Diễn đàn Kinh tế tư nhân Việt Nam 2019 có sự tham dự của Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc cùng đại diện hàng nghìn doanh nghiệp tư nhân trên cả nước. Ảnh: Phương Hoa/TTXVN.
Tại phiên hiến kế tài chính - tín dụng trong khuôn khổ Diễn đàn kinh tế tư nhân Việt Nam diễn ra ngày 2/5 tại Hà Nội, theo ông Don Lam, các ý kiến ghi nhận từ phiên kiến kế gồm: Cơ chế chính sách dành cho thị trường vốn cần xây dựng theo hướng cân bằng, giảm lệ thuộc vào tín dụng; ưu tiên xây dựng mô hình tài chính mới và minh bạch hóa thị trường vốn.
Cụ thể, cộng đồng doanh nghiệp đưa ra 6 kiến nghị: Đẩy mạnh tái cơ cấu thị trường tài chính; chú trọng phát triển trái phiếu doanh nghiệp, quỹ hưu trí, quỹ đầu tư bất động sản; sớm kiện toàn và thành lập công ty xếp hạng tín nhiệm cho doanh nghiệp; tăng cường cơ sở dữ liệu; tăng cường minh bạch thông tin doanh nghiệp; gia tăng biện pháp tăng tính thanh khoản cho thị trường sơ cấp, thứ cấp; phối hợp chính sách tốt hơn, nhất là trong lĩnh vực tiền tệ, tài khóa.
Về việc tiếp cận vốn tín dụng của khu vực tư nhân, ông Đào Minh Tú - Phó Thống đốc Ngân hàng Nhà nước cho biết: 91,5% dư nợ của nền kinh tế hiện nay là của khối tư nhân. Tín dụng đối với doanh nghiệp đạt hơn 4 triệu tỷ đồng (tính đến tháng 2/2019), chiếm trên 55% tổng dư nợ của nền kinh tế, doanh nghiệp nhà nước (DNNN) chỉ chiếm 6,45% tổng dư nợ của nền kinh tế. Số liệu này cho thấy khối kinh tế tư nhân chiếm tỷ trọng lớn trong tổng dư nợ tín dụng của nền kinh tế.
Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đó, đến nay hệ thống tài chính, ngân hàng vẫn chưa đáp ứng đầy đủ vốn cho phát triển kinh tế - xã hội. Theo Ban kinh tế Trung ương, kinh tế tư nhân vẫn đang gặp nhiều khó khăn, vướng mắc, rào cản phát triển, trong đó có vấn đề tiếp cận các nguồn vốn, nhất là nguồn vốn trung và dài hạn. Nhiều phản ánh, kiến nghị về tình trạng thiếu vốn và khó khăn trong huy động, vay vốn. Những khó khăn, vướng mắc về tiếp cận vốn của kinh tế tư nhân xuất phát từ nhiều nguyên nhân khác nhau, khách quan và chủ quan, từ cơ chế, chính sách và từ bản thân doanh nghiệp và các định chế tài chính, tín dụng, ngân hàng.
Xét về thực trạng cấu trúc thị trường tài chính hiện nay, hệ thống ngân hàng vẫn là kênh cung ứng vốn quan trọng nhất trong nền kinh tế, trong khi thị trường vốn vẫn còn nhiều tiềm năng phát triển.
Tại Diễn đàn, Thứ trưởng Bộ Tài chính Trần Xuân Hà cho biết: Thị trường chứng khoán (TTCK) là kênh huy động vốn trung và dài hạn cho đầu tư, phát triển. Đến cuối năm 2018, giá trị vốn hóa cho thị trường chứng khoán đạt hơn 110% GDP. Trong đó, thị trường cổ phiếu đạt gần 72% GDP, thị trường trái phiếu đạt hơn 39%, riêng thị trường trái phiếu doanh nghiệp (TPDN) chiếm 8,6% GDP và đến quý I/2019 đã đạt 9,6% GDP.
Quy mô này được đánh giá là cao hơn so với mục tiêu đã đề ra tại chiến lược phát triển tài chính cũng như lộ trình phát triển thị trường trái phiếu đến 2020 đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.
Bên cạnh đó, thị trường bảo hiểm cũng duy trì được tốc độ tăng bình quân 25% đối với phí bảo hiểm gốc, quy mô thị trường bảo hiểm đến cuối năm 2018 đã gấp đôi 10 năm trước đó, đạt doanh thu trên 3% GDP...
Tuy nhiên theo Thứ trưởng Trần Xuân Hà, TTCK Việt Nam hiện vẫn chưa tương xứng với tiềm năng, quy mô TTCK đến cuối năm 2018 mới khoảng 175 tỷ USD, con số này còn nhỏ so với các nước trong khu vực và trên thế giới. Thị trường TPDN cũng chưa phát triển, các định chế quỹ hưu trí tự nguyện, quỹ đầu tư chứng khoán mặc dù cơ chế chính sách đã có nhưng triển khai hoạt động vẫn còn những khó khăn. Bên cạnh đó, tiến trình cổ phần hóa (CPH) và thoái vốn DNNN chưa đạt được như kế hoạch đã đề ra.
Để tiếp tục phát triển thị trường vốn, khơi thông dòng vốn trung và dài hạn, trong thời gian tới, Thứ trưởng Trần Xuân Hà cho biết: Chính phủ sẽ tiếp tục trình Quốc hội ban hành Luật Chứng khoán sửa đổi và sửa đổi một số điều của Luật Kinh doanh bảo hiểm để hoàn thiện thể chế chính sách, tạo khung pháp lý hoàn thiện và đầy đủ cho sự phát triển của thị trường.
Bên cạnh đó, tiếp tục thực hiện tái cơ cấu TTCK, thị trường bảo hiểm theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ, bao gồm tái cơ cấu sản phẩm hàng hóa, tái cơ cấu các định chế tài chính trung gian cũng như tái cơ cấu thị trường giao dịch; trong đó sẽ hợp nhất Sở Giao dịch chứng khoán Hà Nội và Sở Giao dịch chứng khoán Thành phố Hồ Chí Minh thành Sở Giao dịch chứng khoán Việt Nam.
Trong thời gian tới, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục phát triển các sản phẩm mới, phát triển thị trường chứng khoán phái sinh, các hợp đồng tương lai về trái phiếu chính phủ, chứng quyền và đẩy mạnh các sản phẩm bảo hiểm trong lĩnh vực nông nghiệp.
Bộ Tài chính cũng tiếp tục rà soát lại các thủ tục hành chính, quản lý giám sát hoạt động thị trường chứng khoán, thị trường bảo hiểm một cách chặt chẽ, kết hợp giữa chính sách tài khóa và chính sách tiền tệ nhằm phát triển thị trường một cách lành mạnh; đẩy mạnh tiến trình cải cách cơ cấu DNNN, trong đó trọng tâm là CPH, thoái vốn DNNN, đi theo đó là cải trình quản trị công nghệ thông tin theo yêu cầu và chuẩn mực của thông lệ quốc tế.