Nga phóng tên lửa chống hạm Yakhont trong một cuộc tập trận quân sự. Ảnh: TASS
Theo Chuẩn đô đốc đã nghỉ hưu của quân đội Israel Yuval Eylon, nhà nghiên cứu cấp cao trong lĩnh vực chiến lược hải quân tại Viện Nghiên cứu An ninh Quốc gia (INSS) có trụ ở tại Israel ngày 26/9, tin tức về việc Iran làm trung gian để chuyển giao tên lửa Yakhont do Nga sản xuất đánh dấu một diễn biến quan trọng trong khu vực. Đây là tên lửa hành trình siêu vượt âm chính xác có tầm bắn khoảng 300 km, có thể phóng từ nhiều bệ phóng khác nhau, bao gồm trên biển, trên không và trên bộ.
Những tên lửa này, được trang bị một số công nghệ tiên tiến nhất trên thế giới, sẽ cực kỳ khó bị đánh chặn khi đang bay. Việc mua lại chúng sẽ khiến Houthi trở thành một trong những lực lượng mạnh nhất trong khu vực về khả năng tấn công các mục tiêu trên biển và đất liền.
Sự hiện diện của Yakhont không chỉ thách thức trực tiếp đến các tàu quân sự đang hoạt động tại Biển Đỏ và Biển Arab, mà còn gây áp lực lớn đối với các tuyến đường vận tải dầu mỏ và thương mại qua các vùng biển chiến lược này. Những tàu hải quân tiên tiến nhất, bao gồm cả những tàu thuộc Hạm đội 5 của Mỹ và các tàu liên minh khác, có thể trở thành mục tiêu tiềm năng nếu căng thẳng leo thang.
Việc Nga chuyển giao tên lửa cho Houthi thông qua Iran không chỉ là một động thái quân sự, mà còn nhằm gia tăng ảnh hưởng của Moskva tại Trung Đông. Theo Chuẩn Đô đốc Eylon, Nga đang tìm cách tạo dựng vị thế chiến lược trong khu vực, đặc biệt là tại các vùng biển quan trọng như Biển Đỏ. Bằng cách cung cấp vũ khí tiên tiến cho Houthi, Nga có thể gia tăng áp lực lên các nước phương Tây và các quốc gia hỗ trợ Ukraine trong cuộc xung đột với Nga.
Hơn nữa, Iran cũng có lợi ích chiến lược trong việc chuyển giao vũ khí này cho Houthi. Iran từ lâu đã hỗ trợ các lực lượng thân Tehran trong khu vực và hành động này cũng có thể được coi là một biện pháp ứng phó với sự gia tăng hiện diện quân sự gần đây của Mỹ ở Trung Đông.
Ngoài ra, nếu Houthi sở hữu tên lửa Yakhont gây ra mối lo ngại lớn cho các quốc gia ven Biển Đỏ, đặc biệt là Saudi Arabia. Các tuyến đường vận tải qua Biển Đỏ và Biển Arab, vốn là những điểm chiến lược quan trọng cho vận chuyển dầu mỏ toàn cầu, có thể bị ảnh hưởng trực tiếp. Các tên lửa này có khả năng tấn công các địa điểm chiến lược trên đất liền và biển, làm gia tăng rủi ro cho an ninh hàng hải trong khu vực.
Saudi Arabia có thể sẽ phải đối mặt với thách thức lớn từ Houthi nếu các tên lửa này được triển khai. Điều này không chỉ tác động đến giao thương quốc tế mà còn đẩy các quốc gia trong khu vực vào tình thế phải đối phó với một cuộc chạy đua vũ trang mới, trong bối cảnh Iran đang dần củng cố vị thế của mình như một cường quốc khu vực có khả năng kiểm soát các vùng biển chiến lược.
Trong bối cảnh đó, Chuẩn đô đốc Eylon lưu ý rằng Israel cũng không tránh khỏi ảnh hưởng của cuộc chạy đua vũ trang này. Mặc dù chưa có dấu hiệu trực tiếp cho thấy Houthi sẽ tấn công Israel, nhưng việc tên lửa Yakhont có khả năng tấn công các tàu quân sự hoặc cơ sở chiến lược tại vùng biển Đông Địa Trung Hải sẽ đặt Israel vào tình thế căng thẳng. Hải quân Israel sẽ phải tăng cường bảo vệ các tàu thuyền và cơ sở hạ tầng ven biển, cũng như duy trì sự cảnh giác cao độ trước những thách thức tiềm ẩn từ vùng Biển Đỏ.
Trước đó hôm 25/9, hãng tin Reuters dẫn các nguồn tin từ phương Tây và khu vực cho biết, Iran đang đóng vai trò trung gian trong các cuộc đàm phán bí mật giữa Nga và lực lượng Houthi tại Yemen về khả năng chuyển giao tên lửa chống hạm Yakhont (P-800 Oniks). Mặc dù Nga chưa quyết định chính thức việc cung cấp tên lửa này, các chuyên gia cho biết nếu Houthi nhận được Yakhont, nhóm này sẽ có khả năng tấn công chính xác hơn.
Theo Reuters, hai quan chức khu vực xác nhận Houthi và Nga đã tổ chức ít nhất hai cuộc họp tại Tehran trong năm nay, và các cuộc đàm phán về việc cung cấp hàng chục tên lửa vẫn đang diễn ra, với các cuộc gặp tiếp theo dự kiến diễn ra trong thời gian tới. Nga trước đây đã cung cấp loại tên lửa này cho Hezbollah - phong trào vũ trang ở Liban.
Một nguồn tin tình báo phương Tây cũng tiết lộ rằng các cuộc đàm phán giữa Nga và Houthi đã được Iran trung gian, nhưng Tehran không muốn chịu trách nhiệm trực tiếp. Tuy nhiên, các quan chức từ Nga và Iran phủ nhận thông tin liên quan đến những cuộc đàm phán này. Trong khi đó, chính quyền Mỹ xác nhận rằng Nga đã thảo luận về việc cung cấp tên lửa cho Houthi và gọi đây là một diễn biến đáng lo ngại.