Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan cho biết Bộ Tứ là "xương sống" trong chính sách đối ngoại của Washington tại châu Á-Thái Bình Dương. Ảnh: EPA-EFE
Theo báo Bưu điện Hoa Nam Buổi sáng (SCMP), đề xuất được đưa ra trong bối cảnh Mỹ mong muốn củng cố một khuôn khổ mà một số nhà quan sát tin rằng có thể phát triển thành “NATO thu nhỏ”.
Chính quyền của Tổng thống Joe Biden cho biết họ sẽ xây dựng một khung chương trình dựa trên những quyết sách thành lập nhóm của chính quyền tiền nhiệm. Tuần trước, Cố vấn An ninh Quốc gia Jake Sullivan cho hay Nhà Trắng coi “Bộ Tứ” mới là cơ bản, là nền tảng để xây dựng chính sách quan trọng của Mỹ ở khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.
Hội nghị thượng đỉnh được đề xuất sẽ là hội nghị cấp cao nhất đầu tiên kể từ khi chính quyền Tổng thống Trump quyết định chuyển “Đối thoại An ninh 4 bên” thành một cơ chế để ngăn chặn sức ảnh hưởng của Trung Quốc ở khu vực châu Á - Thái Bình Dương vào năm 2017.
Hãng thông tin Kyodo đề cập chương trình nghị sự dự kiến bao gồm các cuộc đàm phán về đảm bảo một "Ấn Độ Dương-Thái Bình Dương tự do và cởi mở".
Về phần mình, các nhà quan sát ngoại giao Trung Quốc nhận định vẫn còn một số trở ngại đối với việc nhóm này trở thành một liên minh quân sự toàn diện.
Shi Yinhong - chuyên gia quan hệ quốc tế tại Đại học Nhân fân ở Bắc Kinh - nói: “Tôi không quá ngạc nhiên khi biết tin về một hội nghị thượng đỉnh Bộ Tứ, vì một liên minh an ninh Ấn Độ - Thái Bình Dương nhằm vào Trung Quốc là một chiến lược không thể thay đổi và là chính sách cơ bản của Mỹ đối với Trung Quốc”. Nhà chuyên gia nói thêm nhóm Bộ Tứ này thể phát triển thành một “NATO thu nhỏ” sau khi Anh bày tỏ quan tâm đến việc tham gia.
Chuyên gia Shi bày tỏ không chắc tổ chức này sẽ phát triển đến đâu, đặc biệt là khi Ấn Độ - thành viên duy nhất trong nhóm có chung đường biên giới trên bộ với Trung Quốc – luôn dè dặt về khuôn khổ và từ lâu đã duy trì lập trường không liên kết trong ngoại giao. Quân đội Ấn Độ, vốn phụ thuộc rất nhiều vào vũ khí và trang thiết bị của Nga, sẽ khó hòa nhập một cách suôn sẻ vào một hiệp ước phòng thủ do Mỹ dẫn đầu so với Nhật Bản hoặc Australia. “Hiện tại, Ấn Độ chỉ là đối tác của Mỹ, chưa phải là đồng minh”, ông Shi giải thích.
Tuy nhiên, tinh thần sẵn sàng sát cánh bên Mỹ và các thành viên còn lại của New Delhi đã tăng lên rất nhiều sau cuộc giao tranh có thương vong xảy ra vào tháng 6/2020 với quân đội Trung Quốc ở biên giới tranh chấp.
Bộ Tứ đã có cuộc họp ngoại trưởng đầu tiên tại New York vào năm 2019 và cuộc họp thứ hai tại Tokyo vào tháng 10 năm ngoái. Bộ Ngoại giao Nhật Bản cho biết thêm Tổng thống Biden và Thủ tướng Nhật Bản Yoshihide Suga đã nhất trí trong một cuộc điện đàm vào cuối tháng trước, khẳng định họ sẽ thúc đẩy việc thành lập nhóm.