Thông điệp liên bang năm nay được chú ý đặc biệt vì được trình bày ngay trước cuộc bầu cử tổng thống Nga 2024 vào tháng 3 tới, mà ông Putin là một ứng cử viên. Chính sách đối nội và đối ngoại của nước Nga trong thời gian tới cũng được dư luận quan tâm khi mà cuộc xung đột Nga - Ukraine vừa bước sang năm thứ ba (ngày 24/2).
Mở đầu Thông điệp liên bang lần thứ 19 của mình, Tổng thống Putin khẳng định nước Nga đang bảo vệ chủ quyền và vai trò quyết định trong cuộc đấu tranh này phụ thuộc vào sự đoàn kết và lòng trung thành của mỗi người dân đối với Tổ quốc. Ông Putin lưu ý “việc bảo vệ và củng cố chủ quyền đang diễn ra trên mọi hướng”, đồng thời tuyên bố toàn bộ nền kinh tế Nga đã thể hiện sự linh hoạt và vững chắc.
Về đối nội, Tổng thống Putin nhấn mạnh tới những thành quả kinh tế - xã hội năm 2023, trong bối cảnh nước Nga cho tới nay hứng chịu khoảng 19.000 lệnh trừng phạt của phương Tây. Tổng thống Putin cho biết năm 2023, LB Nga đã vượt qua tất cả các nước thuộc Nhóm các nước công nghiệp phát triển (G7) về tốc độ tăng trưởng kinh tế. Ông tin tưởng Nga sẽ trở thành một trong 4 nền kinh tế lớn nhất thế giới trong thời gian tới và cho rằng mức độ tăng trưởng của nền kinh tế cần được chuyển thành sự gia tăng thu nhập cho người dân, theo đó mức lương tối thiểu năm 2030 sẽ tăng gần gấp đôi, lên 35.000 ruble (5 USD).
Theo Tổng thống Putin, năm 2023, có 1.200.000 doanh nghiệp vừa và nhỏ được đăng ký ở Nga, số lượng doanh nhân trẻ tăng lên 240.000. LB Nga là nước dẫn đầu trên thị trường lúa mì toàn cầu. Đến năm 2030, khối lượng của ngành nông nghiệp sẽ tăng lên và xuất khẩu sẽ tăng gấp 1,5 lần.
Liên quan tới khía cạnh xã hội, Tổng thống Nga cho biết năm 2023, số người sống dưới mức nghèo khổ đã giảm xuống còn 13 triệu song đây vẫn là một con số lớn. Ông đặt nhiệm vụ đảm bảo đến năm 2030, tỷ lệ nghèo trong các gia đình đông con giảm xuống ít nhất 12%.
Tổng thống Putin tuyên bố khởi động dự án quốc gia “Sống thọ và năng động” đồng thời đặt mục tiêu tuổi thọ trung bình ở LB Nga đến năm 2030 phải ít nhất là 78 tuổi và sau đó là hơn 80 tuổi. Theo Tổng thống Putin, trong vòng 6 năm tới, Nga sẽ phân bổ hơn 1.000 tỷ ruble để xây dựng, sửa chữa và trang bị các cơ sở y tế. Ông cũng yêu cầu khởi động một chương trình toàn diện mới để bảo vệ quyền làm mẹ và bảo vệ sức khỏe của trẻ em và thanh thiếu niên. Ông cho biết các dự án liên bang nhằm chống lại bệnh tiểu đường, ung thư và bệnh tim mạch sẽ tiếp tục.
Theo nhà lãnh đạo Nga, ngân sách liên bang sẽ phân bổ 65 tỷ ruble hàng năm để xây dựng thêm các cơ sở thể thao tại các địa phương. Chính phủ Nga sẽ phân bổ tổng cộng hơn 400 tỷ ruble cho các chương trình đại tu trường học và nhà trẻ, dự kiến hoàn thành vào năm 2030. Khoảng 124 tỷ ruble sẽ dùng để cải tạo ký túc xá các trường đại học. Ông Putin chỉ thị khởi động dự án quốc gia mới “Thanh niên Nga” trong năm nay, phục vụ cho tương lai của đất nước.
Tổng thống Putin cho rằng khoảng cách về lương của nhân viên khu vực công ở các địa phương khác nhau là không công bằng và chỉ đạo nội các xây dựng mô hình trả lương mới cho nhân viên khu vực công ở các địa phương vào năm 2025, đồng thời áp dụng mô hình này trên toàn quốc vào năm 2026.
Tổng thống Nga đã đề cập đến hàng loạt biện pháp hỗ trợ, khuyến khích, đồng thời thông báo một loạt dự án phát triển trong nhiều khía cạnh kinh tế, xã hội, khoa học cũng như chú trọng đến con người, như dự án quốc gia mới “Kinh tế dữ liệu” phân bổ 700 tỷ ruble trong vòng 6 năm. Quỹ phát triển công nghiệp sẽ được tái cấp vốn thêm 300 tỷ ruble và chính phủ sẽ phân bổ 120 tỷ ruble trong 6 năm để trợ cấp cho các công ty R&D và thế chấp công nghiệp để tạo ra hàng nghìn lĩnh vực công nghiệp mới. Những bước đi này hướng tới mục tiêu xuất khẩu phi tài nguyên, phi năng lượng của LB Nga sẽ tăng 2/3 trong vòng 6 năm và Nga cần giảm tỷ trọng nhập khẩu xuống 17% GDP vào năm 2030. Chính quyền sẽ phân bổ thêm 200 tỷ ruble cho nền tảng đầu tư cụm để hỗ trợ sản xuất các sản phẩm ưu tiên. Tổng thống lưu ý Nga cần thành lập ít nhất 100 khu công nghệ cho đến năm 2030 và khối lượng đầu tư vào các lĩnh vực quan trọng của nền kinh tế Nga sẽ tăng 70% vào năm 2030. Vốn hóa thị trường chứng khoán Nga cũng cần tăng gấp đôi vào năm 2030.
Ông Putin kêu gọi tăng gấp đôi đầu tư của nhà nước và doanh nghiệp vào nghiên cứu khoa học lên mức 2% GDP và công bố kế hoạch khởi động các dự án quốc gia mới trong lĩnh vực phát triển công nghệ. Theo Tổng thống Putin, Nga phải tạo ra sự phát triển mang tính cạnh tranh toàn cầu, kể cả lĩnh vực vũ trụ và hạt nhân, với mục tiêu tăng tỷ trọng sản phẩm công nghệ cao trong nước lên 1,5 lần vào năm 2030. Ngoài ra, ông cũng phê duyệt Chiến lược phát triển trí tuệ nhân tạo cập nhật và cho biết, LB Nga đang đi trước châu Âu về mức độ dịch vụ chính phủ điện tử. Ông Putin yêu cầu tạo ra các nền tảng kỹ thuật số trong tất cả các lĩnh vực của nền kinh tế và trong lĩnh vực xã hội những năm tới cũng như hỗ trợ cho các công ty và công ty khởi nghiệp về Dữ liệu lớn và sáng tạo phần mềm.
Liên quan tới lĩnh vực quân sự, Tổng thống Putin cho biết khả năng chiến đấu của Các Lực lượng vũ trang Nga đã tăng lên nhiều lần. Nhắc tới các các loại vũ khí đã được đưa vào phiên chế quân đội hoặc đang được phát triển, như tổ hợp tên lửa Kinzhal, hệ thống tên lửa siêu vượt âm Zircon, tên lửa hành trình Burevestnik và tàu ngầm không người lái Poseidon, ông Putin nêu rõ Nga phải đạt đến trình độ mới về chất lượng trong việc trang bị vũ khí cho quân đội.
Về đối ngoại, trong thông điệp liên bang, Tổng thống Putin khẳng định Nga sẵn sàng đối thoại với tất cả các nước nhằm tạo ra đường lối mới về an ninh bình đẳng và không thể chia cắt ở Á-Âu. Ông tuyên bố mọi cuộc đàm phán về ổn định chiến lược với Mỹ phải không được tách biệt khỏi các vấn đề an ninh quốc gia của Nga. Tổng thống Putin cũng cảnh báo các nước phương Tây về những hậu quả nếu Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) đưa quân vào Ukraine.
Tổng thống Putin cho biết Nga đang nỗ lực đoàn kết đa số toàn cầu và sẽ tìm kiếm các điểm tiếp xúc mới với các đối tác ở phương Đông và Mỹ Latinh. Ông nhận định: “Vào năm 2028, các nước BRICS sẽ chiếm khoảng 37% GDP toàn cầu và tỷ trọng này của G7 sẽ giảm xuống dưới 28%”.
Bài phát biểu của Tổng thống Putin năm nay lập kỷ lục mới khi kéo dài hơn 2 giờ 7 phút. Những nội dung được nêu trong Thông điệp liên bang 2024 có thể hiểu là những điểm cốt lõi trong chương trình tranh cử cho cuộc bầu cử sắp tới. Và như dự báo, ông Putin nhiều khả năng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống, vì vậy, những chính sách được nêu trong Thông điệp liên bang 2024 cũng chính là đường hướng phát triển của nước Nga trong ít nhất 6 năm tới.