Cửa hàng vàng ở Los Angeles, California, Mỹ. Ảnh: AFP/TTXVN
Tiệm cận mức cao nhất từ trước đến nay
Giá vàng khởi động năm 2023 ở mức khoảng 1.830,10 USD/ounce. Đến hết sáu tháng đầu năm nay, vàng được giao dịch trong khoảng 1.920 USD/ounce.
Giá vàng thế giới ghi nhận mức tăng 7,8% trong quý đầu tiên của năm 2023 trước những lo ngại về cuộc khủng hoảng ngành ngân hàng toàn cầu và diễn biến của đồng USD. Đặc biệt, trong tháng Ba, giá vàng đã có thời điểm chạm mốc 2.000 USD/ounce sau vụ phá sản bất ngờ của hai ngân hàng khu vực ở Mỹ, khiến nhiều người đánh cược rằng Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) có thể tạm dừng nâng lãi suất để ngăn chặn nguy cơ tình trạng sụp đổ lây lan trong hệ thống ngân hàng toàn cầu.
Nhưng sang quý II/2023 giá vàng lại giảm 2,5% sau khi có thời điểm tăng lên gần mức cao nhất từ trước đến nay vào đầu tháng Năm, chạm mức 2.067 USD/ounce lần đầu tiên kể từ tháng 3/2022. Mức giá này gần chạm mốc kỷ lục 2.075,47 USD/ounce thiết lập trong thời kỳ đại dịch vào năm 2020, khi những lo ngại về lĩnh vực ngân hàng ở Mỹ đã làm dấy lên những đồn đoán rằng Fed có thể phải hạ lãi suất sớm hơn dự đoán. Chỉ số đồng USD và lợi suất trái phiếu Chính phủ Mỹ kỳ hạn 10 năm đều tăng trong quý II, làm giảm sức hấp dẫn của vàng đối với nhà đầu tư nắm giữ những đồng tiền khác.
Một trong những động lực lớn nhất với giá vàng trong năm nay là triển vọng lãi suất. Fed đã liên tục tăng mạnh lãi suất trong hơn một năm để kiềm chế lạm phát. Những số liệu lạm phát mới nhất cho thấy Fed đã đạt được tiến triển nhất định trong việc kiểm soát lạm phát. Bên cạnh đó, cuộc khủng hoảng ngân hàng bất ngờ trong tháng Ba đã thắt chặt thị trường tín dụng, từ đó góp phần hạ nhiệt nền kinh tế và kìm hãm đà tăng giá cả.
Theo báo cáo của Bộ Lao động Mỹ, trong tháng Năm, lạm phát trong nước đã hạ nhiệt xuống mức thấp nhất trong hơn hai năm, dù vẫn cách xa mục tiêu lạm phát của Fed. CNBC đưa tin theo dữ liệu chính thức, chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tại Mỹ chỉ tăng 0,1% trong tháng Năm. So với một năm trước đó, chỉ số này ghi nhận mức tăng 4%, thấp nhất kể từ tháng 3/2021.
Trước cuộc họp tháng Sáu của Fed, những dữ liệu trên đã củng cố khả năng Fed tạm dừng tăng lãi suất, từ đó hỗ trợ cho giá vàng. Nhưng sau cuộc họp gần đây nhất, dù tạm dừng tăng lãi suất như dự đoán, nhưng Fed phát đi tín hiệu rằng ngân hàng này có thể tiếp tục thắt chặt chính sách tiền tệ hơn nữa trong năm nay, khiến vàng ghi nhận quý giảm giá đầu tiên kể từ tháng Chín năm ngoái vào quý II vừa qua.
Theo CME FedWatch, các thị trường đang dự đoán 82% khả năng Fed sẽ tăng lãi suất tại cuộc họp tiếp theo vào tháng 7/2023, và nhận thấy rất ít khả năng nới lỏng chính sách tiền tệ vào cuối năm nay. Lãi suất tăng sẽ làm giảm sức hấp dẫn của vàng vì nó làm tăng chi phí cơ hội của việc nắm giữ tài sản không sinh lãi như vàng.
Vẫn là kênh đầu tư an toàn trong dài hạn
Trong thời gian tới, lạm phát và các quyết định về lãi suất của các ngân hàng trung ương vẫn là những yếu tố mang tính quyết định đối với giá vàng.
Các chuyên gia phân tích của ngân hàng Commerzbank đã giảm 50 USD trong dự báo giá vàng nửa cuối năm nay xuống mức 2.000 USD/ounce. Ngân hàng này cho rằng Fed sẽ tiếp tục tăng lãi suất trong tháng Bảy và phải đến quý II năm sau Fed mới bắt đầu hạ lãi suất.
Trong ngắn hạn, ngân hàng Citigroup dự đoán giá vàng trung bình sẽ ở mức khoảng 1.965 USD/ounce. Ngân hàng này cho rằng các động lực mới đối với vàng có thể xuất hiện trong trung hạn.
Trong khi đó, chia sẻ trên Kitco News, nhà kinh tế trưởng Thorsten Polleit của ngân hàng Degussa có trụ sở tại Đức, lại tỏ ra lạc quan hơn khi dự đoán giá vàng sẽ kết thúc năm 2023 ở quanh mức 2.200 USD/ounce và vẫn được coi là tài sản trú ẩn an toàn trong bối cảnh thị trường trái phiếu đang gặp khó khăn cùng với đồng USD suy yếu. Thêm vào đó là diễn biến phức tạp ở ngành ngân hàng của nền kinh tế số một thế giới. Chuyên gia này cho rằng giá kim loại quý sẽ tăng lên khi nguồn cung tiền mạnh hơn, lãi suất thấp hơn và rắc rối trong lĩnh vực ngân hàng lan sang nền kinh tế chung.
Ngân hàng Goldman Sachs dự đoán giá vàng trung bình sẽ ở mức 2.078 USD/ounce trong quý III và sau đó tiếp tục tăng lên 2.108 USD/ounce trong quý IV năm nay. Với dự báo này, vàng được ước tính có mức giá trung bình khoảng 2.021 USD/ounce trong năm 2023. Goldman Sachs dự đoán đà tăng của giá vàng sẽ chưa dừng lại ở đó, và kim loại quý này sẽ ghi nhận mức giá trung bình 2.175 USD/ounce trong năm 2024. Sau đó, ngân hàng này dự đoán giá vàng sẽ giảm về mức 2.087 USD/ounce trong năm 2025 và 2.000 USD/ounce trong năm 2026.
Nhà kinh tế trưởng Clifford Bennett tại công ty chứng khoán ACY Securities cho biết khả năng có thêm nhiều đợt tăng lãi suất nữa có thể khiến vàng giảm giá trong ngắn hạn. Nhưng những người tìm kiếm sự an toàn trong trung và dài hạn sẽ mua vào vàng khi có bất kỳ đợt giảm giá nào.
Chủ tịch Fed Jerome Powell cho biết hầu hết các nhà hoạch định chính sách của Fed dự đoán ngân hàng này sẽ cần nâng lãi suất ít nhất hai lần nữa trong năm nay, khi lạm phát vẫn ở xa mức mục tiêu 2% và thị trường lao động vẫn rất thắt chặt.
Các ngân hàng trung ương lớn trên thế giới đã thực hiện số lần tăng lãi suất hàng tháng nhiều nhất từ đầu năm đến nay trong tháng 6/2023. Điều này gây bất ngờ cho thị trường và báo hiệu tình trạng thắt chặt hơn sắp tới khi các nhà hoạch định chính sách nỗ lực chống lạm phát.
Việc tăng lãi suất làm tăng lợi suất trái phiếu và tăng chi phí cơ hội cho việc nắm giữ kim loại quý, vốn không sinh lời này. Người phụ trách mảng chiến lược hàng hóa của Ngân hàng Saxo, Ole Hansen, nhận định, trong ngắn hạn, khả năng Mỹ nâng lãi suất nhiều hơn kết hợp với đà tăng lợi suất trái phiếu chính phủ của Mỹ, tiếp tục đặt ra thách thức đối với vàng.
Tuy nhiên, tình hình căng thẳng giữa Mỹ và Trung Quốc có thể kéo nhà đầu tư trở lại với vàng. Cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất thế giới đã nóng trở lại trong thời gian gần đây, khi Trung Quốc mới đây vừa ban hành quy định hạn chế xuất khẩu hai kim loại quan trọng đối với sản xuất chất bán dẫn.