Dấu ấn Võ Văn Kiệt

"Trong thời gian giữ cương vị Thủ tướng từ 1991 đến 1997, ông Kiệt cũng đã đóng vai trò then chốt trong việc cải thiện quan hệ ngoại giao của Việt Nam với các nước trên thế giới”. Đó là đánh giá của Tổng Thư ký Liên hợp quốc Ban Ki-moon về Thủ tướng Võ Văn Kiệt vào năm 2008.

Một cuộc đời sôi nổi hiến dâng

Đồng chí Võ Văn Kiệt có tên khai sinh là Phan Văn Hòa, sinh ngày 23/11/1922 tại xã Trung Hiệp, huyện Vũng Liêm, tỉnh Vĩnh Long. Bí danh hoạt động cách mạng là Sáu Dân. Đồng chí mất ngày 11/6/2008.

Tham gia cách mạng năm 19, vào Đảng tháng 11 năm 1939, đồng chí Võ Văn Kiệt là Thủ tướng Chính phủ khóa 1991-1997. Từ tháng 12/1997, đồng chí được Hội nghị lần thứ 4 Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa VIII) chấp thuận rút khỏi Bộ Chính trị và cử làm Cố vấn Ban chấp hành Trung ương. Đồng chí là đại biểu Quốc hội các khóa VI, VIII, IX, huân chương Sao Vàng, huy hiệu 60 năm tuổi Đảng.

Trong những năm tháng dân tộc ta tiến hành cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp và đế quốc Mỹ xâm lược, đồng chí luôn nêu cao tấm gương sáng về tinh thần chủ động cách mạng tiến công, kiên cường bám dân, bám đất ở những địa bàn xung yếu và ác liệt nhất, gây dựng và phát triển phong trào cách mạng, đánh thắng mọi âm mưu thâm độc của kẻ thù, góp phần cùng toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta làm nên chiến thắng mùa xuân năm 1975 lịch sử.

Sau ngày đất nước thống nhất, trong những bước đi đầu tiên của thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội, đất nước ta phải đối mặt với muôn vàn khó khăn, thử thách. Trên cương vị là Chủ tịch UBND Thành phố Hồ Chí Minh, Bí thư Thành ủy Thành phố Hồ Chí Minh, sau đó là Chủ nhiệm Ủy ban Kế hoạch Nhà nước, Phó Chủ tịch Thường trực, Phó Chủ tịch Thứ nhất Hội đồng Bộ trưởng, Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, Thủ tướng Chính phủ, Cố vấn Ban chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Việt Nam, dù ở cương vị công tác nào đồng chí luôn cùng Trung ương Đảng, Chính phủ lãnh đạo toàn đảng, toàn dân, toàn quân, tiến hành công cuộc đổi mới đất nước, đưa đất nước ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, đẩy mạnh sự nghiệp công nghiệp hoá, hiện đại hoá, phát triển nền kinh tế thị trường, định hướng xã hội chủ nghĩa, cải thiện đời sống nhân dân, xây dựng hệ thống chính trị, đảm bảo quốc phòng an ninh, không ngừng mở rộng quan hệ đối ngoại, nâng cao vị thế của đất nước ta trên trường quốc tế.

Trên cương vị người đứng đầu Chính phủ, đồng chí đã tổ chức thực hiện nhiều chủ trương lớn một cách kiên quyết, triệt để và rất cụ thể về đổi mới. Đồng chí đã dành nhiều thời gian đi thực tế mọi miền đất nước, tận mắt chứng kiến những đổi thay, bất cập của cuộc sống, kịp thời có ý kiến góp ý với lãnh đạo các tỉnh, thành phố về định hướng phát triển kinh tế, văn hoá, xã hội theo con đường công nghiệp hoá, hiện đại hoá. Trong quá trình hoạt động cách mạng, đồng chí luôn có những ý tưởng lớn, táo bạo, nhưng dựa trên cơ sở khoa học, thực tiễn và dám chịu trách nhiệm, kiên quyết tổ chức thực hiện bằng được những ý tưởng đó.

Từ đồng chí Võ Văn Kiệt dường như luôn tỏa ra một nguồn năng lượng, một bầu nhiệt huyết hết sức dồi dào, một ham muốn cống hiến sục sôi và luôn luôn trăn trở, tìm tòi, đổi mới, muốn ngày hôm nay phải hơn, phải khác ngày hôm qua, và ngày mai, ngày kia phải thật sự là những ngày mới.

Những dấu ấn Võ Văn Kiệt trong công cuộc đổi mới

Từ năm 1988, với tư cách Phó Chủ tịch Hội đồng Bộ trưởng, đồng chí đã có những quyết đoán cho chủ trương thực hiện chương trình 10 năm đầu tư khai phá vùng Đồng Tháp Mười, khu tứ giác Long Xuyên và bán đảo Cà Mau vốn bị nhiễm phèn, mặn thành vùng đất trù phú, người dân có nước ngọt để dùng.

Năm 1992, đồng chí duyệt luận chứng kinh tế và trực tiếp chỉ đạo công trình đường dây tải điện Bắc - Nam. Đây là hệ thống tải điện với đường dây siêu cao áp 500 kV đầu tiên ở Việt Nam, chuyển tải năng lượng từ Nhà máy thủy điện Hòa Bình vào miền Trung, Tây Nguyên và miền Nam.

Năm 1993, đồng chí ký quyết định xây dựng con đường Trường Sơn công nghiệp hóa, chia sẻ mật độ phương tiện lưu thông cho quốc lộ 1A vốn thường xuyên bị lũ lụt ngăn trở. 7 năm sau, từ quyết định của người tiền nhiệm, Thủ tướng Phan Văn Khải đã ra lệnh khởi công con đường huyền thoại mang tên Hồ Chí Minh.

Đồng chí Võ Văn Kiệt cũng là người ký nghị định thành lập Đại học Quốc gia năm 1993, chủ trương xã hội hóa giáo dục. Sự ra đời của hai trường Đại học Quốc gia Hà Nội và TP HCM là mốc đổi mới sâu sắc trong cơ cấu hệ thống giáo dục đại học Việt Nam. Đây cũng là lần đầu tiên xuất hiện loại trường đại học đa lĩnh vực có quyền tự chủ cao trong hệ thống giáo dục đại học Việt Nam.

Công trình đường cao tốc Thăng Long - Nội Bài mở rộng cho cửa ngõ thủ đô mang đậm dấu ấn Võ Văn Kiệt. Chủ trương mở ra con đường cao tốc Láng - Hòa Lạc của Thủ tướng Võ Văn Kiệt đã giúp cả phía Tây của Hà Nội phát triển mạnh. Thời gian đi từ Hà Nội đến Hòa Lạc được rút ngắn chỉ còn 30 phút, nhanh hơn đi trong nội thành vào giờ cao điểm....

Ở đồng chí Võ Văn Kiệt - Sáu Dân vừa có những phẩm chất tốt đẹp mà những người bình thường có thể có và cả những đức tính, những phẩm chất chỉ có thể có ở những con người từng trải qua sóng to gió lớn của cuộc đời, những con người “có cứng mới đứng được đầu gió”.

Đồng chí Võ Văn Kiệt - Sáu Dân tiêu biểu cho một phong cách lãnh đạo, khi đứng trước một việc mới, việc khó đòi hỏi phải đưa ra câu trả lời thì cái cần phải nghiên cứu, phải đưa ra để đối chiếu, để kiểm nghiệm đúng sai trước tiên là thực tiễn. Đồng chí Đỗ Mười, nguyên Tổng Bí thư từng nhận xét: “Anh Võ Văn Kiệt là con người rất thực tiễn, con người của công việc, miệng nói, tay làm, không hay lý luận. Nhưng khi chỉ đạo điều hành hoặc xử lý công việc về đối nội và đối ngoại, anh thể hiện nhất quán những tư tưởng, quan điểm, nguyên tắc của Đảng một cách sinh động, triệt để”.