Để chấn chỉnh tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Truồi, tỉnh Thừa Thiên - Huế đã chỉ đạo huyện Phú Lộc tổ chức quy hoạch các điểm khai thác cát. Đến nay, thời hạn quy hoạch đã qua lâu nhưng tình trạng khai thác cát trái phép vẫn gây bức xúc cho người dân sinh sống ven bên sông Truồi.
Theo quy hoạch khai thác cát trên sông Truồi, thì chỉ cho phép khai thác cách cầu Khe Dài, xã Lộc Hòa 200 m, cách hai bên cầu Máng, xã Lộc Điền 200 m và cách cầu Truồi trên quốc lộ 1A 1,4 km. Đồng thời tổ chức di dời, giải toả các bến bãi tập kết cát, sỏi trước đây và quy hoạch bãi mới. UBND huyện Phú Lộc cũng đã nhiều lần lùi thời hạn di dời các bãi tập kết cát, sỏi. Thời hạn lần đầu là 31/12/2011, sau đó được lùi đến 30/11/2012. Nay, thì thời hạn cuối cũng đã qua nhưng “cát tặc” vẫn ngày ngày lộng hành trên sông Truồi. Đơn cử như hai bên cầu Truồi vẫn diễn ra tình trạng khai thác cát chỉ cách cầu khoảng 200 m đến 300 m; trong khi theo quy hoạch phải cách cầu Truồi 1,4 km.
Chịu ảnh hưởng lớn nhất là hàng trăm hộ dân sinh sống bên con đường ven sông Truồi qua địa bàn hai xã Lộc Điền và Lộc Hòa. Ông Huỳnh Phán, xã Lộc Hòa, cho biết: Con đường huyết mạch đến trung tâm xã, đến điểm du lịch Hồ Truồi, Thiền viện Trúc Lâm Bạch Mã ngày ngày xe có trọng tải lớn chở cát khiến nắng thì bụi mù mịt, mưa thì lầy lội và tai nạn giao thông luôn thường trực. Nhiều hộ dân có đất vườn ven sông Truồi cũng bị sạt lở vào sâu khoảng 200 m. Người dân đã gửi kiến nghị, yêu cầu chấn chỉnh khai thác cát nhiều lần nhưng vẫn không thay đổi được gì.
Ông Huỳnh Đá, xã Lộc Điền, bức xúc nói: Chỉ vài năm trước đây con đường liên xã dọc sông Truồi còn cách bờ sông hằng trăm mét. Nay thì bờ sông đã sạt lở vào sát mép đường. Các đối tượng khai thác cát ngay gần bờ và diễn ra suốt từ khoảng 0 giờ đến sáng. Do quá bức xúc mà nhiều lần người dân đã tập trung, tự tìm các biện pháp xua đuổi nhưng cũng bất lực.
Chính quyền các xã có sông Truồi chảy qua thì cho rằng: Từ khi huyện chỉ đạo quy hoạch các điểm được phép khai thác cát thì địa phương đã thông báo cho những hộ dân, đơn vị khai thác cát biết để thực hiện. Còn việc kiểm tra, giám sát, xử lí thì gặp rất nhiều khó khăn. Ông Huỳnh Bình, Chủ tịch UBND xã Lộc Điền, cho biết: Các đối tượng khai thác cát trái phép phần đông là đến từ địa phương khác, lại thường xuyên tổ chức khai thác vào ban đêm, ngày nghỉ nên việc kiểm tra, xử lí rất khó khăn. Sông Truồi chảy qua địa bàn ba xã nên địa phương có tổ chức truy quyét cũng rất khó. Vì khi truy quét các đối tượng khai thác cát trái phép chạy qua địa bàn xã khác thì không thể xử lí. Cũng theo các địa phương thì không nên quy hoạch các điểm khai thác trên sông Truồi thêm nữa vì sẽ gây sạt lở bờ sông và ảnh hưởng đến cuộc sống của người dân.
Từ phản ánh của người dân và chính quyền địa phương cho thấy, việc quy hoạch khai thác cát trên sông Truồi mới chỉ được thực hiện trên giấy tờ. Còn trên thực tế thì chưa thể thực hiện được vì thiếu các quy định về kiểm tra, giám sát, phối hợp xử lí.
Nguyên Lý