Để thấy rõ những thủ đoạn, hành vi sai phạm nhằm "thay vai đổi chủ", hoán đổi đất công, gây thất thoát lớn cho Nhà nước, hãy cùng nhìn lại một số vụ việc nổi cộm liên quan đến ông Nguyễn Thành Tài mà cơ quan điều tra đã chỉ ra.
Đầu tháng 1/2019, dư luận tại Thành phố Hồ Chí Minh xôn xao khi Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an khởi tố bị can đối với các ông: Nguyễn Thành Tài, nguyên Phó Chủ tịch Thường trực UBND Thành phố Hồ Chí Minh; Trần Nam Trang, nguyên Phó Giám đốc Sở Tài chính; Nguyễn Thành Rum, nguyên Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch thành phố; Vy Nhật Tảo, nguyên Giám đốc Trung tâm Ca nhạc nhẹ thành phố, để điều tra về hành vi “Vi phạm quy định về quản lý tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí” khi hoán đổi tài sản công tại Trung tâm Ca nhạc nhẹ thuộc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch thành phố, gây thất thoát và thiệt hại nghiêm trọng đối với tài sản của Nhà nước.
Trong vụ án này, bà Đào Thị Hương Lan, nguyên Giám đốc Sở Tài chính Thành phố bị Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an ra quyết định truy nã; bà Dương Thị Bạch Diệp, Giám đốc Công ty Trách nhiệm hữu hạn bất động sản Diệp Bạch Dương bị khởi tố về tội “Lừa đảo chiếm đoạt tài sản”. Mới đây, Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an đã bắt tạm giam để điều tra đối với ông Huỳnh Kim Phát, nguyên Phó Chánh Văn phòng UBND thành phố; ông Lê Tôn Thanh, nguyên Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thể thao và Du lịch thành phố. Riêng ông Lê Văn Thanh, nguyên Phó Chánh Văn phòng UBND Thành phố không những là bị can trong vụ án này, mà còn là bị cáo bị phạt 4 năm tù trong phiên tòa xét xử những hành vi sai phạm tại dự án 15 Thi Sách, liên quan đến Phan Văn Anh Vũ.
Khu đất số 8-12 Lê Duẩn, phường Bến Nghé, quận 1. Ảnh: TTXVN
Nghiêm trọng không kém là thương vụ bán rẻ “đất vàng” tại khu đất 8-12 Lê Duẩn, quận 1. Theo Kết luận điều tra số 114/KLĐT-VPCQCSĐT của Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an, ngoài ông Nguyễn Thành Tài còn có các bị can, gồm: Đào Anh Kiệt (vừa bị phạt 6 năm 6 tháng tù trong vụ án 15 Thi Sách, quận 1, Thành phố Hồ Chí Minh), nguyên Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố; Nguyễn Hoài Nam, Bí thư quận ủy quận 2, nguyên Phó Giám đốc Sở Tài nguyên và Môi trường; Trương Văn Út, Phó Trưởng phòng Quản lý đất, Sở Tài nguyên và Môi trường; Nguyễn Thị Thu Thủy, nguyên Giám đốc Công ty Quản lý kinh doanh nhà; Lê Thị Thanh Thúy, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Hoa Tháng Năm và Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Cổ phần đầu tư Lavenue về hành vi “Vi phạm quy định về quản lý, sử dụng tài sản nhà nước gây thất thoát, lãng phí”.
Khu đất 8 - 12 Lê Duẩn có tổng diện tích 4.896 m2, được UBND Thành phố Hồ Chí Minh giao cho Công ty Quản lý kinh doanh nhà theo hình thức tạm quản lý, giữ hộ và ký hợp đồng cho nhóm 4 công ty thuộc Bộ Công Thương thuê đất, trả tiền thuê đất hàng năm. Thực hiện Quyết định số 09/QĐ-TTg năm 2007 của Thủ tướng Chính phủ về sắp xếp, xử lý nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước, UBND thành phố thành lập Ban Chỉ đạo 09 thống nhất chủ trương xây dựng khách sạn cao cấp đối với mặt bằng khu đất 8-12 Lê Duẩn.
Năm 2008, UBND Thành phố chấp thuận giao Công ty Cổ phần Hòn Ngọc Viễn Đông (trong đó có cổ đông sáng lập là Công ty Quản lý kinh doanh nhà) làm chủ đầu tư dự án. Mặc dù UBND Thành phố ban hành các quyết định về thu hồi đất tại 8-12 Lê Duẩn nhưng nhóm 4 công ty của Bộ Công Thương không chịu di dời, không bàn giao mặt bằng, nợ tiền thuê nhà, đồng thời liên tiếp có nhiều văn bản kiến nghị được tạo điều kiện mua chỉ định hoặc tham gia dự án tại khu đất 8-12 Lê Duẩn.
Từ đó, Bộ trưởng Bộ Công Thương Vũ Huy Hoàng và Thứ trưởng Bộ Công Thương Nguyễn Cẩm Tú đã ký công văn gửi UBND Thành phố Hồ Chí Minh đề nghị xem xét, giải quyết các kiến nghị của 4 công ty nói trên. Vào thời điểm này, ông Nguyễn Thành Tài (phụ trách lĩnh vực quy hoạch, kiến trúc, đầu tư xây dựng…) đã ký công văn chấp thuận chủ trương cho Công ty Quản lý kinh doanh nhà làm chủ đầu tư và liên doanh, liên kết với nhóm 4 công ty của Bộ Công Thương triển khai dự án.
Tuy nhiên, Công ty Quản lý kinh doanh nhà do bà Nguyễn Thị Thu Thủy làm Giám đốc lại ký gửi văn bản đề xuất UBND Thành phố Hồ Chí Minh cho thành lập pháp nhân mới theo hình thức công ty cổ phần, cho phép Công ty Quản lý kinh doanh nhà được huy động thêm nguồn vốn khác để triển khai. Đề xuất này được ông Nguyễn Thành Tài chấp thuận sau đó.
Lợi dụng mối quan hệ tình cảm từ trước với ông Nguyễn Thành Tài, bà Lê Thị Thanh Thúy, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty Trách nhiệm hữu hạn Một thành viên Hoa Tháng Năm (gọi tắt là Công ty Hoa Tháng Năm) đã ký văn bản gửi Công ty Quản lý kinh doanh nhà xin được tham gia dự án với mục đích trục lợi cá nhân, không phải cạnh tranh, đấu giá quyền sử dụng đất hay đấu thầu dự án. Đến lượt mình, bà Nguyễn Thị Thu Thuỷ đã ký văn bản giới thiệu Công ty Hoa Tháng Năm tham gia dự án và nhanh chóng được ông Nguyễn Thành Tài chấp thuận mà không giao cơ quan có chuyên môn thẩm định kinh nghiệm, năng lực tài chính.
Từ đây, nhóm 4 công ty của Bộ Công Thương đang thuê mặt bằng tại khu đất 8 -12 Lê Duẩn đã thỏa thuận với Công ty Trách nhiệm hữu hạn Đầu tư Kinh Đô thành lập pháp nhân mới là Công ty Cổ phần Đầu tư Lavenue do bà Lê Thị Thanh Thúy làm Chủ tịch Hội đồng Quản trị đồng thời là Chủ tịch Hội đồng Quản trị Công ty Hoa Tháng Năm. Sau đó, các công ty chuyển nhượng cổ phần, dẫn tới khu đất công 8-12 Lê Duẩn rơi vào tay doanh nghiệp tư nhân, gây thất thoát tài sản nhà nước. Theo Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an, với hành vi phạm tội nói trên, các bị can trong đó có ông Nguyễn Thành Tài đã gây thiệt hại, thất thoát, lãng phí 2.047 tỷ đồng cho Nhà nước.
“Do muốn đẩy nhanh tiến độ triển khai dự án và có mối quan hệ tình cảm với bà Lê Thị Thanh Thúy nên bị can Nguyễn Thành Tài đã ký nhanh, ký nhiều văn bản chỉ đạo, chấp thuận theo đề xuất của Công ty Quản lý kinh doanh nhà và Sở Tài nguyên và Môi trường thành phố, trái với các quy định pháp luật trong việc thành lập pháp nhân mới đầu tư dự án, cho Công ty Hoa Tháng Năm tham gia góp 30% vốn tại dự án, không thẩm định kinh nghiệm, năng lực tài chính, bản chất là chuyển dịch tài sản thuộc quyền quản lý khu đất từ nhà nước sang doanh nghiệp tư nhân. Ông Nguyễn Thành Tài còn ký quyết định giao đất và cho thuê đất chỉ định tại khu đất 8-12 Lê Duẩn cho Công ty Cổ phần đầu tư Lavenue không đúng đối tượng, trái với Quyết định 09/2007/QĐ-TTg và Quyết định số 140/1008/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ. Chấp thuận áp dụng hai hình thức giao đất và cho thuê đất đối với cùng 1 dự án. Hành vi vi phạm của Nguyễn Thành Tài có tính hệ thống, xảy ra trong thời gian dài”, Kết luận điều tra số 114/KLĐT-VPCQCSĐT của Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an nêu rõ.
Trong vụ án này, bị can Nguyễn Thị Thu Thủy bỏ trốn, Cơ quan Cảnh sát điều tra - Bộ Công an đã ra quyết định truy nã. Ban Chỉ đạo 09 (sắp xếp cơ sở nhà, đất thuộc sở hữu nhà nước) Thành phố Hồ Chí Minh do ông Lê Hoàng Quân, nguyên Chủ tịch UBND Thành phố làm Trưởng ban. Theo Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an, do không được bị can Nguyễn Thành Tài báo cáo trực tiếp nên ông Lê Hoàng Quân không kịp thời phát hiện sai phạm.
Đối với bà Nguyễn Thị Hồng, nguyên Phó Chủ tịch UBND Thành phố (Phó Ban Chỉ đạo 09); bà Đào Thị Hương Lan, nguyên Giám đốc Sở Tài chính (Ủy viên Thường trực Ban Chỉ đạo 09, hiện bị truy nã liên quan đến vụ án Trung tâm Ca nhạc nhẹ); ông Trần Nam Trang, Phó Giám đốc Sở Tài chính (Ủy viên Thường trực Tổ Chuyên viên Ban Chỉ đạo 09, hiện là bị can trong vụ án Trung tâm Ca nhạc nhẹ) do Nguyễn Thành Tài chỉ đạo, chấp thuận các nội dung liên quan đến khu đất 8-12 Lê Duẩn, nên Cơ quan Cảnh sát điều tra, Bộ Công an chưa đủ xem xét trách nhiệm hình sự, nhưng kiến nghị cơ quan có thẩm quyền có hình thức xử lý kỷ luật hành chính nghiêm khắc vì đã thiếu kiểm tra, giám sát dẫn tới sai phạm.
Bài 2: Khuất tất dự án Nông trường Dừa