Tròn 20 tuổi, 14 năm theo nghiệp thể dục dụng cụ (TDDC), tấm HCĐ thế giới và cũng là tấm vé tham dự Olympic 2012 là thành quả quá đỗi ngọt ngào với Phan Thị Hà Thanh. Cô gái gốc Hải Phòng đã bước lên đỉnh cao nhất trong sự nghiệp và khép lại một năm 2011 thành công, tiếp tục mang về 2 tấm HCV nữa ở SEA Games 26.
Gắn bó TDDC từ ấu thơ
Sinh ra trong một gia đình không có ai làm thể thao, mẹ là bác sỹ, bố là cán bộ khí tượng thủy văn khu vực đông bắc, cái duyên TDDC đến với Hà Thanh thật tình cờ. Trong đợt tuyển quân tại trường tiểu học Nguyễn Tri Phương, Hà Thanh ngay lập tức lọt vào mắt xanh của HLV Nguyễn Thị Thanh Thúy (hiện đang là trưởng bộ môn TDDC, Sở TDTT Hải Phòng). Khi đó, Thanh mới vừa bước vào lớp 1. Bà Thúy cho biết: “Trường Nguyễn Tri Phương nằm xa trung tâm nên chưa bao giờ chúng tôi tuyển quân ở đây. Vậy mà lứa của Thanh lại là tiêu biểu nhất. Hồi đó, Viện KH TDTT đã về đây làm thí điểm để nghiên cứu nhằm phát triển môn này”.
Bà Quán, mẹ của Thanh kể lại: “Hồi đó, điều kiện gia đình cũng khó khăn, chồng đi công tác liên miên nên tôi cũng rất lưỡng lự trong việc đồng ý cho con theo học TDDC. Tuy nhiên, thấy cháu nó đam mê quá, lại nghĩ đơn giản là nó gầy gò ốm yếu, tập luyện sẽ khỏe mạnh, nên cho con đi học”.
Đúng như lo lắng của bà Quán, chuyện vừa học văn hóa, vừa tập luyện trên Sở TDTT, lại về giúp đỡ công việc nhà vì mẹ sinh em bé, trở nên quá sức với cô bé mới chỉ 6 - 7 tuổi như Thanh. Thế nhưng, Thanh vẫn quyết theo đuổi bằng được niềm đam mê của mình. Hàng ngày, bất kể nắng mưa, Thanh tự thuê xe ôm tới nơi tập luyện cách nhà gần chục cây số. Sự phấn đấu, nỗ lực tuyệt vời đã giúp Thanh có một suất ở đội tuyển trẻ TDDC chỉ sau vài năm tập luyện tại Hải Phòng.
Đó cũng là thời gian mà Thanh phải sống tự lập hoàn toàn. Thương con, nhưng nhà xa, bà Quán cũng chỉ một năm lên Hà Nội thăm con vài lần. Bà còn nhớ như in, thời gian đầu con bé cứ thấy bóng mẹ là ôm chầm lấy khóc nức nở. Biết con vất vả, bà Quán cũng chỉ biết động viên và thường mang món khoái khẩu của Thanh là nem cuốn và mực nhồi thịt lên cho con, để Thanh đỡ nhớ mẹ, nhớ nhà.
Đường lên đỉnh vinh quang
Ham mê nhưng Thanh đâu nghĩ môn TDDC lại khó theo đến thế. Những bài tập uốn dẻo, thăng bằng, nhảy, đu... chẳng khác nào “hành xác”. Hầu như VĐV nhỏ tuổi nào như Thanh cũng phải bật khóc vì đau, có nhiều người đã phải bỏ cuộc vì không chịu được sự vất vả của môn nghệ thuật này.
“Thời gian đầu, tôi sợ tới mức vờ bị đau bụng khiến bố mẹ phải đưa đi bệnh viện khám. Dần dần, thấy các anh, các chị tập luyện chăm chỉ, nghĩ mình cũng có thể làm được như vậy, nên quyết theo tới cùng”, Thanh kể lại.
Sự tôi luyện đã nhanh chóng giúp Thanh có bản lĩnh và quyết tâm. Những lần xa nhà, tập huấn tại Trung Quốc, Thanh tự rèn luyện cho mình một ý chí sắt đá đến kinh ngạc. Trong đội tuyển, Thanh cũng được các đồng đội kính nể bởi ý chí tập luyện vươn lên cũng như bản lĩnh trong những thời điểm khó khăn nhất.
“Thanh là người kín đáo, hay quan sát từ xa để tự rút kinh nghiệm cho mình. Thanh cứ âm thầm tập luyện ngay cả lúc được nghỉ. Sau nhiều năm dẫn dắt, tôi thấy Thanh là VĐV có ý thức, chỉn chu. Thường thì khi các VĐV khác trong đội bị thầy mắng thường hay bỏ không tập hoặc thấy mệt mỏi, chán tập. Riêng Thanh, chưa bao giờ tôi thấy em thể hiện điều đó. Thầy mắng nhưng Thanh vẫn lặng lẽ tập. Kỹ thuật của Thanh được hình thành nhanh và rất ổn định. Chính vì thế, Thanh ít bị phá vỡ động tác kỹ thuật, rất chắc chắn”, HLV Nguyễn Thị Thanh Thúy nhận xét.
Và thành quả đã đến với cô bé người Hải Phòng. Sau khi đoạt HCV tại Đại hội TDTT toàn quốc khi mới 11 tuổi năm 2002, kỳ SEA Games 23 năm 2005 tại Philíppin, Phan Thị Hà Thanh đã giành tấm HCĐ đầu tiên trong sự nghiệp thi đấu quốc tế của mình. Ngay từ khi đó, Hà Thanh đã được kỳ vọng sẽ trở thành trụ cột của đội tuyển TDDC Việt Nam sau này. Cũng chỉ mất 2 năm để Hà Thanh bước lên đỉnh cao của sự nghiệp. SEA Games 24 tại Thái Lan, Hà Thanh đã giành được tấm HCV rất quý giá.
Chưa dừng lại ở đó, tại giải vô địch châu Á năm 2009, Hà Thanh giành tấm HCĐ đầu tiên ở đấu trường châu lục cho TDDC Việt Nam. Năm 2010, Phan Thị Hà Thanh xuất sắc đoạt 3 HCV Đại hội TDTT toàn quốc lần thứ 6, trước khi tạo nên kỳ tích cho TDDC Việt Nam với 2 tấm HCB tại giải World Cup TDDC thế giới tại Bồ Đào Nha. Song, thành tích chói lọi nhất trong sự nghiệp thi đấu, chính là tấm HCĐ thế giới vừa đạt được tại Nhật Bản năm 2011. Đây là lần đầu tiên trong lịch sử của mình, thể thao Việt Nam có tấm huy chương của TDDC trên thế giới.
Không chỉ có vậy, theo điều lệ của Liên đoàn TDDC thế giới, các VĐV giành huy chương đơn môn tại giải VĐTG là đủ tiêu chuẩn đoạt vé dự Olympic London 2012. Như vậy, với tấm HCĐ giành được tại Tôkyô ngày 16/10 vừa qua, Hà Thanh chính thức đoạt vé tới Luân Đôn vào năm tới bằng cửa chính thức. Hà Thanh khép lại một năm 2011 đáng nhớ với 2 tấm HCV ở SEA Games 26, 2 tấm huy chương góp phần đưa TDDC Việt Nam thống trị ở sân chơi khu vực năm nay.
Trưởng bộ môn TDDC, Sở TDTT Hải Phòng Nguyễn Thị Thanh Thúy, người đã phát hiện, đào tạo Thanh từ hồi bé không khỏi xúc động: “Chúng tôi đã lao động cật lực, nghiêm túc. Đặc biệt, tôi chưa bao giờ thấy một VĐV nghị lực như Thanh. Với tôi, Thanh luôn là số một”.
Được biết, để ghi nhận công lao đóng góp của Hà Thanh, Sở TDTT Hải Phòng đã đặc cách em vào biên chế. Ngoài ra, còn đề nghị khen thưởng một mảnh đất ở vị trí đẹp của thành phố. Tuy nhiên, niềm vui đó sẽ tạm gác lại, phía trước Thanh tiếp tục là một nhiệm vụ khó khăn nữa: Olympic 2012.
Bài và ảnh: ANH CHI