Tổng thống Mỹ Joe Biden gặp Thái tử Saudi Arabia Mohammed bin Salman ngày 16/72022. Ảnh: REUTERS
Theo hãng tin Reuters ngày 8/10, việc Tổ chức các nước xuất khẩu dầu mỏ và Nga (OPEC+) quyết định cắt giảm sản lượng khai thác dầu trong tuần này bất chấp sự phản đối gay gắt của Mỹ đã làm leo thang hơn nữa mối quan hệ vốn đã căng thẳng giữa Nhà Trắng và hoàng gia Saudi Arabia, từng là một trong những đồng minh thân cận nhất của Washington ở Trung Đông.
Reuters dựa vào các cuộc phỏng vấn với khoảng một chục quan chức chính phủ và chuyên gia ở Washington và Vùng Vịnh cho biết Nhà Trắng đã thất bại trong nỗ lực ngăn chặn việc cắt giảm sản lượng của OPEC+. Tổng thống Biden hy vọng sẽ giữ cho giá năng lượng ở Mỹ không tăng vọt trở lại trước cuộc bầu cử giữa kỳ vào tháng 11 này, trong đó đảng Dân chủ đang chật vật để duy trì quyền kiểm soát Quốc hội Mỹ. Washington cũng muốn hạn chế nguồn thu năng lượng của Nga trong bối cảnh xung đột ở Ukraine.
Chính quyền Mỹ đã vận động OPEC+ trong nhiều tuần. Trong những ngày gần đây, các quan chức cấp cao của Mỹ từ lĩnh năng lượng, chính sách đối ngoại và kinh tế đã hối thúc các đối tác nước ngoài trong OPEC+ của họ bỏ phiếu chống lại việc cắt giảm sản lượng.
Amos Hochstein, đặc phái viên năng lượng hàng đầu của Chính quyền Tổng thống Biden, cùng với quan chức an ninh quốc gia Brett McGurk và đặc phái viên Mỹ tại Yemen Tim Lenderking, đã đến Saudi Arabia vào tháng trước để thảo luận về các vấn đề năng lượng, bao gồm cả quyết định mới nhất của OPEC+.
Nhưng họ đã thất bại trong việc ngăn chặn cắt giảm sản lượng, giống như Tổng thống Biden đã làm sau chuyến thăm hồi tháng 7. Một nguồn tin am hiểu về các cuộc thảo luận cho biết các quan chức Mỹ "đã tìm cách định vị vấn đề này là giữa 'Mỹ và Nga'", nói với các quan chức Saudi Arabia rằng họ cần phải đưa ra lựa chọn.
Nguồn tin trên lưu ý, lập trường đó đã thất bại, đồng thời nói thêm rằng Saudi Arabia tuyên bố nếu Mỹ muốn có nhiều dầu hơn trên thị trường, họ nên tự tăng sản xuất ở trong nước. "Chúng tôi quan tâm trước hết đến lợi ích của Saudi Arabia và sau đó là lợi ích của các quốc gia đã tin tưởng chúng tôi và là thành viên của OPEC cũng như liên minh OPEC+", Bộ trưởng Năng lượng Saudi Arabia, Hoàng tử Abdulaziz bin Salman nói với kênh truyền hình của nước này hôm 5/10.
OPEC cân nhắc lợi ích của mình với "lợi ích của thế giới bởi vì chúng tôi quan tâm đến việc hỗ trợ sự tăng trưởng của nền kinh tế toàn cầu và cung cấp năng lượng một cách tốt nhất", ông Abdulaziz nêu rõ.
Bên cạnh đó, việc Washington đàm phán lại thỏa thuận hạt nhân với Iran và rút hỗ trợ cho các hoạt động quân sự tấn công của liên quân do Saudi Arabia dẫn đầu ở Yemen đã khiến các quan chức Saudi Arabia khó chịu, cũng như có những hành động chống Nga sau cuộc xung đột với Ukraine.
Ngoài ra vào tháng 3, Chính quyền Biden đã chỉ đạo bán 180 triệu thùng dầu từ Cục Dự trữ Dầu mỏ Chiến lược Mỹ đã gây áp lực giảm giá dầu, điều mà OPEC+ không mong muốn. Cũng trong thời điểm đó, OPEC + cho biết họ sẽ ngừng sử dụng dữ liệu từ Cơ quan Năng lượng Quốc tế (IEA), một cơ quan giám sát dầu mỏ của phương Tây, do Saudi Arabia lo ngại rằng Washington có quá nhiều ảnh hưởng.
Hôm 6/10, Tổng thống Biden gọi quyết định của OPEC+ là một sự "thất vọng", đồng thời tuyên bố Washington có thể thực hiện thêm một số hành động trên thị trường dầu mỏ. Thư ký báo chí Nhà Trắng Karine Jean-Pierre cho biết: “Rõ ràng rằng OPEC+ đang liên kết với Nga”. Tại Quốc hội Mỹ, đảng Dân chủ kêu gọi rút quân đội Mỹ khỏi Saudi Arabia và đề cập về việc thu hồi vũ khí.
Đáp lại, Bộ trưởng Ngoại giao Saudi Arabia Adel Al-Jubeir nói: "Saudi Arabia không chính trị hóa dầu mỏ".
Về phần mình, Ben Cahill, thành viên cấp cao tại Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế, nhận định Saudi Arabia hy vọng việc cắt giảm sản lượng sẽ giúp OPEC+ kiểm soát giá dầu và đảm bảo đủ doanh thu từ dầu mỏ để nước này tránh khỏi suy thoái. Chuyên gia Cahill bình luận: “Rủi ro kinh tế vĩ mô ngày càng trở nên tồi tệ hơn, vì vậy họ phải ứng phó. Họ nhận thức được rằng việc cắt giảm sẽ khiến Washington khó chịu, nhưng họ đang quản lý thị trường".