Báo Tin tức đã nhiều lần đề cập đến vụ án dân sự tranh chấp hợp đồng vay tài sản giữa nguyên đơn là Doanh nghiệp Minh Hà, bị đơn là Công ty TNHH Long Hòe (Lào Cai), cả hai bản sơ thẩm (thành phố Lào Cai), phúc thẩm (tỉnh Lào Cai) đều buộc Công ty Long Hòe phải trả cho Doanh nghiệp Minh Hà số tiền 1.945.172.600 đồng.
Do hai bản án này vi phạm nghiêm trọng về thủ tục tố tụng và nhận định thiếu căn cứ pháp luật, ngày 26/2/2009, Chánh án Tòa án nhân dân tối cao đã ra quyết định số 64/2009/KN-DS kháng nghị đối với bản án phúc thẩm số 08/2006/DS-PT ngày 21/3/2006 của TAND tỉnh Lào Cai. Ngày 19/5/2009, Tòa dân sự TANDTC cũng có quyết định Giám đốc thẩm số 182/2009/DS-GĐT nội dung: Hủy bản án dân sự phúc thẩm số 08/2006/DSPT của TAND tỉnh Lào Cai và bản án sơ thẩm số 01/2006/DSST ngày 16/1/2006 của TAND thành phố Lào Cai về vụ án “Tranh chấp hợp đồng vay tài sản” giữa nguyên đơn là Doanh nghiệp tư nhân Minh Hà và bị đơn là Công ty Long Hòe; giao hồ sơ vụ án cho TAND thành phố Lào Cai, tỉnh Lào Cai xét xử lại sơ thẩm vụ án theo quy định của pháp luật. Đồng thời nhận định: Tòa án cấp sơ thẩm và Tòa án cấp phúc thẩm buộc Công ty Long Hòe trả cho doanh nghiệp Minh Hà 1.945.172.600 đồng (bao gồm tiền nợ gốc và lãi) là chưa đủ căn cứ.
Điều đáng nói trong vụ án này là: Khi có quyết định kháng nghị giám đốc thẩm của Chánh án TAND Tối cao hủy bản án phúc thẩm, thì bản án phúc thẩm này đã được cơ quan Thi hành án dân sự thành phố Lào Cai thi hành xong, bằng hình thức kê biên, bán đấu giá nhà, trụ sở của Công ty Long Hòe và giao cho Doanh nghiệp Minh Hà số tiền thu được từ bán đấu giá là 2.136.849.555 đồng. Hậu quả của bản án phúc thẩm bị hủy này làm cho Công ty Long Hòe mất hết tài sản, bên bờ phá sản.
Vụ án bị “quăng đi quật lại”
Thực hiện quyết định Giám đốc thẩm như đã nêu, ngày 24/6/2009 TAND thành phố Lào Cai đã có thông báo số 06/TB-TLVA về việc thụ lý vụ án “Hợp đồng vay tài sản”. Ngày 16/7/2009, TAND thành phố Lào Cai ra quyết định số 05/QĐST-KDTM đình chỉ việc giải quyết vụ án thụ lý số 06/2009/TLST-KDTM ngày 24/6/2009 với lý do: Ngày 7/7/2009 doanh nghiệp Minh Hà có đơn xin rút khởi kiện. Do quyết định không đề cập đến tài sản mà Doanh nghiệp Minh Hà đã nhận từ Công ty Long Hòe theo bản án phúc thẩm đã bị hủy và án phí Công ty Long Hòe đã nộp theo bản án đã bị hủy, buộc Công ty Long Hòe khởi kiện tại TAND thành phố Lào Cai để đòi tài sản từ Doanh nghiệp Minh Hà.
Ngày 26/6/2010, TAND thành phố Lào Cai đã xét xử: Chấp nhận đơn yêu cầu khởi kiện của Công ty Long Hòe và buộc Doanh nghiệp Minh Hà phải hoàn trả cho Công ty Long Hòe số tiền 2.137.796.655 đồng (bản án số 12/2010/DS-ST). Ngày 9/9/2010, TAND tỉnh Lào Cai xử phúc thẩm (bản án 12/2012/DS-PT). Mặc dù bản án nhận định Doanh nghiệp Minh Hà phải hoàn trả cho Công ty Long Hòe số tiền 2.137.796.655 đồng là hoàn toàn chính xác, có căn cứ pháp luật, nhưng vụ kiện này không thuộc thẩm quyền của tòa án mà thuộc cơ quan Thi hành án dân sự thành phố Lào Cai nên tòa hướng dẫn Công ty Long Hòe làm đơn yêu cầu Thi hành án dân sự thành phố Lào Cai thu hồi và hoàn trả tài sản. Vì vậy, TAND tỉnh Lào Cai đã hủy án sơ thẩm và đình chỉ giải quyết vụ án. Việc hủy bản án này đưa Công ty Long Hòe vào tình thế không biết kêu kiện đòi tài sản hợp pháp của mình ở đâu khi Thi hành án dân sự Lào Cai cho biết: Thi hành án dân sự không có chức năng như tòa án chỉ dẫn.
Đến lúc này, Doanh nghiệp Minh Hà lại khởi kiện Công ty Long Hòe đến TAND thành phố Lào Cai. Ngày 4/11/2010, TAND thành phố Lào Cai ra Thông báo thụ lý số 166/TB-TLVA. Sau 5 tháng, ngày 1/3/2011 TAND thành phố Lào Cai ra quyết định chuyển vụ án cho TAND quận Hai Bà Trưng (Hà Nội). Công ty Long Hòe đã khiếu nại quyết định chuyển này là không có căn cứ, vi phạm tố tụng dân sự. Ngày 28/4/2011, TAND quận Hai Bà Trưng (Hà Nội) ra quyết định số 01/2011/DSST-CVA chuyển trả lại vụ án cho TAND thành phố Lào Cai vì căn cứ chuyển vụ án của TAND thành phố Lào Cai là không đúng pháp luật. Vụ án cứ bị “đá đi đá lại” như thế và cho đến nay vẫn chưa đưa ra xét xử, vi phạm nghiêm trọng thời hạn xét xử quy định tại điều 179 Bộ luật Tố tụng dân sự.
Bản án trái pháp luật của các cấp tòa án tỉnh Lào Cai đã đẩy Công ty Long Hòe vào cảnh mất nhà và trụ sở kinh doanh. Bản án giám đốc thẩm đã làm rõ đúng, sai. Việc Doanh nghiệp Minh Hà phải hoàn trả tài sản đã nhận theo bản án đã bị hủy là hoàn toàn đúng với bản án giám đốc thẩm. Vấn đề đặt ra là tại sao các cấp tòa án ở tỉnh Lào Cai lại “quăng đi, quật lại” vụ án, cho đến nay đã hơn 3 năm kể từ ngày có bản án giám đốc thẩm mà vụ án vẫn chưa được giải quyết dứt điểm.
Thiết nghĩ, lãnh đạo TANDTC cần kiểm tra, chỉ đạo giải quyết dứt điểm vụ án này.
Quang Thắng