Người phát ngôn Bộ ngoại giao Iran Nasser Kanani ngày 23/9 phản ứng về cuộc không kích của Israel vào phía Nam thủ đô Beirut của Liban, cho rằng đây là hành vi vi phạm luật pháp và quy định quốc tế, cũng như vi phạm chủ quyền, toàn vẹn lãnh thổ và an ninh quốc gia của Liban. Ảnh: IRNA/TTXVN
Tiến sĩ Raz Zimmt, nhà nghiên cứu cao cấp tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia (INSS) của Israel và nghiên cứu viên tại Trung tâm nghiên cứu Iran thuộc Đại học Tel-Aviv cho rằng, cuộc tấn công vào các thiết bị liên lạc của Hezbollah tại Liban gần đây khiến đại sứ Iran tại Liban Mojtaba Amani bị thương nhẹ, đã một lần nữa làm dấy lên những lo ngại về phản ứng của Iran đối với Israel.
Tuy nhiên, thay vì đưa ra những hành động đáp trả ngay lập tức và mạnh mẽ, Tehran dường như đang lựa chọn một con đường thận trọng hơn, tập trung vào các nỗ lực ngoại giao và tránh xa các lời đe dọa trực tiếp. Điều này phản ánh chiến lược cân nhắc và kiềm chế của Iran trong bối cảnh khu vực đang đầy biến động.
Phản ứng thận trọng của Iran
Sau vụ tấn công, Iran đã nhanh chóng đưa ra những tuyên bố nhằm giảm nhẹ tác động của sự việc. Các quan chức Iran mô tả đây là một cuộc tấn công nhắm vào Hezbollah, chứ không phải Iran, và nhấn mạnh rằng mối quan hệ giữa hai bên (Iran và Hezbollah) vẫn vững chắc. Đại sứ quán Iran tại Beirut đã bác bỏ các báo cáo về tình trạng của Đại sứ Mojtaba Amani, khẳng định rằng ông chỉ bị thương nhẹ ngoài da, chứ không phải bị thương nghiêm trọng như một số báo cáo trước đó.
Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran (IRGC) cũng lên tiếng phủ nhận các tin tức về thương vong trong hàng ngũ của mình. Họ khẳng định rằng không có thành viên nào thiệt mạng trong các vụ nổ và nhấn mạnh rằng tình hình đã được kiểm soát. Tuy nhiên, sự việc vẫn là một lời nhắc nhở rõ ràng về mức độ xâm nhập của các lực lượng đối thủ, đặc biệt là Israel, vào hệ thống an ninh của Hezbollah và thậm chí có thể là cả Iran.
Theo Tiến sĩ Raz Zimmt, Hezbollah, tổ chức vũ trang thân Iran tại Liban, đóng một vai trò quan trọng trong chiến lược khu vực của Tehran. Cuộc tấn công vào hệ thống liên lạc của Hezbollah cho thấy sự mong manh trong mạng lưới an ninh của họ, điều có thể làm suy yếu vị thế của Iran trong khu vực. Tuy nhiên, Iran có vẻ không vội vàng đưa ra phản ứng quân sự. Thay vào đó, họ có thể đang để Hezbollah tự giải quyết vấn đề, đồng thời chuẩn bị cho một phản ứng toàn diện hơn vào thời điểm phù hợp.
Quan hệ giữa Iran và Hezbollah luôn rất chặt chẽ, nhưng Tehran dường như đang tìm cách tách mình khỏi những tổn thất chiến thuật để tránh bị cuốn vào một cuộc xung đột lớn. Điều này thể hiện qua việc Iran tập trung vào các động thái ngoại giao, như lên án Israel tại Liên hợp quốc và cung cấp viện trợ y tế cho các nạn nhân tại Liban, thay vì trả đũa ngay lập tức.
Tính toán chiến lược của Iran
Mặc dù Iran vẫn cam kết đáp trả các hành động của Israel, như vụ ám sát thủ lĩnh Hamas Ismail Haniyeh tại Tehran, nhưng hiện tại họ vẫn kiềm chế không thực hiện bất kỳ hành động quân sự nào. Tehran dường như muốn tránh một cuộc xung đột toàn diện với Israel, do lo ngại rằng đây có thể là một cái bẫy nhằm kích động một cuộc chiến tranh lớn.
Những yếu tố như việc Mỹ gia tăng sự hiện diện quân sự trong khu vực và mong muốn của chính quyền mới ở Tehran nhằm tránh leo thang căng thẳng đã khiến Iran cẩn trọng hơn trong việc ra quyết định. Một phần trong chiến lược của Iran là để Hezbollah chịu trách nhiệm phản ứng với các cuộc tấn công ở Liban, như họ đã từng làm sau vụ ám sát Fuad Shukr, một thủ lĩnh cấp cao của Hezbollah. Điều này cho thấy Tehran có thể đang chờ thời điểm thích hợp để đáp trả một cách có tính toán.
Như vậy, Tiến sĩ Raz Zimmt kết luận dù mối quan hệ giữa Iran và Hezbollah rất khăng khít, Tehran dường như không muốn vội vàng leo thang căng thẳng với Israel. Thay vào đó, họ tập trung vào các biện pháp ngoại giao và đang chuẩn bị cho một phản ứng chiến lược, được tính toán cẩn thận, trong tương lai. Điều này cho thấy Iran đang nỗ lực duy trì sự kiềm chế, tránh bị cuốn vào một cuộc xung đột lớn trong khi vẫn bảo vệ vị thế của mình trong khu vực.