểm yếu, hạn chế trong hoạt động của công ty chứng khoán, công ty niêm yết như: Quản trị, kiểm soát rủi ro của các công ty chứng khoán có nhiều bất cập, việc tuân thủ các quy định luật pháp còn yếu. Bên cạnh đó, mặc dù đã được hình thành trên 10 năm nhưng nhiều cơ chế chính sách còn chưa theo kịp, dẫn đến việc “xé rào”, “lách luật”, tiềm ẩn nhiều rủi ro.
Theo UBCKNN, mặc dù trong năm 2011 TTCK gặp nhiều khó khăn, song năm 2012 sẽ có những yếu tố thuận lợi nhất định. Nghị quyết Hội nghị Trung ương 3 đã yêu cầu tái cấu trúc ba lĩnh vực quan trọng nhất của nền kinh tế gồm có đầu tư công, doanh nghiệp nhà nước (DNNN) và hệ thống ngân hàng thương mại. Thủ tướng Chính phủ chỉ đạo quyết liệt các bộ, ngành khẩn trương xây dựng và triển khai có hiệu quả đề án tái cấu trúc. Điều này sẽ góp phần quan trọng nhằm nâng cao hiệu quả, sức cạnh tranh chung và sự phát triển bền vững của nền kinh tế, góp phần phát huy vai trò của TTCK.
Trong năm 2012, UBCKNN sẽ tiếp tục duy trì sự ổn định và bền vững của TTCK, đưa chứng khoán trở thành kênh huy động vốn và dẫn vốn hiệu quả cho nền kinh tế, góp phần ổn định và phát triển kinh tế vĩ mô, trong đó đáng chú ý là chiến lược phát triển TTCK giai đoạn 2011 - 2020 mà trọng tâm là đề án tái cấu trúc TTCK được xây dựng dựa trên Chiến lược phát triển TTCK đến năm 2020, dự kiến trình Thủ tướng Chính phủ trong quý II/2012 và triển khai trong năm 2012 và đầu năm 2013; bao gồm cả tái cấu trúc các công ty chứng khoán. Để thực hiện tốt những nhiệm vụ trên, UBCKNN cũng đưa ra một số kiến nghị như cần sớm ban hành Thông tư về quỹ mở trong năm 2011 để khuyến khích các nhà đầu tư có tổ chức tham gia thị trường; kịp thời ban hành các văn bản để triển khai các sản phẩm mới như quỹ đầu tư bất động sản, công ty đầu tư chứng khoán, quỹ hưu trí tự nguyện; chứng chỉ lưu ký toàn cầu; xây dựng tổ chức định mức tín nhiệm.
Phát biểu tại hội nghị tổng kết ngành tài chính mới đây, Bộ trưởng Bộ Tài chính Vương Đình Huệ cho biết, trong năm 2012, Bộ Tài chính sẽ có những giải pháp điều hành để hỗ trợ thị trường phục hồi và các giải pháp cụ thể được nêu chi tiết trong đề án tái cấu trúc TTCK mà Bộ Tài chính vừa hoàn chỉnh và trình Chính phủ xem xét, thông qua để làm cơ sở triển khai từ năm 2012.
Lan Nhi