Tổng thống Vladimir Putin phát biểu trong cuộc gặp với các quân nhân xuất sắc ở Moskva ngày 8/12/2023. Ảnh: Sputnik
Ông Putin tuyên bố nỗ lực tái tranh cử trong một cuộc gặp nhằm vinh danh các quân nhân. Tại đó, ông trao tặng huân chương Anh hùng nước Nga cho những người đã xuất sắc trong chiến dịch quân sự ở Ukraine. Tổng thống Nga cho biết ông đã có “những suy nghĩ khác nhau vào những thời điểm khác nhau” về vấn đề này, nhưng cuối cùng vẫn quyết định tranh cử một lần nữa. “Tôi sẽ tranh cử Tổng thống Liên bang Nga”, ông Putin tuyên bố.
Cuộc bầu cử được ấn định khi nào được tổ chức?
Ủy ban Bầu cử Trung ương Nga (CEC) thông báo cuộc bầu cử tổng thống năm 2024 sẽ được tổ chức trong khoảng thời gian ba ngày từ 15 đến 17/3. Đây là lần đầu tiên một cuộc bầu cử tổng thống được tổ chức trong nhiều ngày. Tuy nhiên, “định dạng nhiều ngày” đã được sử dụng trong các cuộc bầu cử khác ở Nga sau khi nó được áp dụng lần đầu tiên trong đại dịch Covid-19.
Chủ tịch CEC Ella Pamfilova giải thích rằng định dạng mở rộng đã được chứng minh là phổ biến đối với các cử tri, cho phép tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu cao hơn và ít gây căng thẳng hơn cho các ủy ban bầu cử địa phương. Bà Pamfilova cho biết thêm rằng việc duy trì các cuộc bỏ phiếu mở trong vài ngày đã trở thành một “truyền thống” ở nước này.
Ông Putin đã nắm quyền được bao lâu?
Ông Vladimir Putin được bầu làm tổng thống Nga vào năm 2000 và phục vụ hai nhiệm kỳ bốn năm cho đến năm 2008. Mặc dù nhiệm kỳ tổng thống ở nước này không bị giới hạn về mặt kỹ thuật vào thời điểm đó, một cá nhân chỉ có thể phục vụ hai nhiệm kỳ liên tiếp.
Ông Putin sau đó trở thành thủ tướng dưới thời Dmitry Medvedev, người giữ chức tổng thống Nga từ năm 2008 đến năm 2012. Dưới thời Medvedev, nhiệm kỳ tổng thống được kéo dài lên 6 năm.
Ông Putin quay lại cương vị tổng thống Nga kể từ năm 2012 và hiện đang phục vụ nhiệm kỳ sáu năm thứ hai sau khi tái đắc cử vào năm 2018.
Cựu Tổng thống Nga Dmitry Medvedev và ông Vladimir Putin vào năm 2008. Ảnh: Wikipedia
Thay đổi hiến pháp
Thời gian giữ chức vụ tổng thống Nga đã được cải tổ trong một cuộc cải cách hiến pháp lớn được triển khai vào năm 2020. Theo các sửa đổi, quy định về hai nhiệm kỳ tổng thống liên tiếp cho một người đã bị bãi bỏ và giới hạn cứng cho hai nhiệm kỳ sáu năm đã được đưa ra.
Tuy nhiên, theo một bản sửa đổi do nghị sĩ nổi tiếng Valentina Tereshkova, một cựu phi hành gia, soạn thảo, các nhiệm kỳ của Tổng thống Putin trước khi sửa đổi hiến pháp đã bị “vô hiệu hóa”, cho phép ông được ra tranh cử vào năm 2024 – và cả vào năm 2030 – nếu ông muốn làm như vậy.
Cuộc họp của Ủy ban Bầu cử Trung ương Nga về việc khởi động chiến dịch tranh cử tổng thống. Ảnh: RIA Novosti
Các ứng cử viên đáng chú ý
Một số nhân vật của công chúng và giới chính trị gia đã công bố ý định tranh cử tổng thống Nga vào năm tới. Các ứng cử viên độc lập phải thu thập ít nhất 300.000 chữ ký từ những người ủng hộ để nộp đăng ký, trong khi những người được các đảng đề cử phải thu thập ít nhất 100.000 chữ ký. Các ứng cử viên được đề cử bởi các đảng có đại diện trong Quốc hội Nga được miễn yêu cầu thu thập chữ ký.
Danh sách những gương mặt đáng chú ý có một số nhân vật cấp tiến, cụ thể là Ekaterina Duntsova - một nhà báo và cựu nghị sĩ địa phương vùng Rzhev; nhân vật đối lập lâu năm Boris Nadezhdin - cựu nghị sĩ và hiện là nhà lập pháp khu vực được Đảng trung hữu Sáng kiến Công dân ủng hộ; cũng như Sergey Lipatov - một luật sư và nhà hoạt động. Cả ba người này đều chỉ trích các chính sách của chính phủ Nga, bao gồm cả chiến dịch quân sự ở Ukraine.
Ngoài ra, Igor Girkin (còn được gọi là Igor Strelkov), một cựu chỉ huy chiến trường từng giữ chức lãnh đạo quốc phòng trong thời gian ngắn ở Cộng hòa Nhân dân Donetsk tự xưng trong cuộc xung đột ở Donbas, Ukraine, cũng đã tuyên bố ý định tranh cử. Girkin là một nhân vật gây tranh cãi, chỉ trích mạnh mẽ chiến dịch quân sự ở Ukraine, dù chủ yếu là về cách thực hiện chứ không phải bản chất của chiến dịch. Ông này đã bị bắt giữ vào đầu năm nay với cáo buộc đã đưa ra lời kêu gọi công khai tham gia vào các hoạt động cực đoan. Việc ông ta có thể tranh cử tổng thống năm 2024 hay không hiện vẫn chưa rõ ràng.
Anatoly Rabinovich, một chính trị gia và người ủng hộ công chúng ít nổi tiếng hơn, cũng đã công bố ý định tranh cử tổng thống, tự tuyên bố rằng nỗ lực của ông sẽ trở thành một “thử thách về lòng khoan dung” đối với người Nga. Mặc dù bày tỏ sự tin tưởng rằng ông Putin sẽ thắng cử, Rabinovich nói rằng nếu một ứng cử viên ở độ tuổi 40 giành được khoảng 20% phiếu bầu, đó sẽ là một chiến thắng lớn cho phe đối lập trong nước. Tuy nhiên, điều này chỉ có thể thực hiện được nếu phe đối lập tìm được một ứng cử viên duy nhất - ông Rabinovich cảnh báo vào tháng trước.
Tuy nhiên, theo giới quan sát thì nước Nga vẫn chưa có một gương mặt sáng giá nào có thể cạnh tranh với Tổng thống đương nhiệm Putin. Ông Putin từng giành chiến thắng trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2000 với 53,0% phiếu bầu, sau đó tỉ lệ này tăng mạnh trong cuộc bầu cử năm 2004 với 71,3% phiếu bầu. Sau khi để cách một nhiệm kỳ, ông Putin trở lại Điện Kremlin nhờ chiến thắng với 63,6% phiếu bầu trong cuộc bầu cử tổng thống năm 2012 và 76,7% vào năm 2018.