Tòa án xét xử đúng người, đúng tội trong vụ án Trần Văn Vót

Nội dung vụ án và quá trình tố tụng

Theo các cơ quan tố tụng Trung ương: Do mâu thuẫn về tranh chấp ruộng đất giữa hai miền Nhân Phúc và Thanh Nga thuộc xã Phú Phúc, huyện Lý Nhân, tỉnh Nam Hà (cũ), nên khoảng 13 giờ ngày 29/11/1992 nhân dân hai miền đã xảy ra xô xát, ném gạch, đá lẫn nhau.

Trong thời gian hai bên xô xát, Trần Văn Vót (là Bí thư Chi bộ 4, Lý Nội, Nhân Phúc) đã đưa cho Trần Ngọc Thanh một quả lựu đạn để ném về phía dân miền Thanh Nga. Do lần đầu tiên ném lựu đạn, nên Trần Ngọc Thanh đã ném lựu đạn vào tốp người của miền Nhân Phúc, làm 1 người chết, 21 người bị thương.

Sau đó, ngày 7/2/1993, Trần Ngọc Thanh nhập ngũ tại Trung đoàn 139 Bộ Tư lệnh Thông tin. Ngày 12/2/1993, Thanh tự thú với cán bộ chỉ huy cấp Tiểu đội, Trung đội, Đại đội của Trung đoàn 139 về hành vi ném lựu đạn ngày 29/11/1992 và khai Trần Văn Vót là người đưa lựu đạn cho Thanh ném. Quá trình điều tra vụ án, Trần Văn Vót không thừa nhận hành vi đưa lựu đạn cho Trần Ngọc Thanh.

Bản án sơ thẩm số 37/HS/ST ngày 26/2/1994 của Tòa án Nhân dân tỉnh Nam Hà đã xử phạt Trần Văn Vót tù chung thân về tội "Giết người", 10 năm tù về tội "Phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế xã hội", 2 năm tù về tội "Tàng trữ vũ khí trái phép", 3 năm tù về tội "Gây rối trật tự công cộng", tổng hợp hình phạt chung là tù chung thân; xử phạt Trần Ngọc Thanh 15 năm tù về tội "Giết người". Sau khi xét xử sơ thẩm Trần Văn Vót kháng cao kêu oan và Trần Ngọc Thanh kháng cáo xin giảm hình phạt.

Bản án phúc thẩm số 1030 ngày 27/8/1994 của Tòa phúc thẩm Tòa án Nhân dân Tối cao, giữ nguyên hình phạt với Trần Ngọc Thanh; thay đổi tội danh và giảm hình phạt cho Trần Văn Vót từ tội "Phá hoại việc thực hiện các chính sách kinh tế xã hội" sang tội "Vi phạm các quy định về quản lý và bảo vệ đất đai", giữ nguyên các hình phạt và tội danh khác đối với Trần Văn Vót.

Quá trình giải quyết khiếu nại

Sau khi xét xử phúc thẩm, Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã nhận được đơn khiếu nại của Trần Ngọc Thanh, của ông Trần Ngọc Thông và bà Trần Thị Tân (bố mẹ của Trần Ngọc Thanh); của ông Trần Văn Vấn (bố của Trần Văn Vót).

Tại Công văn số 263/HS ngày 10/8/1995, Phó Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao trả lời ông Trần Ngọc Thông và bà Trần Thị Tân với nội dung: Việc Trần Ngọc Thanh tự thú là hoàn toàn tự giác, không có ai ép buộc, không có việc uống rượu say dẫn đến khai sai sự thật.

Tại cơ quan Công an cũng như tại Viện Kiểm sát Nhân dân tỉnh Nam Hà, Thanh đều khai nhận tội của mình và thừa nhận không hề bị cán bộ đánh hoặc ép cung. Việc ông bà khiếu nại rằng người ném lựu đạn chiều 29/11/1992 là Trần Văn Cự ở thôn Thanh Nga là không có cơ sở. Bản án phúc thẩm xử phạt Trần Ngọc Thanh 15 năm tù về tội giết người là đúng pháp luật, không oan.

Sau đó, Tòa án Nhân dân Tối cao tiếp tục nhận được đơn khiếu nại của bố mẹ Thanh và gia đình người bị hại Trần Văn Việt cho rằng việc điều tra vụ án không khách quan, dẫn đến việc kết tội oan cho Trần Ngọc Thanh và Trần Văn Vót.

Tòa án Nhân dân Tối cao đã chuyển đơn khiếu nại này đến Vụ 3 Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao để giải quyết theo thẩm quyền. Năm 2000, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã nghiên cứu hồ sơ vụ án và thấy rằng: Tòa án các cấp kết án Trần Văn Vót, Trần Ngọc Thanh về tội “Giết người” là có căn cứ, không oan.

Ngoài ra, Tòa án Nhân dân Tối cao còn trả lời đơn cho Trần Ngọc Thanh năm 2007; trả lời đơn cho ông Trần Văn Vấn năm 2010 cũng với nội dung Tòa án các cấp kết án Trần Văn Vót, Trần Ngọc Thanh về tội “Giết người” là đúng pháp luật, không oan.

Tại Công văn số 853/VPCTN-PL ngày 1/6/2015 của Văn phòng Chủ tịch nước thông báo ý kiến chỉ đạo của Chủ tịch nước, yêu cầu Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao và Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao chỉ đạo xem xét lại vụ án, giải quyết theo đúng quy định của pháp luật, trả lời ông Nguyễn Lân Dũng, báo cáo Chủ tịch nước kết quả.

Sau đó, Tòa án Nhân dân Tối cao tiếp tục nhận được Công văn của Thủ tướng Chính phủ chuyển đơn của đại biểu Nguyễn Lân Dũng cũng với nội dung xem xét lại vụ án. Kèm theo kiến nghị của đại biểu Nguyễn Lân Dũng là đơn khiếu nại của ông Trần Anh Điền (là bố của người bị hại Trần Văn Việt) đề nghị xem xét lại vụ án với lý do Trần Văn Vót không đưa lựu đạn cho Trần Ngọc Thanh; Thanh không ném lựu đạn.

Tại cuộc họp liên ngành Trung ương ngày 31/7/2015, do Phó Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao Nguyễn Sơn chủ trì, với sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Công an Lê Quý Vương và đại diện các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công an và Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao đã thống nhất thành lập Tổ chuyên viên liên ngành để nghiên cứu lại vụ án, xác minh các vấn đề liên quan.

Ngày 30/9/2015, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội có Công văn số 3011/UBTP13 chuyển kiến nghị của Giáo sư, Tiến sỹ Nguyễn Lân Dũng đề nghị xem xét lại vụ án Trần Văn Vót. Sau đó ngày 13/4/2016, Chủ tịch Quốc hội phê chuyển thư của Giáo sư-Tiến sỹ, Nhà giáo Nhân dân Nguyễn Lân Dũng đến Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao, Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao.

Ngày 29/4/2016, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội tiếp tục có văn bản chuyển đơn kiến nghị của các Luật sư; đồng thời các đại biểu Quốc hội Trần Thị Quốc Khánh và Phùng Đức Tiến cũng có văn bản chuyển đơn khiếu nại liên quan đến vụ án này.

Ngày 21/4/2016, Văn phòng Chính phủ có Công văn số 2774/VPCP-V.I thông báo ý kiến của Phó Thủ tướng Chính phủ Trương Hòa Bình gửi lãnh đạo Bộ Công an, Viện Kiểm sát Nhân dân Tối cao, Tòa án Nhân dân Tối cao đề nghị xem xét sớm vụ án Trần Văn Vót.

Kết tội Trần Văn Vót và Trần Ngọc Thanh là có căn cứ, không oan

Thực hiện chỉ đạo của lãnh đạo các cơ quan tố tụng Trung ương, Tổ chuyên viên liên ngành đã khẩn trương nghiên cứu các tài liệu của hồ sơ vụ án; nghiên cứu những vấn đề kiến nghị của Giáo sư-Tiến sỹ Nguyễn Lân Dũng, nội dung các đơn khiếu nại do các đại biểu Quốc hội là Trần Thị Quốc Khánh, Phùng Đức Tiến chuyển; khiếu nại của người đại diện hợp pháp của người bị hại và những nội dung mà Báo Nông nghiệp Việt Nam, Đài Truyền hình Việt Nam, Đài Truyền hình Quốc hội đưa tin liên quan đến vụ án; trực tiếp quan sát hiện trường; làm việc với những cán bộ có mặt tại hiện trường lúc lựu đạn nổ và cán bộ trực tiếp điều tra vụ án.

Bên cạnh đó, Tổ chuyên viên liên ngành đã làm việc với những người được phỏng vấn cung cấp thông tin trên báo đài như anh Trần Ngọc Chương, bà Trần Thị Liên; người liên quan đến tình tiết của vụ án như ông Nguyễn Mạnh Hòa; làm việc với các lãnh đạo của Trung đoàn 139 Bộ Tư lệnh Thông tin; với Trần Văn Vót, Trần Ngọc Thanh, Trần Xuân Đạt; với các phóng viên đưa tin, bài như nhà báo Vũ Hữu Sự, phóng viên Phí Thu Trà.

Kết quả tổng hợp các vấn đề đã được thẩm định, xác minh liên quan đến vụ án, các cơ quan tiến hành tố tụng ở Trung ương đã kết luận: Các căn cứ mà Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm áp dụng để kết tội Trần Văn Vót và Trần Ngọc Thanh, về tội “Giết người” là có căn cứ, đúng pháp luật, không oan.

Cũng tại buôi họp báo, Tòa án Nhân dân Tối cao đã giới thiệu và khai trương Trang tin điện tử về án lệ của Tòa án Nhân dân Tối cao; giới thiệu 4 án lệ mới được Hội đồng Thẩm phán thông qua và Chánh án Tòa án Nhân dân Tối cao đã ký quyết định ban hành.