Máy bay chiến đấu F-16 của Mỹ. Ảnh minh họa: AFP/TTXVN
Đây được xem là một trong những biện pháp nhằm hỗ trợ Ukraine trong đối phó với các thách thức an ninh hiện nay. Ngày 9/1, Phó Thư ký báo chí Lầu Năm Góc Sabrina Singh xác nhận rằng Washington cùng các đối tác đang đẩy mạnh chương trình huấn luyện này để chuẩn bị cho việc triển khai F-16 trên thực địa. Bà cũng cho biết chương trình đào tạo đang diễn ra tại Mỹ và nhiều quốc gia khác, với kế hoạch mở rộng trong thời gian tới.
Trước đó, Thứ trưởng Quốc phòng Ukraine Sergey Melnyk cho hay thời gian huấn luyện phi công lái F-16 đã được rút ngắn ba tháng so với kế hoạch ban đầu để đáp ứng yêu cầu tác chiến của Ukraine. Cùng với quá trình đào tạo, nước này tiếp tục nhận thêm máy bay từ các đối tác châu Âu. Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky xác nhận lô F-16 thứ hai đã được chuyển giao từ Đan Mạch, nhưng không công bố số lượng cụ thể. Trước đó, vào tháng 11/2024, Đan Mạch đã chuyển giao sáu chiếc F-16 đầu tiên và cam kết cung cấp thêm 13 chiếc trong năm 2025. Hà Lan và Bỉ cũng tham gia vào quá trình này với các kế hoạch hỗ trợ tương tự.
Về phía Nga, giới chức nước này cho rằng việc Ukraine triển khai F-16 sẽ không làm thay đổi cục diện xung đột. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Nga Maria Zakharova tuyên bố các máy bay này có thể trở thành mục tiêu của lực lượng Nga trên chiến trường. Các hệ thống phòng không tiên tiến, bao gồm S-400 được cho là có khả năng đối phó với F-16, trong khi các cuộc không kích vào cơ sở hạ tầng quân sự của Ukraine có thể ảnh hưởng đến khả năng triển khai loại máy bay này.
Dù vậy, một số chuyên gia quân sự phương Tây nhận định rằng nếu Ukraine có thể kết hợp F-16 với các hệ thống phòng không và radar hiện đại, dòng máy bay này vẫn có thể mang lại lợi thế nhất định trong một số nhiệm vụ, đặc biệt là hỗ trợ tác chiến trên bộ và giảm ưu thế không quân đối phương.
Tuy nhiên, việc vận hành F-16 cũng đặt ra nhiều thách thức cho Ukraine. Một trong số đó là khả năng bảo vệ cơ sở hạ tầng hàng không, do các sân bay quân sự có thể trở thành mục tiêu tấn công. Ngoài ra, hệ thống bảo trì phức tạp cũng là một vấn đề đáng lưu ý, khi Ukraine hiện chưa có đầy đủ trang thiết bị và linh kiện để duy trì hoạt động lâu dài của F-16. Bên cạnh đó, số lượng máy bay được chuyển giao vẫn còn hạn chế so với lực lượng không quân Nga, trong khi thời gian đào tạo phi công rút ngắn có thể ảnh hưởng đến hiệu quả tác chiến thực tế.
Dù còn nhiều thách thức, việc Ukraine tiếp nhận F-16 cùng với các hệ thống vũ khí tầm xa như ATACMS có thể giúp nước này mở rộng khả năng triển khai chiến dịch trong thời gian tới. Hiệu quả của việc sử dụng F-16 phụ thuộc vào nhiều yếu tố, bao gồm khả năng bảo vệ các căn cứ không quân, sự hỗ trợ hậu cần từ phương Tây và cách thức tích hợp loại máy bay này vào chiến lược tác chiến tổng thể của Ukraine.