Bị cáo Phạm Thanh Hải. Ảnh: Kim Anh/TTXVN
Hội đồng xét xử nhận định, hành vi của bị cáo Phạm Thanh Hải đã xâm phạm lợi ích công dân, ảnh hưởng đến trật tự xã hội, gây dư luận hoang mang, đẩy nhiều người vào tình cảnh khó khăn... Bị cáo phạm tội nhiều lần với số tiền lừa đảo lớn nên Tòa xét thấy cần áp dụng khung phạt cao nhất của tội danh mới có tác dụng răn đe.
Theo bản án sơ thẩm, bị cáo Hải thành lập và làm Chủ tịch Hội đồng quản trị, Tổng Giám đốc Công ty IDT từ năm 2007, hoạt động trong lĩnh vực dịch vụ hỗ trợ giáo dục, tư vấn quản lý; sản xuất bán buôn bán lẻ thực phẩm, hoá chất công nghiệp và tổ chức hội nghị, hội thảo. Việc kinh doanh không hiệu quả, một năm sau, Phạm Thanh Hải lập website hoclamgiau.vn, tổ chức các hội thảo dạy làm giàu. Trong các buổi học này, bị cáo Hải tự giới thiệu là Tiến sĩ, nhiều kinh nghiệm đầu tư, kinh doanh tại Liên Xô, có tài đầu tư, kinh doanh. Công ty IDT đang triển khai các dự án có lãi suất cao, làm giàu từ cây công nghiệp "tỉ đô" macca, có siêu dự án... Để tạo tin tưởng, thu hút nhiều người góp vốn, bị cáo Hải đưa ra các hợp đồng góp vốn với lãi suất 40-50%/năm, cắt lãi ngay khi nộp tiền.
Phạm Thanh Hải mở rộng mạng lưới huy động vốn bằng cách chi 2-10% tiền "thưởng kết nối" dành cho những người môi giới hợp đồng mới; tổ chức cho các "nhà đầu tư" này đi liên hoan, du lịch... Bị cáo huy động vốn phục vụ cá nhân song chỉ đạo kế toán Công ty IDT soạn thảo, ký hợp đồng, kiểm đếm tiền giúp. Toàn bộ việc này được tổ chức tại trụ sở Công ty IDT. Thậm chí, bị cáo Hải còn đưa ra các hợp đồng góp vốn đầu tư, hợp đồng ủy thác đầu tư... và tự ý sử dụng con dấu của Công ty IDT trong các hợp đồng này để họ tin tưởng công ty huy động vốn.
Chỉ sau một năm, từ tháng 10/2014-10/2015, bị cáo Hải đã huy động được hơn 2.725 tỷ đồng từ 2.574 nhà đầu tư. Cơ quan tố tụng xác định, bị cáo Hải chỉ dùng 99 tỷ đồng (tức 3,6% tổng số tiền) để góp vào 9 dự án, song cũng không phải với danh nghĩa Công ty IDT như cam kết. Cả 9 dự án này đều chưa có lợi nhuận hoặc lợi nhuận ít (chỉ 2-200 triệu đồng/năm), không có khả năng sinh lợi nhuận cao như bị cáo Hải hứa hẹn với các nhà đầu tư. Số tiền còn lại, bị cáo cắt lãi ngay cho các cá nhân, chi trả cho các hợp đồng đến hạn.
Hội đồng xét xử đánh giá đây là vụ án đặc biệt nghiêm trọng, ảnh hưởng xấu đến an ninh trật tự, số lượng bị hại lớn, nhiều người lâm cảnh khó khăn, kiệt quệ kinh tế, gây hoang mang bất bình cho xã hội.
Bị cáo Phạm Thanh Hải là người có nhận thức song vẫn đưa ra hàng loạt các thông tin gian dối về các dự án thực tế chưa đi vào hoạt động để kêu gọi hàng nghìn người góp tiền kinh doanh, đầu tư. Do tin tưởng, các bị hại đã nộp tổng số hơn 2.700 tỷ đồng, song thực tế, bị cáo chỉ sử dụng một phần nhỏ (99 tỷ đồng) vào đầu tư cho các công ty khác nhưng đến nay chưa sinh lời. Tòa cũng xác định, phần lớn số tiền được Hải sử dụng cắt lãi ngay khi các bị hại ký hợp đồng, chi tiêu cá nhân, cho vay và gửi ngân hàng.
Trong số 574 bị hại được Cơ quan điều tra xác định danh tính, có 31 người không yêu cầu Hải bồi thường dân sự. Do đó, Hội đồng xét xử tuyên bị cáo Hải chỉ phải khắc phục dân sự cho 543 người còn lại với số tiền tổng cộng là hơn 572 tỷ đồng.
Với các khoản Hải cho vay cá nhân và các công ty trong giai đoạn xảy ra vụ án, tháng 10/2014-10/2015, thực chất là tiền các bị hại nộp cho Hải, được xác định là vật chứng vụ án. Tòa tuyên buộc các cá nhân và những công ty này trả lại để đảm bảo thi hành án.