Tổng thống Mỹ Donald Trump. Ảnh: AFP/TTXVN
Phóng viên TTXVN tại Washington dẫn thông báo của Tổng thống Trump nêu rõ Mỹ có ý định khôi phục hầu hết các lệnh trừng phạt trước đây của LHQ đối với Iran. Đây sẽ là tiến trình khôi phục những lệnh trừng phạt từng áp dụng với Iran cho tới khi Tehran đạt được thỏa thuận hạt nhân với nhóm P5+1 (gồm Anh, Pháp, Mỹ, Nga, Trung Quốc và Đức) và không phải là những biện pháp bất thường.
Tổng thống Trump cũng cho biết Ngoại trưởng Mike Pompeo sẽ tới trụ sở Liên hợp quốc (LHQ) tại New York trong ngày 20/8 để thông báo về việc kích hoạt cơ chế khôi phục trừng phạt với cáo buộc Iran đã vi phạm thỏa thuận Iran 2015. Theo đó, Mỹ sẽ trình đơn khiếu nại lên Hội đồng Bảo an (HĐBA) LHQ gồm 15 nước ủy viên về việc Iran không tuân thủ thỏa thuận hạt nhân lịch sử có tên gọi đầy đủ là Kế hoạch Hành động chung toàn diện (JCPOA), dù Washington đã rút khỏi thỏa thuận này vào năm 2018.
Trước đó, ngày 14/8, HĐBA LHQ bác bỏ dự thảo nghị quyết do Mỹ đề xuất về việc kéo dài lệnh cấm vận vũ khí đối với Iran, vốn theo dự kiến sẽ hết hạn vào tháng 10 tới. Dự thảo nghị quyết của Mỹ nhận được 2 phiếu ủng hộ, 2 phiếu chống và 11 phiếu phiếu trắng.
Từ năm 2006 đến năm 2010, HĐBA đã thông qua 3 nghị quyết cấm xuất khẩu công nghệ liên quan tới hệ thống vận chuyển vũ khí hạt nhân tới Iran, cấm Tehran xuất khẩu vũ khí và cấm các nước bán vũ khí thông thường cho quốc gia này. Điều khoản quy định thời hạn ngừng cấm vận vũ khí với Iran được HĐBA LHQ đưa ra trong Nghị quyết 2231, như một phần của JCPOA. Theo đó, Tehran đồng ý hạn chế chương trình hạt nhân để đổi lấy nới lỏng các lệnh trừng phạt. Các lệnh cấm vận vũ khí với Iran sẽ hết hiệu lực vào ngày 18/10 tới.
Động thái mới của Mỹ cũng làm gia tăng nguy cơ khiến thỏa thuận hạt nhân Iran đổ vỡ, gây thêm bất đồng với các nước châu Âu về vấn đề này. Cơ chế khôi phục các biện pháp trừng phạt chưa từng được sử dụng trước đây, trong khi Anh, Đức và Pháp đều cho rằng Mỹ không có quyền kích hoạt cơ chế này.
Phóng viên TTXVN tại Trung Đông ngày 19/8 dẫn lời Tổng thống Iran Hassan Rouhani khẳng định nước CH Hồi giáo sẽ tiếp tục chống lại các lệnh trừng phạt của Mỹ.
Phát biểu tại cuộc họp nội các, Tổng thống Rouhani tuyên bố các lệnh trừng phạt mà Washington nhằm vào Tehran sẽ không thể kéo dài. Sau cuộc bỏ phiếu tại HĐBA, ông nhấn mạnh chính quyền Washington không thể kích hoạt cơ chế trong Nghị quyết 2213 của HĐBA LHQ để áp đặt trừng phạt Tehran.