Đây là thông tin được báo cáo tại cuộc họp tại Lào giữa quan chức của nước này với đại diện các nước, tổ chức quốc tế liên quan vào tuần trước.
Cuộc họp trên có sự tham dự của Thứ trưởng Bộ Ngoại giao Lào Phoxay Khaykhamphithoune, Đại diện Chương trình Phát triển Liên hợp quốc Martine Thérer và Đại sứ Hoa Kỳ tại Lào Heather Variava.
Cuộc họp được tổ chức với mục đích thảo luận những thách thức hiện hữu trong hoạt động rà phá vũ khí chưa nổ (UXO) và các giải pháp hỗ trợ cho nạn nhân bởi UXO.
Theo người đứng đầu Cơ quan quản lý quốc gia về UXO/Trung tâm hành động bom mìn tại Lào, ông Bounpheng Sisawath, trong năm 2024 tại nước này đã xảy ra 48 vụ tai nạn liên quan đến UXO, trong đó có 9 người tử vong.
Ông Bounpheng Sisawath cho biết 62,5% những người bị thương hoặc tử vong do UXO là trẻ em và hầu hết các vụ tai nạn xảy ra là do trẻ em chơi đùa với chất nổ. Ông nhấn mạnh sự cấp thiết triển khai các giải pháp nâng cao nhận thức người dân một cách mạnh mẽ hơn về rủi ro của UXO.
Từ tháng 1 đến tháng 10 năm nay, tại Lào đã tiến hành nhiều hoạt động rà phá, loại bỏ hơn 71.800 UXO. Bên cạnh đó, gần 20.000 ha đất đã được khảo sát và đánh dấu là nguy hiểm bởi loại vật liệu này. Đến nay, khoảng 5.275 ha được rà phá, đạt hơn một nửa mục tiêu được đề ra là 10.000 ha.
Về vấn đề hỗ trợ cho nạn nhân của UXO, đến nay đã có khoảng 1.939 người gặp nạn đã được hỗ trợ theo nhiều hình thức khác nhau. Trong đó, tổ chức WE cung cấp hỗ trợ y tế cho 26 người và hỗ trợ sức khỏe tinh thần cho 61 người. Các tổ chức COPE và QLA đã hỗ trợ cho 625 người trong các hoạt động kinh tế, giúp 320 người trở lại làm việc và bảo vệ quyền của 907 người khuyết tật.
Ông Phoxay nhấn mạnh tầm quan trọng của việc phân bố ngân sách của chương trình rà phá UXO vào tất cả các kế hoạch phát triển cơ sở hạ tầng để ngăn ngừa các vụ tai nạn trong thời gian tới. Ông cho biết “Chúng ta phải đảm bảo rằng tất cả các khu vực đều được rà phá trước khi bắt đầu các dự án phát triển mới” và hối thúc các cơ quan chính phủ hợp tác chặt chẽ hơn trong triển khai hoạt động này.
Thời gian tới, Kế hoạch hành động năm 2025 của Lào về UXO sẽ ưu tiên nâng cao nhận thức về rủi ro và tăng cường mạng lưới hỗ trợ cho nạn nhân. Kế hoạch này cũng bao gồm việc đào tạo thêm kỹ thuật viên, mua sắm thiết bị rà phá UXO tiên tiến và xây dựng hệ thống thông tin tuyên truyền mạnh mẽ để tăng cường an toàn tại các khu vực bị ảnh hưởng.
Về phía Mỹ, Đại sứ Variava tái khẳng định cam kết của nước này trong việc giảm thiểu nguy cơ tai nạn bởi UXO. Bà cũng cho biết bom chưa nổ là trở ngại lớn đối với sự phát triển của Lào. Đến nay, Mỹ đã cung cấp gần 400 triệu USD và tài trợ cho hơn 200 đội rà phá UXO tại Lào.
Thời gian qua, Lào là một trong những quốc gia bị ảnh hưởng nhiều nhất bởi UXO - một di sản của các cuộc chiến trước đây. Ngày nay, những tàn tích của chiến tranh tiếp tục đe dọa đến tính mạng, tác động không nhỏ tới nền nông nghiệp và cản trở sự phát triển nông thôn tại Lào.