Các bị cáo tại phiên tòa, sáng 23/11/2021. Ảnh: Phạm Kiên/TTXVN
Hội đồng xét xử, đại diện Viện Kiểm sát giữ quyền công tố tại phiên tòa và các luật sư đã đặt nhiều câu hỏi với các bị cáo, tập trung xoay quanh nội dung mức độ, trách nhiệm của từng bị cáo trong hành vi “Vi phạm quy định về đầu tư công trình xây dựng gây hậu quả nghiêm trọng”.
Theo cáo trạng, dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi do VEC làm chủ đầu tư có tổng chiều dài toàn tuyến là hơn 139 km, từ thành phố Đà Nẵng đến thành phố Quảng Ngãi (tỉnh Quảng Ngãi). Giai đoạn 1 của dự án dài 65 km, từ thành phố Đà Nẵng đến thành phố Tam Kỳ (tỉnh Quảng Nam). Mặc dù mới đưa vào khai thác, từ ngày 26/9/2018 đến ngày 31/10/2020, đoạn đường 65 km đã xảy ra 0 điểm hỏng, ảnh hưởng nghiêm trọng đến việc vận hành khai thác, an toàn khi tham gia giao thông. Như vậy, tính trung bình, cứ 170 m cao tốc lại có một điểm hư hỏng.
Trình bày tại Tòa, với tư cách nguyên đơn dân sự, đại diện Tổng công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc (VEC) nói tôn trọng kết luận điều tra của các cơ quan tố tụng liên quan chất lượng công trình, chấp nhận thực tế có các vị trí đường không đảm bảo chất lượng, gây thiệt hại lớn. Tuy nhiên, đại diện VEC cho rằng, các điểm hư hỏng này chỉ mang tính chất cục bộ, xuất hiện trên một số điểm chứ không phải toàn tuyến cao tốc. Quá trình khai thác tạm, tuyến cao tốc đến nay thu phí được hơn 1.400 tỷ đồng, giảm ách tắc đáng kể cho tuyến quốc lộ 1A cũ, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của toàn miền Trung.
Về nghĩa vụ bồi thường, đại diện VEC nêu quan điểm xin giảm án cho các bị cáo và không yêu cầu các bị cáo phải bồi thường thiệt hại, bởi cho rằng, họ không phải những chủ thể ký kết hợp đồng với chủ đầu tư, chỉ đơn thuần làm công ăn lương, không có mục đích tư lợi, có nhiều đóng góp cho ngành xây dựng.
Trong phần xét hỏi tại phiên tòa, hầu hết các bị cáo đều thừa nhận hành vi như cáo trạng của Viện Kiểm sát đã truy tố, song cho rằng hành vi của mình chỉ là một mắt xích trong chuỗi sai phạm tại dự án, hành vi này bị ảnh hưởng bởi các yếu tố khách quan, bị chi phối bởi trách nhiệm của bên còn lại.
Nhóm các bị cáo nguyên là kỹ sư nhà thầu tư vấn giám sát, dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi gồm: Quách Văn Phúc, Phan Doãn Giang, Đào Trọng Hiếu… thừa nhận sai phạm nhưng đều bày tỏ mong muốn Hội đồng xét xử xem xét vai trò của các bị cáo không phải là chủ chốt, vị trí của bị cáo chỉ làm việc trong phòng thí nghiệm hiện trường, chỉ giúp sức cho các kỹ sư ở Văn phòng Ban giám sát, chất lượng vật liệu không đảm bảo là do rất nhiều bên, nhiều kênh, mà phòng thí nghiệm hiện trường chỉ là một khâu… Do vậy, các bị cáo mong được Hội đồng xét xử cân nhắc các tình tiết này để xem xét giảm nhẹ hình phạt cho các bị cáo.
Liên quan đến vật liệu xây dựng, nhóm bị cáo là chủ đầu tư (VEC) và nhóm bị cáo thuộc các đơn vị thi công các gói thầu (nhà thầu) đổ lỗi cho nhau trong việc lựa chọn vật liệu kém chất lượng.
Bị cáo Nguyễn Mạnh Hùng (Phó Tổng Giám đốc Tổng Công ty Đầu tư phát triển đường cao tốc Việt Nam - VEC, nguyên Chủ tịch Hội đồng nghiệm thu cơ sở Dự án đường cao tốc Đà Nẵng - Quảng Ngãi) cho rằng, vật liệu đá do nhà thầu chuẩn bị, phụ trách nên nhà thầu phải chịu trách nhiệm chất lượng.
Trong khi đó, nhiều bị cáo thuộc nhóm đơn vị thi công các gói thầu cho rằng, VEC phải duyệt, nhà thầu mới được làm. Bị cáo Phan Ngọc Thơm (nguyên Phó Giám đốc Ban điều hành Liên danh gói thầu số 3B) khai bị cáo đã làm đúng theo yêu cầu của chủ đầu tư. Trước cáo buộc sử dụng vật liệu kém chất lượng, bị cáo Thơm giải thích, mọi vật liệu xây dựng đều phải được chủ đầu tư phê duyệt mới được phép đưa vào sử dụng.
Các bị cáo thuộc nhóm này xin Hội đồng xét xử xem xét lại phần thiệt hại mình phải chịu trách nhiệm và cho rằng mình bị quy kết quá nặng khi kết luận giám định đoạn cao tốc dài 65 km có tới 0 điểm hư hỏng. Theo các bị cáo, dự án đưa vào sử dụng trải qua quá trình biến đổi khí hậu, thời tiết miền Trung khắc nghiệt và lưu lượng xe quá nhiều, tải trọng lớn thì việc hỏng hóc không tránh khỏi…