Công ty TNHH Kim Mỹ Hưng (KMH) được UBND tỉnh Bắc Kạn cấp phép khai thác mỏ vàng Ao Tây, theo Giấy phép số 1144/GP - UBND ngày 30/6/2011, với diện tích được cấp phép khai thác là 27.000 m2. Tuy nhiên, trong khi khai thác, Công ty KMH đã không thực hiện đúng quy định chỉ giới được cấp phép và đã khai thác ra ngoài vùng được cấp phép đến 2,2 ha. Như vậy, lợi dụng việc được cấp phép khai thác vàng tại mỏ Ao Tây, thôn Nà Làng, xã Lương Thượng, huyện Na Rì (Bắc Kạn), Công ty KMH đã tự biến mình thành “vàng tặc”.
Theo ông Trần Nguyên, Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường (TNMT) Bắc Kạn, chỉ trong vòng một tháng các lực lượng liên ngành của tỉnh, của huyện Na Rì đã tiến hành kiểm tra tại Công ty KMH nhiều lần và lần nào cũng phát hiện công ty này đang khai thác vàng trên những diện tích không được cấp phép. Sở đã lập biên bản xử phạt và dừng hoạt động của Công ty KHM, giao cho xã Lương Thượng quản lý, nhưng công ty này không dừng hoạt động.
Trong biên bản kiểm tra của đoàn công tác liên ngành huyện Na Rì ngày 27/2, phát hiện Công ty KMH khai thác ngoài chỉ giới diện tích 2.000 m2 và xả nước thải rửa quặng trực tiếp ra sông Bắc Giang. Ngoài 2.000 m2 đã đào bới, Công ty KMH còn thực hiện việc bóc lớp mặt ở một điểm khác. Số máy móc Công ty KMH đưa vào thực hiện hành vi khai thác trái phép là 3 máy xúc, 4 ô tô, một dàn tuyển.
Tiếp đó vào ngày 7/3, tổ công tác của Sở TNMT cùng lãnh đạo xã Lương Thượng, khi kiểm tra việc khai thác tại mỏ Ao Tây, phát hiện Công ty KMH vẫn khai thác trái phép ngoài chỉ giới được cấp, trong đó có một điểm đã bị tổ công tác liên ngành huyện Na Rì (lập biên bản ngày 27/2) cấm hoạt động, nhưng Công ty KMH không thực hiện. Trước tình hình đó, tổ công tác đã đình chỉ mọi hoạt động của Công ty KMH tại mỏ Ao Tây từ 15 giờ ngày 7/3/2012.
Đến ngày 12/3, Đoàn công tác liên ngành do Chánh Thanh tra Sở TNMT dẫn đầu đã tiến hành kiểm tra việc khai thác tại mỏ Ao Tây. Tại hiện trường, bằng máy định vị toàn cầu GPS, đoàn kiểm tra xác định Công ty KMH khai thác ngoài chỉ giới ở 2 moong. Moong 1 có diện tích 0,56 ha, đã đào sâu 12 m; ở moong 2, rộng 1,66 ha, đã đào sâu 12 - 15 m. Tại thời điểm kiểm tra hiện trường có đến 6 máy xúc và 1 máy ủi đang hoạt động. Đoàn công tác cũng xác định Công ty KMH chưa thu gom, xử lý chất thải nguy hại theo đúng quy định. Đoàn kiểm tra đình chỉ mọi hoạt động của mỏ vàng Ao Tây từ 13 giờ ngày 13/3/2012.
Với những sai phạm liên tục, có hệ thống và bất chấp việc đình chỉ hoạt động của các tổ công tác liên ngành tại mỏ vàng Ao Tây, không những Công ty KMH không dừng hoạt động tại mỏ (khu vực được cấp phép) mà còn tiếp tục khai thác vàng trái phép tại các điểm không được cấp phép. Các cơ quan chức năng thì chỉ biết làm biên bản, giao xã quản lý và có một biên bản xử phạt vi phạm với số tiền 31.500.000 đồng.
Với một doanh nghiệp, có tư cách pháp nhân, được UBND tỉnh cấp phép khai thác vàng nhưng vẫn sai phạm nhiều lần cả trong việc khai thác “trộm” đến việc xử lý chất thải tùy tiện, đổ thải trực tiếp ra sông Bắc Giang, ảnh hưởng đến môi trường, đến sản xuất của người dân sống ở hạ lưu, các cơ quan chức năng cần có biện pháp mạnh, xử lý nghiêm.
Nguyễn Trình