Sinh ra và lớn lên tại một miền quê nghèo của tỉnh Thanh Hóa, ngay từ khi còn nhỏ Nguyễn Thị Thanh Thanh Dung đã nuôi mơ ước sau này phải làm gì đó để góp phần xây dựng quê hương, đất nước. Sau khi tốt nghiệp Đại học Khoa học tự nhiên (Đại học Quốc gia Hà Nội), năm 2012, Thanh Dung giành học bổng toàn phần thạc sỹ tại Vương quốc Bỉ, ngành Quản lý tài nguyên biển. Về nước một thời gian, tháng 10/2019, cô tiếp tục giành học bổng tiến sĩ tại Đại học Ben-Gurion of the Negev (BGU) và lên đường sang Israel nghiên cứu chuyên sâu về nuôi trồng hải sản, chuyên ngành hẹp sinh thái vi sinh.
Nằm trên sa mạc Negev ở miền Nam Israel, BGU là một trung tâm đào tạo và nghiên cứu nổi tiếng, nhất là trong các lĩnh vực công nghệ vi sinh, công nghệ nano. Với gần 20.000 sinh viên theo học, BGU có 5 chi nhánh ở khắp đất nước và nhiều viện nghiên cứu trực thuộc khác. Chi nhánh nơi Thanh Dung đang theo học nằm ở thành phố Eilat, cực Nam của Israel. Cô cho biết chuyên ngành sinh thái vi sinh đòi hỏi sử dụng“công nghệ tin sinh” (bioinformatics) - một công cụ tổng hợp sử dụng các ngành toán học ứng dụng, tin học, trí tuệ nhân tạo, hóa sinh… để giải quyết các vấn đề sinh học. Cô chọn ngành học này vì nó có nhiều triển vọng góp phần nuôi trồng hải sản bền vững ở trong nước.
Hơn nữa, Israel là một trong những quốc gia tiên phong trong “công nghệ tin sinh”, có nhiều nhóm nghiên cứu xuất sắc trong lĩnh vực này. Nghiên cứu và áp dụng bioinformatics trong ngành sinh thái vi sinh hứa hẹn nhiều tiềm năng thúc đẩy nuôi trồng hải sản bền vững, ví dụ như giảm ô nhiễm môi trường biển, giảm sử dụng kháng sinh. Đây là một đòi hỏi thực tế đang đặt ra tại Việt Nam. Mong muốn của Thanh Dung là sau khi học xong sẽ đóng góp các nghiên cứu chất lượng cao cho công tác nghiên cứu và ứng dụng khoa học ở trong nước; làm cầu nối hợp tác về khoa học công nghệ giữa hai nước Việt Nam và Israel.
Là một lĩnh vực khá mới, ít tài liệu, ít chuyên gia để tham khảo, bioinformatics đòi hỏi người nghiên cứu phải rất nỗ lực mới có thể tìm ra cách tiếp cận và xử lý đề tài mình đã chọn. Một ngày làm việc và học tập điển hình của Thanh Dung gồm: Tiến hành thí nghiệm, xử lý mẫu, ghi chép báo cáo, viết bài báo khoa học, trao đổi nghiên cứu với giáo sư hướng dẫn và các đồng nghiệp trong phòng thí nghiệm. Bên cạnh đó, cô còn phải đăng ký tham dự và báo cáo tại các hội thảo, seminar để tăng cường học hỏi, trau dồi kỹ năng chuyên môn và mở rộng mạng lưới đồng nghiệp.
Eilat là nơi có khí hậu sa mạc khô nóng điển hình. Mùa Hè ở đây nhiệt độ thường vượt quá 40 độ C. Mỗi năm trung bình có tới 360 ngày nắng nóng. Khí hậu khắc nghiệt, cộng đồng sinh viên quốc tế khá nhỏ. Sinh viên nói tiếng Anh gốc hầu như không có, người Việt càng không. Hồi mới sang, cảm giác lạc lõng cùng nỗi nhớ nhà, nhớ quê như bòn rút năng lượng mỗi ngày. Tuy nhiên, khó khăn không thể ngăn cản ý chí vươn lên của một cô gái có tính cách độc lập và khả năng thích nghi cao. “Thậm chí, những thách thức đó cũng giúp tôi bước ra ngoài vùng an toàn và kết bạn với những người bản địa, có những trải nghiệm văn hóa mới mẻ”, Thanh Dung tâm sự. Điều may mắn là môi trường học tập và nghiên cứu tại Israel khá tốt. Đa phần các môn học đều thiết thực, được thiết kế giảng dạy dễ hiểu cho người nước ngoài. Giáo viên nhiệt tình, cởi mở và thẳng thắn. Con người Israel thân thiện và thích giúp đỡ người xung quanh. Cuộc sống và kết quả học tập của Thanh Dung ngày một tiến triển tốt hơn.
Sẽ không có gì ngạc nhiên nếu biết rằng những suy nghĩ tích cực và nghị lực mạnh mẽ đó là của một nghiên cứu sinh trẻ đã có hơn 10 năm tuổi Đảng. Thanh Dung cho biết động cơ thúc giục cô phấn đấu trở thành một đảng viên khi còn là sinh viên đại học cũng không nằm ngoài nhiệt huyết và mong muốn đóng góp sự phát triển của đất nước. Nhận xét về Thanh Dung, Đại sứ Việt Nam tại Israel, ông Đỗ Minh Hùng cho biết không chỉ nỗ lực tự vươn lên trong cuộc sống và học tập, Thanh Dung còn chủ động tham gia nhiều hoạt động khác, được các trung tâm nghiên cứu ở địa phương đánh giá cao. Xét dưới góc độ này, cô chính là một “đại sứ nhỏ” của Việt Nam trên đất bạn.
Khi được hỏi suy nghĩ gì về Việt Nam trong giai đoạn hiện nay, với tư cách là một nhà khoa học – đảng viên trẻ, Thanh Dung cho biết năm 2020, bên cạnh đại dịch COVID-19 ảnh hưởng đến an ninh y tế và kinh tế toàn cầu, Việt Nam còn chịu thiên tai nặng nề từ những trận bão lớn. Trong bối cảnh đó, Việt Nam đã đạt được thành tựu ngoạn mục trong việc kiểm soát dịch bệnh để người dân duy trì đời sống trong điều kiện tốt nhất có thể. Điểm sáng rõ nét nhất là con số tăng trưởng dương của nền kinh tế nước nhà, cùng với tỷ lệ dịch bệnh trong cộng đồng thấp nhất trên thế giới. Đạt được thành tựu này là nhờ sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Nhà nước, cùng quyết tâm xây dựng một chính phủ kiến tạo, quyết liệt, linh động ứng phó với mọi tình huống biến động. Trong giai đoạn toàn cầu hóa như hiện nay, khoa học và công nghệ đóng vai trò cốt lõi đối với sự phát triển bền vững của một quốc gia. Thanh Dung mong muốn các nhà khoa học trong nước được tạo điều kiện tốt hơn nữa để phát huy tính sáng tạo, đóng góp cho nền khoa học nước nhà, đưa Việt Nam hội nhập và phát triển theo xu thế toàn cầu.