Người nghệ sĩ tài ba
Nghệ sĩ Ưu tú (NSƯT) Bùi Cường sinh năm 1945 tại Hà Nội. Ông tốt nghiệp trung cấp kỹ thuật điện và từng làm việc tại Xí nghiệp điện Tam Quang thuộc Sở Công nghiệp Hà Nội. Trong thời gian làm việc ở đây, ông đã tham gia đội kịch công nhân thành phố và đã từng đoạt Huy chương Vàng với vở diễn “Anh Tư”.
Năm 1970, với tiểu phẩm “Dạy em”, Bùi Cường dự thi và đã trúng tuyển lớp diễn viên khóa II của trường đại học Sân khấu Điện ảnh.
Sau khi tốt nghiệp, ông được nhận về làm việc tại Hãng Phim truyện Việt Nam. Từ đó, ông bắt đầu sự nghiệp điện ảnh của mình với nhiều thành công.
Đặc biệt, NSƯT Bùi Cường đã ghi dấu trong lòng khán giả qua vai diễn Chí Phèo trong bộ phim “Làng Vũ Đại ngày ấy” - một bộ phim nổi tiếng được xếp vào hàng những tác phẩm kinh điển của nền điện ảnh Việt Nam thế kỷ 20, sản xuất năm 1982, của cố đạo diễn, nghệ sĩ Nhân dân Phạm Văn Khoa.
Chí Phèo qua diễn xuất của NSƯT Bùi Cường đã trở thành vai diễn kinh điển của lịch sử điện ảnh Việt Nam và vai diễn đã mang lại cho ông giải Bông sen vàng cho Nam diễn viên chính xuất sắc nhất tại Liên hoan Phim Việt Nam lần thứ 6 (năm 1983).
Sau thành công của vai Chí Phèo, ông được mời vào một loạt vai diễn khác, như: Trần Tuấn trong phim “Phút thứ 89” (đạo diễn Quốc Long), Trần Quân trong “Kẻ giết người” (đạo diễn Hoài Linh), tướng cướp trong “Dòng sông vàng” (đạo diễn Kiều Tuấn), Mộc trong “Không có đường chân trời” (đạo diễn Nguyễn Khánh Dư), chủ quán trong “Vụ áp phe Đông Dương” (đạo diễn Trần Đắc), Năm Hòa trong “Biệt động Sài Gòn” (đạo diễn Long Vân)... Các vai đó dù lớn, dù nhỏ đều được ông thể hiện rất sáng tạo và không bị trùng lặp.
Sau những vai diễn thành công đó, từ đầu những năm 90, NSƯT Bùi Cường quyết định chuyển sang công việc đạo diễn. Ông trở thành một trong những đạo diễn phim truyền hình đầu tiên cho chương trình “Văn nghệ chủ nhật” trên kênh VTV3 của Đài Truyền hình Việt Nam.
NSƯT Bùi Cường đã là đạo diễn của gần 80 bộ phim truyền hình, trong đó bộ phim “Ông tướng tình báo và hai bà vợ” dài 29 tập, giành được Huy chương Vàng tại Liên hoan phim Truyền hình toàn quốc 2004. Bộ phim đã giúp tên tuổi của đạo diễn Bùi Cường có chỗ đứng trong lòng người hâm mộ và theo ông, đó là một cửa ải nhọc nhằn mà phải "bạc cả tóc" ông mới đạt đến sự thành công.
Trong danh sách gửi lên Hội đồng cấp Nhà nước để xét tặng danh hiệu NSND, NSƯT lần thứ 9 năm 2018, NSƯT Bùi Cường cũng được đề nghị xét tặng danh hiệu NSND vì những đóng góp của ông cho điện ảnh Việt Nam.
Và một cuộc sống hạnh phúc
Không chỉ có một sự nghiệp vẻ vang, NSƯT Bùi Cường còn có cuộc sống hôn nhân viên mãn. Theo NSND Minh Châu, một người bạn học cùng khóa, một đồng nghiệp thân thiết với NSƯT Bùi Cường thì NSƯT Bùi Cường có một gia đình hạnh phúc. Gia đình chính là chỗ dựa để ông toàn tâm toàn ý với nghệ thuật và có được những vai diễn ấn tượng.
40 năm nên nghĩa vợ chồng, NSƯT Bùi Cường có một người vợ tảo tần, tháo vát chăm lo đời sống kinh tế, nuôi dạy con cái lớn khôn để ông chuyên tâm cho nghệ thuật. Ông có hai người con gái đều rất ngoan ngoãn và hiếu thuận với bố mẹ. Dù không có người con nào theo nghiệp diễn viên của bố, nhưng ông lại “kén” được chàng rể cả Trần Vũ Thủy cùng theo ông làm phim...
NSƯT Bùi Cường qua đời ở tuổi 73, sau nhiều ngày điều trị vì bị tai biến mạch máu não, khi vẫn còn nhiều ấp ủ với điện ảnh. Sự ra đi của ông đã để lại niềm tiếc nuối cho gia đình, bạn bè và nhiều người hâm mộ.