Theo Đài phát thanh châu Âu tự do (rferl.org) mới đây, Pokrovsk, một thành phố từng sống động và nhộn nhịp với 60.000 dân, nay trở thành một thị trấn ma trong mùa đông tuyết phủ. Những con phố vắng lặng, thỉnh thoảng vang vọng tiếng súng và tiếng pháo kích từ xa. Từng là trung tâm công nghiệp phồn thịnh ở vùng Donetsk, Pokrovsk nay là điểm nóng trong cuộc chiến giữa các lực lượng Ukraine và Nga.
Tầm quan trọng
Pokrovsk là trung tâm hậu cần quan trọng gần tuyến đầu và được coi là "chìa khóa" cho việc tiếp tế của Ukraine ở khu vực Donbass. Theo ông David Silbey, Giáo sư lịch sử quân sự ở Đại học Cornell, mất Pokrovsk sẽ khiến Ukraine mất đi điểm tựa cho các tuyến phòng thủ, gây khó khăn nghiêm trọng trong việc tổ chức lực lượng. "Đó sẽ là một đòn giáng mạnh đối với Ukraine và tôi không chắc họ có thể ngăn chặn được điều đó", Giáo sư Silbey nhận định.
Tình hình với Ukraine càng thêm khó khăn khi Nga hiện kiểm soát 60% tỉnh Donetsk, và việc chiếm được Pokrovsk sẽ tạo thêm động lực để các lực lượng Nga kiểm soát hoàn toàn Donetsk. Như vậy, Pokrovsk có tầm quan trọng chiến lược vì đây là trung tâm vận tải chính, gần tiền tuyến và là trung tâm tiếp tế cho các hoạt động quân sự ở khu vực Donbass.
Tốc độ kiểm soát lãnh thổ của Nga tại Donetsk đã tăng lên hàng tháng kể từ tháng 8 năm nay mặc dù Ukraine có sự gia tăng viện trợ quân sự từ phương Tây, làm dấy lên lo ngại về khả năng đột phá của Moskva.
Vào tháng 6 năm nay, Tổng thống Nga Vladimir Putin cho biết Moskva sẽ chỉ đồng ý ngừng bắn và đàm phán hòa bình nếu Ukraine rút quân khỏi bốn khu vực, trong đó có Luhansk, Zaporizhzhya và Kherson, đồng thời từ bỏ tham vọng gia nhập NATO.
Nhưng theo George Barros, nhà phân tích quân sự tại Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) có trụ sở tại Mỹ, Nga có thể không có đủ nguồn lực để biến chiến thắng chiến thuật tiềm năng ở Pokrovsk thành một cuộc tiến công sâu hơn vào Ukraine.
"Những gì chúng ta đang chứng kiến ở đây là hồi kết của một cuộc chạy marathon rất của Nga, trong đó Moskva đã tổn thất nguồn lực đáng kể để tiến quân trên một vùng lãnh thổ rất nhỏ", ông Barros nói.
Chuyên gia Barros cho biết nếu Nga kiểm soát được Pokrovsk, chiến dịch hiện tại có khả năng sẽ đi đến hồi kết do hạn chế về lực lượng và nguồn lực. Theo ông, lực lượng Nga từng không thể kiểm soát được thị trấn trên đỉnh đồi chiến lược Chasiv Yar sau chiến thắng ở Bakhmut gần đó, một trong những trận chiến ác liệt nhất của cuộc chiến, một phần là do cạn kiệt nguồn lực.
Ông Barros nêu quan điểm: "Nếu Ukraine có đủ nguồn lực và họ có thể đưa thêm nhiều quân được trang bị tốt ra tiền tuyến, thì đây thực sự sẽ là thời điểm lý tưởng để phản công vào đối thủ đã mệt mỏi, đồng thời gây ra một số tổn thất cho Nga".
Tuy nhiên, các chuyên gia quân sự cho biết có lẽ chính vấn đề tuyển dụng và huấn luyện đã tạo điều kiện cho lực lượng Nga đạt được những bước tiến đáng kể ở miền Đông Ukraine trong năm nay.
Trong nhiều tháng, chính quyền của Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky đã trì hoãn việc đệ trình luật thúc đẩy tuyển quân vì lo ngại phản ứng dữ dội của người dân, ngay cả khi binh sĩ ở tuyến đầu suy yếu do thiếu luân chuyển.
Sự do dự trên trùng với thời điểm Mỹ tạm dừng viện trợ quân sự trong 6 tháng, khiến lực lượng tiền tuyến của Ukraine suy yếu hơn nữa vào đầu năm nay.
Sau đó Ukraine đã nhanh chóng đưa nhiều quân vào Pokrovsk nhất có thể, bao gồm cả từ các đơn vị khác của lực lượng vũ trang, để ngăn chặn sự sụp đổ của thành phố này. Nhưng điều này lại gây tổn hại đến các tuyến phòng thủ của họ ở những nơi khác, Giáo sư Silbey cho biết. Ông lưu ý Ukraine không có cơ hội xây dựng lại lực lượng của mình vì họ liên tục bị tấn công.
Theo Giáo sư Silbey, nếu quân đội Nga kiểm soát Pokrovsk, họ có thể sẽ dừng lại để củng cố vị trí trước khi tiến về phía Bắc tới thành phố Kramatorsk để chiếm mạng lưới đường bộ lớn tiếp theo ở Donetsk.