Theo nhận định của nhà nghiên cứu Raihan Ronodipuro tại Khoa Chính trị và An ninh thuộc Trung tâm Nghiên cứu Indonesia-Trung Quốc (CICS) trên trang moderndiplomacy.eu ngày 21/1, môi trường an ninh trên toàn thế giới đang trải qua những biến động lớn và không chắc chắn do sự phát triển nhanh chóng của khoa học-công nghệ và đại dịch COVID-19.
Do đó, các quốc gia lớn như Nga, Mỹ, Anh, Pháp, Đức và Ấn Độ đã nhanh chóng hiện đại quân đội, tập trung vào các lĩnh vực quan trọng. 2022 có thể là một năm mà cạnh tranh quân sự giữa các quốc gia lớn sẽ nóng lên.
Việc duy trì ưu thế của các vũ khí và trang thiết bị truyền thống cũng là nền tảng của cuộc cạnh tranh quân sự giữa các nước lớn. Ảnh: Bộ Quốc phòng Anh
Ông Ronodipuro cho rằng, cuộc cạnh tranh quân sự giữa các cường quốc trước hết là cuộc chiến giành quyền thống trị chiến lược và vai trò của vũ khí hạt nhân nhằm thay đổi vị thế chiến lược là lĩnh vực được chú trọng. Năm 2022, cuộc chạy đua vũ trang hạt nhân sẽ vẫn là trung tâm của sự cạnh tranh quân sự giữa Nga, Mỹ và các nước lớn khác, trong khi vũ khí siêu thanh sẽ trở thành tâm điểm của cuộc cạnh tranh công nghệ quân sự giữa những nước này.
Cuộc cạnh tranh vũ khí hạt nhân hiện nay giữa các quốc gia lớn sẽ tập trung nhiều hơn vào việc cải tiến công nghệ. Năm 2022, Mỹ sẽ đầu tư gần 28 tỷ USD vào phát triển vũ khí hạt nhân. Nước này còn có kế hoạch mua các tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân chiến lược lớp Columbia; cải thiện hệ thống chỉ huy, kiểm soát và liên lạc hạt nhân, cũng như các hệ thống cảnh báo sớm.
Nga cũng đã đặt hàng một tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân Borei-A, hai máy bay ném bom chiến lược Tu-160M và 21 hệ thống tên lửa đạn đạo mới. Kho vũ khí hạt nhân chiến lược của nước này dự báo sẽ được hiện đại hóa với tốc độ nhanh. Năm nay, Anh và Pháp đều tăng cường kho vũ khí hạt nhân của mình. Họ muốn cải thiện lực lượng hạt nhân thông qua việc đóng các tàu ngầm chiến lược mới chạy bằng năng lượng hạt nhân, tăng số lượng đầu đạn hạt nhân và thử nghiệm các tên lửa đạn đạo mới.
Bên cạnh đó, Nga sẽ đưa vào trang bị tên lửa hành trình siêu thanh trên biển Zircon trong năm nay và tiếp tục phát triển các tên lửa siêu thanh mới với vị thế là quốc gia dẫn đầu trong công nghệ vũ khí siêu thanh. Để bắt kịp Nga, Mỹ sẽ đầu tư 3,8 tỷ USD trong năm nay vào việc phát triển vũ khí siêu thanh. Vũ khí siêu thanh cũng đang được nghiên cứu và phát triển ở Pháp, Anh và Nhật Bản.
Việc duy trì ưu thế của các vũ khí và trang thiết bị truyền thống cũng là nền tảng của cuộc cạnh tranh quân sự giữa các nước lớn. Năm 2022, các quốc gia lớn như Nga và Mỹ sẽ đẩy nhanh việc nâng cấp các thiết bị chiến tranh truyền thống.
Mỹ tập trung vào việc cải tiến vũ khí và trang bị của Hải quân và Không quân. Theo kế hoạch, Hải quân Mỹ sẽ đẩy nhanh việc nâng cấp và đưa vào trang bị các loại vũ khí và trang bị như tàu sân bay lớp Ford, tàu ngầm chạy bằng năng lượng hạt nhân lớp Virginia và máy bay chiến đấu F-15EX, cũng như phát triển các hệ thống trang thiết bị trên biển và trên không hiện đại như các tàu sân bay mới và máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm.
Các hoạt động cải tiến thiết bị quân sự của Nga cũng đang diễn ra mạnh mẽ, với Lục quân nước này nhận thêm xe tăng T-14, Hải quân nhận 16 tàu chiến chủ lực, trong khi lực lượng hàng không vũ trụ và hải quân Nga nhận hơn 200 máy bay mới hoặc nâng cấp. Việc đưa vào vận hành thế hệ xe bọc thép Boxer mới ở Anh sẽ được đẩy nhanh. Ấn Độ tiếp tục thúc đẩy việc triển khai tàu sân bay tự chế tạo đầu tiên của mình. Nhật Bản cũng sẽ mua máy bay chiến đấu F-35B và cải tiến tàu sân bay Izumo.
Trên khắp thế giới, sự phát triển khoa học, kỹ thuật quân sự mới đang gây được sự chú ý và cạnh tranh đang nhanh chóng chuyển sang một hình thức thông minh hơn. Nga, Mỹ và các nước lớn khác đã tăng cường đầu tư vào nghiên cứu khoa học nhằm giành ưu thế trong các cuộc chiến tranh tương lai, tập trung vào công nghệ thông minh, thiết bị không người lái và chiến thuật phối hợp giữa người và máy.
Năm nay, quân đội Mỹ dự định chi 874 triệu USD cho nghiên cứu và phát triển nhằm thúc đẩy việc sử dụng các công nghệ thông minh trong các lĩnh vực như thông tin, chỉ huy và kiểm soát, hậu cần, phòng thủ mạng và các lĩnh vực khác. Hơn 150 dự án trí tuệ nhân tạo (AI) hiện đang được phát triển ở Nga.
Nga cũng sẽ tập trung vào việc cải thiện phần mềm thông minh cho các nền tảng vũ khí khác nhau để nâng cao hiệu quả chiến đấu. Pháp, Anh, Ấn Độ và các quốc gia khác cũng đã tăng cường nghiên cứu AI và nỗ lực sử dụng nó trên diện rộng trong các lĩnh vực như trinh sát tình báo, an ninh mạng.
Trong lĩnh vực phối hợp hiệp đồng tác chiến, Mỹ là nước đầu tiên nghiên cứu và có lợi thế khác biệt. Mỹ dự định tiến hành cuộc thử nghiệm chiến đấu đầu tiên đối với lực lượng thiết giáp không người lái cấp đại đội, tìm hiểu cách thức để máy bay chiến đấu thế hệ thứ năm phối hợp với máy bay trinh sát không người lái, đồng thời thúc đẩy các tàu chiến có người lái và không người lái hiệp đồng với nhau trong nhiệm vụ trinh sát, chống tàu ngầm, và các nhiệm vụ rà phá bom mìn.
Về phần mình, Nga sẽ đẩy mạnh tích hợp thiết bị không người lái vào các hệ thống chiến đấu có người lái càng nhanh càng tốt. Hơn nữa, Pháp và Anh đang tích cực nghiên cứu các kỹ thuật phối hợp giữa người và máy trong các hoạt động quân sự, chẳng hạn như ở các khu vực đô thị lớn.