Hiện nay, tại thôn Năm Mẫu, xã Tứ Dân, huyện Khoái Châu, tỉnh Hưng Yên, việc khai thác cát trên sông Hồng đang ảnh hưởng nghiêm trọng đến sản xuất và đời sống của nhân dân vùng bãi, gây không ít bức xúc. Ruộng biến thành sông Theo người dân thôn Năm Mẫu, đã hơn 1 năm trở lại đây, tại khu vực bãi bồi thôn Năm Mẫu đã liên tiếp diễn ra tình trạng các tàu hút cát hoạt động suốt ngày đêm. Trong đó chủ yếu là các tàu khai thác cát của Công ty Phố Hiến. Theo chứng kiến của người dân, mỗi ngày có khoảng 20 lượt tàu cỡ lớn đến chở cát, mỗi tàu từ 200 - 300m3. Việc hút cát bằng tàu cuốc không những không đảm bảo an toàn mà còn gây nguy hiểm cho lòng sông. Mới sau hơn 1 năm hoạt động, so với lúc chưa có tàu khai thác cát, lòng sông đã sâu tới 15m, vượt nhiều lần so với quy định là 4m.
Một điểm khai thác cát tự do trên sông Hồng. Ảnh: baohungyen.vn |
Ông Trần Văn Thơm và nhiều người dân cho hay: Tình trạng khai thác cát đang tàn phá các bãi bồi màu mỡ. Tại khu vực các tàu đang hút cát vốn là cánh đồng bãi rộng hàng chục mẫu chuyên trồng chuối, dược liệu, dong riềng và nhiều cây rau màu, nay chỉ sau 1 năm, tất cả đã bị sạt lở nhấn chìm xuống lòng sông, giờ chỉ còn một số ụ đất nhô lên khỏi mặt nước.
Ngôi đình của thôn đã bị lún nứt, người dân phải quyên góp tiền để tu sửa. Nhà văn hóa thôn cũng đang đứng trước nguy cơ bị sập đổ. Hơn 10 ngôi nhà của người dân thôn Năm Mẫu cũng có hiện tượng bị nứt tường. Nếu việc khai thác tiếp tục kéo dài thì hậu quả sẽ gia tăng gấp nhiều lần, nguy cơ cả thôn Năm Mẫu sẽ bị cuốn trôi xuống sông Hồng.
Người dân đã nhiều lần kiến nghị tới chính quyền các cấp và các ngành chức năng nhưng mọi việc vẫn chưa được giải quyết dứt điểm. Trước bức xúc của người dân, UBND tỉnh Hưng Yên cũng đã có thông báo yêu cầu Công ty Phố Hiến tạm dừng việc khai thác cát, trực tiếp đối thoại với người dân để giải quyết các mâu thuẫn. Nhưng mọi việc vẫn không thay đổi, máy xúc đất và các tàu hút cát vẫn hoạt động.
Chính quyền bất lực?Người dân thôn Năm Mẫu cho biết tình hình an ninh trật tự trên địa bàn thôn đang có nhiều phức tạp. Điện thoại của cán bộ thôn, xã và người dân thường xuyên nhân được tin nhắn đe dọa, nếu người dân và cán bộ có hành vi ngăn cản việc khai thác cát sẽ bị "xử lý". Trong thôn thường xuyên xuất hiện hàng chục thanh niên tóc xanh tóc đỏ đi xe máy và ô tô không biển số đến đe dọa, uy hiếp người dân không được ra khu vực bãi để cản trở các tàu khai thác cát. Ngay cả phóng viên các cơ quan báo chí đến nắm bắt tình hình cũng bị một số đối tượng lạ theo dõi và có hành vi cản trở.
Kiến nghị với chính quyền địa phương nhưng không có hiệu quả, suốt gần 1 tháng nay người dân thôn Năm mẫu đã tụ tập hàng trăm người ra bãi sông, gõ trống khua chiêng để phản đối các tàu hút cát. Bị một số đối tượng lạ mặt đến đe dọa, họ lại kéo nhau vào trụ sở UBND xã Tứ Dân để yêu cầu lãnh đạo địa phương giải quyết. Đã 3 tuần nay, tại trụ sở UBND xã luôn có hàng trăm người dân kéo đến tụ tập, họ mang theo thực phẩm và dụng cụ nấu nướng tổ chức nấu ăn ngay gần UBND xã, thậm chí trải chiếu, mắc màn khắp các hành lang, lối đi vào các phòng làm việc của cán bộ xã để ngủ và túc trực 24/24 giờ. Người dân cho biết sẽ ăn trực nằm chờ ở UBND xã đến khi nào việc khai thác cát chấm dứt hẳn mới thôi.
Lãnh đạo UBND xã Tứ Dân cũng đã đề nghị doanh nghiệp gặp gỡ, đối thoại với dân và giải quyết các mâu thuẫn nhưng mọi việc vẫn chưa chuyển biến. Cán bộ xã cho hay, địa phương cũng đã đề nghị doanh nghiệp tạm dừng khai thác cát để đảm bảo an ninh, trật tự, tránh tình trạng người dân bị kích động.
Tình trạng khai thác cát gây sạt lở không chỉ ở Tứ Dân mà còn diễn ra ở nhiều nơi trên địa bàn Hưng Yên, gồm các huyện ven sông Hồng, sông Luộc, như Văn Giang, Kim Động, thành phố Hưng Yên, Tiên Lữ, Phù Cừ. Từ tháng 12/2013, UBND tỉnh Hưng Yên đã ban hành kế hoạch về tăng cường công tác quản lý nhà nước về khoáng sản và các giải pháp đồng bộ nhằm ngăn chặn, xử lý tình trạng khai thác cát trái phép trên sông Hồng, sông Luộc đoạn qua địa bàn tỉnh.
Trong đó, yêu cầu các ngành, các cấp và chính quyền địa phương mở đợt cao điểm ngăn chặn, kiên quyết xử lý các tàu, thuyền khai thác cát trái phép, phát động nhân dân tham gia phát hiện, ngăn chặn tình trạng khai thác cát trái phép. Nhưng trước lợi nhuận lớn, tình trạng khai thác cát vẫn tái diễn và ngày càng lộng hành, đe dọa cuộc sống người dân các xã vùng bãi.
P.V