Phiên xét xử phúc thẩm: Hà Văn Thắm xin giảm nhẹ hình phạt cho một số bị cáo

Nhiều bị cáo xin xem xét hành vi đã tự nguyện khắc phục hậu quả

Khi Tòa xét hỏi liên quan đến hành vi Cố ý làm trái quy định Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, các bị cáo là nguyên lãnh đạo các chi nhánh, phòng giao dịch của OceanBank xin miễn xử lý trách nhiệm hình sự, giảm hình phạt đều lấy lý do họ là những người làm công ăn lương, chỉ làm theo sự chỉ đạo của lãnh đạo ngân hàng, không được hưởng lợi từ việc chi lãi ngoài. Việc chi lãi ngoài đã thực hiện từ các giai đoạn trước, các bị cáo chỉ tham gia vào "guồng máy" của hệ thống.
Các bị cáo cho rằng, trong thời điểm 2011-2014, việc chi lãi ngoài trong hệ thống các ngân hàng là việc "ai cũng biết", không nghĩ việc chi lãi ngoài vượt trần là việc vi phạm pháp luật. Theo các nguyên giám đốc chi nhánh, họ không gặp trực tiếp khách hàng nào, cũng không trực tiếp chi lãi ngoài và cũng không biết nguồn tiền từ đâu để chi lãi ngoài, chỉ biết Hội sở của Ngân hàng gửi về qua tài khoản của các giao dịch viên.

Nhiều nguyên giám đốc chi nhánh đã tự nguyện khắc phục hậu quả đồng thời vận động khách hàng đã nhận chi lãi ngoài nộp lại tiền. Trong đó, các bị cáo như: Trịnh Xuân Hà (nguyên Giám đốc phòng giao dịch Long Biên), Nguyễn Phan Trung Kiên (nguyên Giám đốc phòng giao dịch Đông Đô, Nguyễn Thị Loan (nguyên Giám đốc phòng giao dịch Trung Yên), Trần Anh Thiết (nguyên Giám đốc phòng giao dịch Hà Nội)... là những người đã khắc phục toàn bộ số tiền vi phạm.

Bên cạnh đó, nhiều bị cáo thừa nhận, biết quy định của Thông tư số 02/2011/TT-NHNN của Ngân hàng Nhà nước Quy định mức lãi suất huy động vốn tối đa bằng đồng Việt Nam và cho rằng hành vi chi lãi ngoài vượt trần chỉ bị xử lý về hành chính, các bị cáo bị xử lý hình sự là hình phạt quá nặng, đề nghị Tòa phúc thẩm tuyên bị cáo không phạm tội.

Tuy nhiên, tại Phiên tòa, bị cáo Hà Văn Thắm lại xin Hội đồng xét xử giảm nhẹ hình phạt cho các nữ phó giám đốc, giám đốc khối và kế toán trưởng của Hội sở Ngân hàng OceanBank vì cho rằng, xét về hành vi giúp sức, những người này còn "ít đồng phạm" hơn vai trò của các giám đốc chi nhánh, phòng giao dịch.

Theo bị cáo Thắm, Hội đồng xét xử sơ thẩm đã rất nhân văn khi đã xử 34 giám đốc chi nhánh, khối kinh doanh không phải chịu án tù giam, tuy nhiên các nữ phó giám đốc, giám đốc khối và kế toán trưởng sẽ thấy "tủi thân" khi bị xử nặng hơn. Từ đó, bị cáo Thắm xin giảm nhẹ hình phạt cho những bị cáo này.

Cũng theo bị cáo Thắm, nguyên Phó Tổng Giám đốc Lê Thị Thu Thủy, nguyên Kế toán trưởng Nguyễn Thị Nga luôn nói là "chi vừa phải thôi", "chi sao cho hợp lý", thậm chí còn đòi bị cáo Thắm mang tiền cá nhân để khắc phục hậu quả và đến nay đã khắc phục hậu quả mấy trăm tỷ đồng.

Bị cáo Thắm cho rằng, trong vai trò đồng phạm, mặc dù với vai trò gần với lãnh đạo của Ngân hàng, các nữ phó giám đốc, giám đốc khối và kế toán trưởng còn "ít đồng phạm hơn", thậm chí còn có "công cản trở" việc chi lãi ngoài, từ đó bị cáo Thắm mong muốn Hội đồng xét xử xem xét tình tiết này.

Trước đó, theo nhận định của Hội đồng xét xử phiên tòa sơ thẩm, trong quá trình hoạt động, từ 2008 – 2014 tại OceanBank đã để xảy ra nhiều vi phạm trong việc cho vay, huy động tiền gửi, chi lãi vượt trần; lạm dụng chức vụ, quyền hạn chiếm đoạt tài sản, tham ô tài sản gây thiệt hại đặc biệt nghiêm trọng cho Nhà nước, OceanBank và tổ chức cá nhân, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc thực hiện chính sách tiền tệ của Nhà nước và các hậu quả, hệ lụy khác.

Hội đồng xét xử sơ thẩm cho rằng hậu quả của các hành vi phạm tội là một chuỗi các mắt xích hoạt động liên kết với nhau, từ người lãnh đạo đề ra chủ trương, ý tưởng, chỉ đạo, triển khai trên toàn hệ thống, từ Tổng Giám đốc đến các Phó Tổng Giám đốc, các khối, ban ở Hội sở xuống các chi nhánh, phòng giao dịch đến từng cán bộ, nhân viên của OceanBank.

Trong đó, bị cáo Hà Văn Thắm được xác định là người ra chủ trương trên toàn hệ thống OceanBank, trực tiếp chỉ đạo các Phó Tổng Giám đốc Oceanbank và các khối, ban, chi nhánh, phòng giao dịch chi trả lãi ngoài cho các khách hàng trên toàn hệ thống.

Đại diện Viện Kiểm sát khẳng định xét xử đúng tội cố ý làm trái

Tại Phiên phúc thẩm, một số bị cáo vẫn thắc mắc: Từ ngày 1/1/2018, Bộ luật Hình sự năm 1999 hết hiệu lực; đồng thời, Bộ luật Hình sự 2015 được sửa đổi năm 2017 có hiệu lực thi hành. Theo đó, tội danh “Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng” sẽ không còn, tuy nhiên các bị cáo vẫn bị truy tố, xét xử về tội danh trên.

Giải thích về vấn đề này, đại diện Viện Kiểm sát cấp cao cho biết: Các bị cáo thực hiện hành vi phạm tội trong giai đoạn 2011 - 2014, khi đó Bộ luật Hình sự năm 1999 đang có hiệu lực. Thời điểm điều tra, truy tố, xét xử các bị cáo có thêm Bộ luật Hình sự năm 2015, sau đó là Luật sửa đổi, bổ sung Bộ luật Hình sự năm 2017.

Thời điểm xét xử các bị cáo tại phiên tòa, hành vi của các bị cáo thực hiện trước năm 2015; do vậy, khi áp dụng Luật, các cơ quan tiến hành tố tụng được áp dụng 3 Bộ luật Hình sự 1999, 2015 và 2017. Việc truy tố, xét xử các bị cáo theo điều 165 Bộ luật Hình sự năm 1999 là hoàn toàn chính xác, đúng quy định theo Nghị quyết 41/2017/QH14 của Quốc hội.

Theo đó, những hành vi phạm tội khi thực hiện trước ngày 1/1/2018 thì vẫn áp dụng quy định của Luật Hình sự năm 1999, đồng thời áp dụng các điều khoản của Bộ luật Hình sự 2015 có lợi cho người phạm tội. Đại diện Viện Kiểm sát nhấn mạnh, khi xét tội, theo nguyên tắc của pháp luật, các cơ quan truy tố, xét xử đã áp dụng các quy định có lợi của Luật Hình sự 2015 cho các bị cáo.