Báo "Thương gia" (Nga) mới đây nhận định Nga có thể quay lưng lại với Iran nếu nước này không rút đơn kiện Mátxcơva tại tòa án Giơnevơ về việc không thực hiện hợp đồng bán tên lửa S-300 cho Iran. Bài báo khẳng định ban lãnh đạo Nga đã thông qua quyết định nếu Têhêran không rút đơn kiện, Mátxcơva sẽ ngừng ủng hộ Têhêran và có lập trường cứng rắn hơn đối với chương trình hạt nhân của Iran, nhất là trong bối cảnh Iran đòi Nga bồi thường thêm 3 tỷ USD.
|
Hệ thống tên lửa S-300 của Nga. |
Một quan chức cao cấp của Nga nói: "Nga luôn ủng hộ Iran và giữ lập trường tích cực trong các cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran, nhưng Têhêran đã trả công cho Mátxcơva bằng vụ kiện tên lửa S-300. Mặc dù Mátxcơva đã nói rõ với Têhêran rằng vụ kiện liên quan đến tên lửa S-300 sẽ làm tổn hại đến quan hệ giữa hai nước, nhưng cho tới nay Têhêran vẫn chưa rút đơn kiện. Điều đó buộc ban lãnh đạo Nga phải thực thi những biện pháp đáp trả. Mátxcơva sẵn sàng ngừng ủng hộ chương trình hạt nhân của Têhêran. Từ nay cho tới vòng đàm phán mới của nhóm P5+1 với phía Iran, Mátxcơva sẽ cử một đoàn đại biểu cấp chính phủ tới Têhêran để một lần nữa khẳng định với ban lãnh đạo Iran lập trường của Nga. Nếu Têhêran vẫn từ chối rút đơn kiện thì trên trường quốc tế, Iran sẽ hành động mà không có sự ủng hộ của Nga". Trong khi đó, một nguồn tin từ Bộ Ngoại giao Nga cũng xác nhận Mátxcơva đã chỉ thị cho các nhà ngoại giao Nga giữ lập trường cứng rắn như trên khi đàm phán với phía Iran.
Hiện Iran đang rất cần đến sự ủng hộ của Nga. Tuần qua, Cao ủy Liên minh châu Âu (EU) phụ trách đối ngoại - bà Catherine Ashton - đã thông báo rằng vòng đàm phán mới về chương trình hạt nhân của Iran sẽ được tiến hành vào cuối tháng 8/2012, mặc dù vậy các bên liên quan chưa ấn định ngày họp tới của nhóm P5+1. Hiện mới chỉ có lịch các đại diện Iran sẽ hội đàm với Ban Thư ký Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế (IAEA) vào ngày 22/8 tới. Kết quả cuộc gặp này sẽ quyết định lịch trình đàm phán tiếp theo của nhóm P5+1.
Vòng đàm phán gần đây nhất của nhóm P5+1 không đạt kết quả và như nguồn tin của tờ "Thương gia" xác nhận, phía Mỹ đã tuyên bố rằng không cần thiết phải tiếp tục đàm phán và thiên về biện pháp áp dụng thêm lệnh cấm cùng các biện pháp trừng phạt đối với Têhêran. Thậm chí, phía Mỹ không loại trừ khả năng không quân Ixraen sẽ mở cuộc không khích nhằm vào Iran. Cho đến nay, Mátxcơva vẫn tiếp tục đòi đàm phán và phản đối mọi biện pháp cấm vận hay trừng phạt nhằm vào Iran, đặc biệt là việc sử dụng sức mạnh với Têhêran. Đương nhiên, lập trường này của Nga rất có lợi cho Iran. Có lẽ vì vậy nên Têhêran đã "cố gắng giảm thiểu hậu quả" tiêu cực của vụ kiện liên quan đến tên lửa S-300. Đại sứ Iran tại Nga, ông Saied Mahmud Sadzhadi, giải thích rằng Têhêran đòi Mátxcơva bồi hoàn không phải gần 4 tỷ USD, mà chỉ có 900 triệu USD, còn số tiền 3 tỷ USD là khoản tiền bồi thường mà Mátxcơva đương nhiên phải trả vì vi phạm hợp đồng.
Một quan chức của Điện Cremli tuyên bố rằng trong bối cảnh cuộc đàm phán về chương trình hạt nhân của Iran diễn ra khó khăn và chưa đạt kết quả mong muốn, Mátxcơva hy vọng vấn đề nảy sinh liên quan đến hợp đồng mua bán tên lửa S-300 sẽ được cả Nga và Iran giải quyết ổn thỏa mà không cần đến sự phán quyết của tòa án.
Đình Lanh