Bước đầu, cơ quan chức năng xác định đoàn công tác thực hiện nhiệm vụ kiểm kê đền bù có dấu hiệu thiếu trách nhiệm, thậm chí thông đồng với một số người dân để kê khống diện tích bị ảnh hưởng bởi Công trình thủy lợi Đắk Rồ. Một số cá nhân liên quan cũng đã bị xử lý, kỷ luật.
Cơ quan công an đang phối hợp với các ngành chức năng liên quan, tiến hành thu hồi số tiền tạm ứng (hơn một tỷ đồng) đã bị chi sai đối tượng cho một số hộ dân vào năm 2017.
Lòng hồ công trình thủy lợi Đắk Rồ, xã Đắk Đrô, huyện Krông Nô, tỉnh Đắk Nông.
Trước đó, sau khi Công trình thủy lợi Đắk Rồ được xây dựng, đưa vào sử dụng từ năm 2010, một số hộ dân đã gửi đơn thư tới các cơ quan chức năng khiếu nại việc họ có đất đai bị ảnh hưởng, ngập lụt, nhưng chưa được kiểm kê, bồi thường. Đến năm 2014, có 19 hộ dân nhiều lần gửi đơn khiếu nại về vấn đề này. UBND huyện Krông Nô sau đó đã xin ý kiến chỉ đạo của UBND tỉnh Đắk Nông và được UBND tỉnh giao chủ trì, tiến hành xác minh, kiểm tra, lập phương án bồi thường.
UBND huyện Krông Nô sau đó giao cho Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện phối hợp với chính quyền địa phương tiến hành kiểm kê, xác minh. Ngày 22/6/2017, lãnh đạo UBND huyện Krông Nô ký quyết định phê duyệt phương án bồi thường, hỗ trợ bồi thường, hỗ trợ công trình thủy lợi Đắk Rồ, hạng mục lòng hồ chính bổ sung. Quyết định phê duyệt dựa trên các quy định pháp luật liên quan, báo cáo thẩm định của Phòng Tài nguyên - Môi trường huyện về nội dung này. Theo đó, có 19 hộ dân được hỗ trợ, đền bù; tổng diện tích đất thu hồi hơn 143.000m2. Tổng kinh phí hơn 8 tỷ đồng.
Khi ngành chức năng huyện Krông Nô chuẩn bị chi trả tiền bồi thường, có nhiều đơn thư tố cáo việc kiểm kê, xác minh không đúng sự thật, nhất là 3/19 hộ dân trong danh sách được phê duyệt hoàn toàn không có đất nhưng vẫn được đền bù với số tiền lớn. Ngành chức năng tạm ngừng chi trả và tiến hành xác minh. Kết quả nội dung tố cáo đúng sự thật và huyện loại 3 hộ dân khỏi danh sách đền bù.
Ngành chức năng huyện Krông Nô đã tạm ứng cho 16 hộ dân còn lại số tiền hơn 3,3 tỷ đồng. Tiếp đó, người dân tiếp tục có đơn thư tố cáo nhiều hộ dân (trong danh sách 16 hộ được đền bù) là không có đất hoặc được đền bù diện tích lớn hơn thực tế. Ngành chức năng huyện Krông Nô tiếp tục xác minh, loại tiếp 10 hộ khỏi danh sách đền bù, đồng thời bổ sung 2 hộ có đất nhưng không được kiểm kê.
Ngày 14/6/2019, ông Trần Đăng Ánh, Phó Chủ tịch UBND huyện Krông Nô ký quyết định phê duyệt phương án điều chỉnh, bổ sung bồi thường, hỗ trợ công trình thủy lợi Đắk Rồ, hạng mục lòng hồ chính bổ sung. Theo đó có 8 hộ được hỗ trợ, bồi thường với tổng số tiền hơn 2,4 tỷ đồng.
Như vậy, so với phương án được phê duyệt vào ngày 22/6/2017, tổng số tiền bồi thường giảm hơn 5,6 tỷ đồng, tương đương với 70%.
Liên quan tới vụ việc này, một số hộ dân đã nhận tiền tạm ứng bồi thường sai đối tượng cố tình kéo dài, trì hoãn hoặc không hợp tác trong việc hoàn trả tiền cho Nhà nước. Trong tổng số hơn 3,3 tỷ đồng tiền tạm ứng, số tiền chi sai đối tượng hơn 1,8 tỷ đồng. Ngành chức năng huyện Krông Nô đã thu hồi được gần 770 triệu đồng, số còn lại hơn một tỷ đồng vẫn chưa được hoàn trả.
Theo tìm hiểu của phóng viên, việc thu hồi số tiền hơn một tỷ đồng này hiện rất khó khăn. Bởi một số hộ dân không hợp tác, số khác đã di chuyển đi nơi khác sinh sống. Bên cạnh đó, một số hộ dân bị loại khỏi danh sách đền bù cũ đang khởi kiện UBND huyện Krông Nô ra Tòa án nhân dân tỉnh Đắk Nông.
Liên quan tới việc xử lý các cán bộ liên quan, ông Bùi Tấn Bửu, Giám đốc Trung tâm Phát triển Quỹ đất huyện Krông Nô vào thời điểm kiểm kê, đền bù nêu trên đã bị khởi tố để điều tra về hành vi “Tham ô tài sản” theo quy định tại Điều 353, Bộ luật Hình sự 2015, do liên quan đến một số sai phạm trong quá trình quyết toán công trình thao trường bắn Buôn Choil (xã Đức Xuyên, huyện Krông Nô) vào năm 2016.
Theo một lãnh đạo UBND huyện Krông Nô, công trình thủy lợi Đắk Rồ có quy mô hơn 13 triệu m3 nước. Việc kiểm kê diện tích bị ngập, ảnh hưởng, có sự chênh lệch rất lớn vào mùa khô – mùa mưa cũng như khi điều chỉnh cao trình tích nước. Đây là nguyên nhân khách quan dẫn tới kết quả kiểm kê sai lệch so với thực tế. Nhưng nguyên nhân chính vẫn là việc một số hộ dân kê khai khống, kê khai cao so với diện tích thực tế bị ảnh hưởng, cũng như việc thiếu trách nhiệm, thông đồng của một số cán bộ trong đoàn kiểm kê, đền bù.
Cũng theo ông Ngô Xuân Đông, sau khi phát sinh vấn đề khiếu nại phức tạp, UBND huyện Krông Nô đã chỉ đạo hoàn trả số tiền gần 5 tỷ đồng vào ngân sách Nhà nước; chỉ đạo điều tra, xác minh, dự kiến trong tháng 10/2019 sẽ có kết quả điều tra chính thức. UBND huyện Krông Nô sẽ xử lý các tổ chức, cá nhân liên quan.
Công trình thủy lợi Đắk Rồ có tổng vốn đầu tư hơn 250 tỷ đồng. Đây là công trình thủy lợi vào loại lớn nhất, nhì tỉnh Đắk Nông hiện nay.