Hình ảnh phát trên truyền hình ở một nhà ga Seoul (Hàn Quốc) cho thấy Nhà lãnh đạo Triều Tiên Kim Jong-Un theo dõi vụ phóng tên lửa đạn đạo liên lục địa ngày 4/7. Ảnh: AFP/TTXVN |
Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và Triều Tiên đều cho rằng loại tên lửa mà Triều Tiên thử thành công hôm 4/7 là một tên lửa đạn đạo liên lục địa (ICBM), mà nước này gọi là Hwasong-14. Một nguồn tin của chính phủ Mỹ với thông tin về vụ phóng tên lửa Hwasong-14 xác nhận với tờ The Diplomat rằng Mỹ hiện đánh giá tầm bắn của tên lửa này trong khoảng 7.500-9.500 km. Cận trên của phạm vi này sẽ cho phép tên lửa Hwasong-14 vươn tới các thành phố lớn của Mỹ ở bờ biển phía tây, trong đó có Seattle, San Francisco và Los Angeles. Trong phạm vi này, tên lửa trong vụ phóng hôm 4/7 của Triều Tiên đủ tiêu chuẩn được gọi là ICBM.
Tuy nhiên, tuần trước, Nga đã phản đối tuyên bố của Hội đồng Bảo an Liên hợp quốc về vụ phóng tên lửa mới nhất của Triều Tiên, và cho rằng loại tên lửa mà Triều Tiên vừa phóng thử không phải là ICBM. Trong khi đó, Trung Quốc “đã lưu ý các báo cáo liên quan” tới vụ phóng tên lửa Hwasong-14, nhưng chưa công khai gọi nó là một ICBM. Theo người phát ngôn Bộ Ngoại giao Trung Quốc, nước này “đang tìm cách thu thập thêm thông tin”.
Liệu đây có phải cơ sở cho những nghi ngờ rằng liệu Triều Tiên có thực sự phóng thử một tên lửa ICBM?
Các dữ liệu liên quan cho việc suy đoán về phạm vi tối thiểu của một tên lửa – độ cao, tầm bắn và thời gian bay – tất cả được các nguồn tin của chính phủ Hàn Quốc, Nhật Bản và Mỹ đưa ra ngay sau khi Triều Tiên thử tên lửa Hwasong-14.
Triều Tiên thử các tên lửa tầm xa nhất của nước này sử dụng quỹ đạo “võng” để tránh bay quá sang các nước láng giềng. Năm 1998, Triều Tiên thử tên lửa Taepodong-1, bay qua không phận Nhật Bản. Vụ thử tên lửa này đã dẫn tới lệnh cấm Triều Tiên thử tên lửa, bị phá vỡ năm 2006. Tuy nhiên, kể từ giai đoạn thử Taepodong-1, Triều Tiên đã cố gắng tránh để tên lửa bay qua Nhật Bản khi phóng các tên lửa bay về hướng đông.
Tên lửa Triều Tiên hôm 4/7 đã bay xa 935km, lên tới độ cao 2.800km, và thời gian bay 37 phút. Tên lửa đó, nếu bay ở quỹ đạo năng lượng tối thiểu, sẽ dễ dàng vượt qua khoảng cách 5.500 km mà cả Mỹ và Nga sử dụng để xác định một tên lửa tầm xa liên lục địa. Những con số này đều được Mỹ, Nhật Bản, Hàn Quốc và thậm chí Triều Tiên xác nhận.
Do đây là một tên lửa chạy bằng nhiên liệu lỏng, Triều Tiên có thể đã cố ý tắt các động cơ sớm hơn cần thiết để tránh nó vượt sang Nhật Bản hoặc rơi xuống vùng đặc quyền kinh tế của nước này. Điều này có thể giải thích phần nào lý do tại sao con số ước tính cận trên tầm bắn của tên lửa mà chính phủ Mỹ lại lớn hơn số liệu mà một số chuyên gia làm việc với dữ liệu mã nguồn mở đưa ra.
Tuy nhiên, Nga vẫn giữ quan điểm phủ nhận việc Triều Tiên đã phóng một tên lửa ICBM, dựa trên dữ liệu của các hệ thống radar cảnh báo sớm của nước này.
Theo hãng thông tấn TASS của Nga, các đánh giá của tình báo Nga về vụ thử tên lửa ngày 4/7 của Triều Tiên cho thấy tên lửa này đã bay xa 510km, đạt độ cao 535 km trong thời gian 14 phút. Theo kênh truyền hình RT, bức thư của phái đoàn Nga tại LHQ gửi tới Tổng thư ký LHQ và Chủ tịch Hội đồng Bảo an (HĐBA) có đoạn: “Hệ thống radar loại Voronezh được lắp đặt tại khu vực Irkutsk đã theo dõi lần phóng thử tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM) Hwasong-14 của Triều Tiên. Quả tên lửa này bay được quãng đường dài 510 km trong 14 phút, đạt độ cao 535 km trước khi rơi xuống Biển Nhật Bản”. Một hình đồ họa đường bay của tên lửa và khu vực mà nó bay qua cũng được đính kèm trong bức thư.
Bằng chứng này do Bộ Quốc phòng Nga thu thập, được gửi tới cho LHQ sau khi HĐBA nảy sinh tranh cãi gay gắt về loại tên lửa mà Triều Tiên phóng thử đầu tuần qua. Các thông số này cho thấy Triều Tiên có thể đã thử tên lửa đạn đạo tầm ngắn (SLBM) Pukkuksong-1 hoặc tên lửa đạn đạo tầm trung (MRBM) Pukkuksong-2. Cả hai tên lửa này có tầm bắn và tầm cao tương tự trong các cuộc thử nghiệm thành công trước đó.
Cùng với dữ liệu về quỹ đạo, Nga gọi tên lửa trong vụ thử hôm 4/7 của Triều Tiên là tên lửa đạn đạo tầm trung (IRBM). Nga có thể đã sử dụng Hiệp ước về hạn chế phát triển các tên lửa tầm trung và tầm ngắn (INF), rằng tên lửa có tầm bắn 500-5.500 km được xác định là IRBM.
Có một số khả năng có thể giải thích điều này. Trước tiên, do Hwasong-14 là một tên lửa hai giai đoạn, có thể hệ thống cảnh báo sớm của Nga mới chỉ phát hiện ra giai đoạn đầu tiên của tên lửa. Một nguồn tin của chính phủ Mỹ có thông tin về vụ thử Hwasong-14 đã khẳng định với The Diplomat rằng giai đoạn đầu tiên của tên lửa đã đạt độ cao 585 km - một con số gần tương đương với con số mà tình báo Nga tiết lộ đã phát hiện được về Hwasong-14. Nếu nguồn tin trên chính xác, thì có thể hệ thống cảnh báo sớm và các radar của Nga đã bỏ lỡ giai đoạn thứ hai của vụ thử tên lửa Hwasong-14. Tuy nhiên, Hwasong-14 không phải là một vật thể nhỏ để có thể “trốn” hệ thống radar cảnh báo sớm của Nga nên giải thích này có vẻ không thuyết phục.
Theo The Diplomat, một khả năng nữa, không liên quan tới năng lực cảnh báo hay các đánh giá tình báo của Nga, mà rất có thể là một trò chơi chính trị và ngoại giao. Nga có thể đang tìm kiếm một điều kiện trao đổi từ Mỹ ở các khu vực khác hay đã không còn hứng thú việc lên án Triều Tiên tại Hội đồng Bảo an LHQ.
Dù là lý do gì đi nữa, theo tờ The Diplomat, Nga có vẻ không thuyết phục được ai rằng Triều Tiên đã không thử thành công một tên lửa ICBM hôm 4/7 vừa qua.