Ngoài các mặt hàng truyền thống như: thanh long, chuối, dưa hấu duy trì thông quan ổn định, thì từ đầu năm đến nay có thêm quả sầu riêng, với sản lượng và giá trị kim ngạch tăng mạnh. Tính đến ngày 10/10, Chi cục Hải quan Cửa khẩu quốc tế Lào Cai đã làm thủ tục thông quan xuất khẩu hơn trên 52 nghìn tấn sầu riêng sang các tỉnh Vân Nam, Tứ Xuyên (Trung Quốc) qua Cửa khẩu đường bộ Kim Thành, trị giá trên 204 triệu USD. Do vậy, dù là mặt hàng mới làm thủ tục thông quan tại đây được 1 năm, nhưng sầu riêng đã vươn lên trở thành loại quả xuất khẩu có kim ngạch lớn nhất tại Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Lào Cai hiện nay.
Tại cửa khẩu quốc tế đường bộ số 2 Kim Thành, tỉnh Lào Cai, hiện mỗi ngày có từ 50-80 phương tiện chở sầu riêng xuất khẩu. Đây là con số cao kỷ lục từ trước đến nay tại cửa khẩu này. Mỗi container có giá trị gần 2 tỷ đồng, cao hơn từ 4-5 lần so với các loại trái cây xuất khẩu truyền thống.
Anh Vũ Ngọc Nam, đại diện Công ty cổ phần Xuất nhập khẩu An Nguyên cho biết, sầu riêng được phía Trung Quốc siết chặt kiểm tra ngay sau khi thông quan, bởi vậy, để hạn chế rủi ro, doanh nghiệp phải đáp ứng được yêu cầu nghiêm ngặt về an toàn vệ sinh thực phẩm, dư lượng thuốc bảo vệ thực vật không vượt mức cho phép, đảm bảo quy cách đóng gói, truy xuất nguồn gốc, mã vùng trồng. Một số hoa quả nông sản của Việt Nam cũng được xuất với số lượng khá cao qua cửa khẩu Lào Cai như quả thanh long đạt 103 ngàn tấn, giá trị trên 75 triệu USD; quả vải trên 41 nghìn tấn, trị giá trên 23 triệu USD; quả mít 15,2 nghìn tấn, trị giá trên 11,9 triệu USD; dưa hấu, 49,8 nghìn tấn, trị giá 9,7 triệu USD; quả xoài 14,2 nghìn tấn, trị giá 8,1 triệu USD...
Để hỗ trợ cho hàng nông sản Việt Nam xuất khẩu, Ban Quản lý khu kinh tế tỉnh lào Cai đã chỉ đạo các lực lượng liên ngành tại Cửa khẩu đường bộ Kim Thành như: Hải quan, Biên phòng, Kiểm dịch thực vật phối hợp chặt chẽ, liên tục, tạo thuận lợi nhất cho các doanh nghiệp, chủ hàng xuất khẩu nông sản sang Trung Quốc. Nếu như trước kia, một xe trái cây phải hoàn thiện từ 4-5 giấy tờ liên quan đến kiểm dịch thực vật thì giờ đây rút xuống với 1 loại giấy tờ duy nhất.
Ông Vũ Văn Thành, Trạm trưởng Trạm Kiểm dịch thực vật Kim Thành, Chi cục Kiểm dịch thực vật vùng 8 cho biết, thời gian kiểm dịch hàng hoá được rút ngắn nhưng vẫn đảm bảo đủ quy trình, hạn chế rủi ro sau khi qua cửa khẩu. Ngoài ra, Trạm Kiểm dịch thực vật Kim Thành đã tăng cường nhân lực, vật lực và ưu tiên đối với hàng nông sản tươi sống nói chung, nhất là hoa quả; thường xuyên có kênh liên lạc cũng như thông tin với các cơ quan hữu quan bên Trung Quốc để kịp thời tháo gỡ vướng mắc về yêu cầu kỹ thuật về kiểm dịch để làm sao hàng hóa xuất khẩu thuận lợi nhất.
Ông Vương Trinh Quốc, Trưởng ban Ban Quản lý Khu kinh tế tỉnh Lào Cai cho biết thêm, hoạt động xuất nhập khẩu 9 tháng của năm 2023 vẫn còn gặp nhiều khó khăn, mặc dù phía Trung Quốc khôi phục toàn diện hoạt động thông quan qua các cửa khẩu, lối mở biên giới, tuy nhiên lưu lượng hàng hóa vẫn còn thấp hơn rất nhiều so với thời điểm trước khi diễn ra dịch COVID-19. Tỉnh Lào Cai cũng đã chỉ đạo các ngành chức năng cố gắng thường xuyên thực hiện cải cách, phát triển và hiện đại hóa hải quan, rút ngắn thời gian thông quan hàng hóa, giảm thiểu tối đa thời gian và chi phí cho doanh nghiệp khi tham gia hoạt động xuất nhập khẩu.
Tại cửa khẩu quốc tế đường bộ số 2 Kim Thành, trung bình mỗi ngày có khoảng 300 - 400 phương tiện vận chuyển hàng hóa xuất, nhập khẩu qua cửa khẩu; trong đó, có 100 - 130 phương tiện Việt Nam. Hàng hóa xuất khẩu chủ yếu vẫn là các mặt hàng truyền thống như gỗ ván bóc, sắn khô, trái cây tươi: thanh long, chôm chôm, chuối tươi và sầu riêng; hàng nhập khẩu: than cốc, phân bón, rau củ quả, cây cảnh, hóa chất, thiết bị. Tại cửa khẩu quốc tế ga đường sắt, hoạt động thông quan diễn ra bình thường, trung bình 02 - 04 chuyến xe xuất, nhập khẩu mỗi ngày. Hàng hóa thông quan chủ yếu là nhập khẩu phân bón và quá cảnh mặt hàng lưu huỳnh.
Đến ngày 11/10, có tổng số 556 doanh nghiệp đang tham gia hoạt động xuất nhập khẩu hàng hóa qua cửa khẩu Lào Cai. Kim ngạch xuất khẩu từ đầu năm 2023 đến ngày 30/9 tại Chi cục Hải quan quốc tế Lào Cai đạt 417,9 triệu USD, tăng 265% so với cùng kỳ năm 2022. Riêng trị giá hàng nông sản do Việt Nam xuất khẩu qua cửa khẩu Lào Cai đạt gần 220 triệu USD, tăng 155% so với cùng kỳ 2022, chiếm tỷ trọng 43,3% trị giá hàng xuất khẩu.