Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky (phải) và Chủ tịch Ủy ban châu Âu Ursula von der Leyen tại cuộc gặp ở Kiev ngày 4/11/2023. Ảnh: AFP/TTXVN
Mới đây, Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu (ECFR) đã thực hiện một cuộc khảo sát toàn cầu với các lựa chọn liên quan đến việc gia nhập Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO), gia nhập Liên minh châu Âu (EU), các đảm bảo an ninh và việc nhượng lại hoặc giành lại các lãnh thổ bị chiếm đóng.
Kết quả được công bố vào ngày 15/1 cho thấy không lựa chọn nào nhận được đa số đồng thuận hoặc phản đối từ những người tham gia khảo sát.
“Những bất đồng này có thể làm gia tăng bất ổn chính trị nếu và khi các cuộc đàm phán bắt đầu”, báo cáo nhận định.
Dù các cuộc đàm phán hòa bình còn xa vời, nhưng việc Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump chuẩn bị trở lại Nhà Trắng vào ngày 20/1 đã thúc đẩy các cuộc thảo luận về khả năng này tại Kiev, Moskva (Moscow) và các thủ đô trên thế giới.
Ông Trump cam kết đưa Kiev và Moskva đến bàn đàm phán và nhanh chóng chấm dứt cuộc chiến toàn diện giữa Liên bang Nga và Ukraine đã kéo dài gần ba năm.
Đầu tuần này, Tổng thống đắc cử Mỹ đã nói với các phóng viên rằng việc sắp xếp cho một cuộc gặp với Tổng thống Liên bang Nga Vladimir Putin đang được tiến hành.
Cuộc khảo sát toàn cầu, đa chiều này đã lấy ý kiến của người dân tại 16 quốc gia châu Âu, bao gồm Anh, Liên bang Nga và Ukraine, cùng 8 quốc gia ngoài châu Âu, bao gồm Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ, Saudi Arabia và Mỹ, về thái độ đối với Mỹ và các cường quốc quốc tế trước lễ nhậm chức tổng thống của ông Trump.
Nhiều câu hỏi trong khảo sát tập trung vào ảnh hưởng tiềm năng của ông Trump đối với các sự kiện toàn cầu, chẳng hạn như xung đột ở Ukraine, chiến tranh ở Trung Đông, cũng như cân bằng quyền lực toàn cầu trong tương lai.
Tại Ukraine, trong vòng sáu tháng qua, kỳ vọng về một chiến thắng toàn diện trong cuộc chiến với Liên bang Nga đã giảm mạnh, từ 58% vào tháng 5/2024 xuống còn 34% vào tháng 11/2024.
Kết quả điều tra về kết quả cuộc chiến ở Ukraine cho thấy vào tháng 11/2024 chỉ có 34% tin rằng Ukraine sẽ chiến thắng Liên bang Nga so với mức 58% trong tháng 5/2024. Nguồn: Hội đồng Quan hệ Đối ngoại châu Âu (ECFR)
Trong số các lựa chọn được đưa ra, hiện nay, phần lớn người Ukraine – 47% – cho rằng một thỏa thuận hòa bình thỏa hiệp với Liên bang Nga là kết quả có khả năng nhất của cuộc chiến giữa hai bên.
Người dân Ukraine chia rẽ về việc liệu chính quyền Trump 2.0 có làm cho hòa bình trở nên khả thi hơn hay không – 39% cho rằng điều đó có khả năng trong khi 35% cho rằng không và 26% cho rằng không có sự khác biệt.
Vấn đề này vẫn chủ yếu mang tính giả thuyết – mặc dù ông Trump đã nhiều lần hứa hẹn trong chiến dịch tranh cử tổng thống Mỹ rằng sẽ đàm phán để kết thúc chiến tranh ngay sau khi đắc cử, nhưng chính trị gia này vẫn chưa đưa ra bất kỳ kế hoạch cụ thể nào về cách thực hiện.
Để làm giảm kỳ vọng, hồi đầu tháng này, tướng về hưu Keith Kellogg, người Tổng thống đắc cử Mỹ được lựa chọn làm đặc phái viên hòa bình cho Ukraine, đã nói rằng ông Trump muốn kết thúc chiến tranh trong vòng 100 ngày.
Ngoài ra, còn có vấn đề về những yêu cầu mà ông Trump sẽ đưa ra đối với cả hai bên. Trong khi nhiều phát biểu trong chiến dịch tranh cử của ông Trump và các đồng minh của ông cho thấy Kiev có thể phải trả giá đắt và nhượng lại lãnh thổ, nhưng ông Kellogg đã cố gắng giảm nhẹ vấn đề này.
“Mọi người cần hiểu rằng, ông ấy không cố gắng trao thứ gì đó cho ông Putin hay Liên bang Nga, mà thực sự đang cố gắng cứu Ukraine và bảo vệ chủ quyền của họ”, ông Kellogg nói.
“Và ông ấy sẽ đảm bảo rằng điều đó công bằng và hợp lý”, ông Kellogg nhấn mạnh.
Xem video ghi lại một cuộc trao đổi giữa Tổng thống đắc cử Mỹ Donald Trump (ngồi giữa) và Đặc phái viên về Ukraine và Nga (ngồi bên phải) Keith Kellogg. Nguồn: Reuters.
Về những tác động toàn cầu của nhiệm kỳ tổng thống thứ hai của ông Trump, cũng như cách ông xử lý các vấn đề như chiến tranh ở Ukraine, khảo sát đã ghi nhận một loạt quan điểm khác nhau giữa các quốc gia được khảo sát.
Tại Ấn Độ, Trung Quốc và Brazil, đa số hoặc phần lớn người dân tin rằng ông Trump sẽ là một “điều tốt” cho triển vọng hòa bình trên thế giới, cũng như cho chính đất nước của họ.
Nhưng tại các quốc gia liên minh chặt chẽ hơn với Mỹ, lại có sự hoài nghi – chỉ 24% người dân ở Anh, 31% ở Hàn Quốc và 34% ở các quốc gia EU được khảo sát cho rằng nhiệm kỳ tổng thống của ông Trump sẽ làm cho hòa bình ở Ukraine khả thi hơn, trong khi thậm chí có ít người hơn tin điều tương tự về Trung Đông.
Các tác giả của báo cáo cho rằng, dù rõ ràng có sự lo ngại ở châu Âu về ông Trump, nhưng điều này cũng là một cơ hội để châu Âu khẳng định lại vị thế của mình trên sân khấu toàn cầu.
“Châu Âu có thể đứng gần như một mình trong thế giới của ông Trump, nhưng điều đó không có nghĩa là chúng ta, người châu Âu, hành động trong bất lực”, nhà sử học Timothy Garton Ash nói, đồng thời cho biết: “Có những cơ hội trong không gian giao dịch mới này cho các liên minh và ảnh hưởng. Thực tế rằng EU được đánh giá cao như vậy bởi người dân ở rất nhiều quốc gia, và thậm chí được kỳ vọng sẽ mạnh lên trong thập kỷ tới, nên mang lại hy vọng cho các nhà lãnh đạo rằng vẫn còn chỗ cho một châu Âu mạnh mẽ và độc lập trên thế giới”.
Cuộc khảo sát được thực hiện vào tháng 11/2024 tại 16 quốc gia châu Âu (Bulgaria, Đan Mạch, Estonia, Pháp, Đức, Hungary, Italy , Ba Lan, Bồ Đào Nha, Romania, Liên bang Nga, Tây Ban Nha, Thụy Sĩ, Thổ Nhĩ Kỳ, Ukraine và Vương quốc Anh), cùng 8 quốc gia ngoài châu Âu (Brazil, Trung Quốc, Ấn Độ, Indonesia, Saudi Arabia, Nam Phi, Hàn Quốc và Mỹ).
Tổng số người tham gia khảo sát là 28.549.