Kiểm tra, giám sát đấu thầu trái phiếu điện tử. Ảnh: Tuấn Anh/TTXVN |
HNX cho biết, từ năm 2006 đến tháng 8/2017, tổng khối lượng gọi vốn qua kênh đấu thầu đạt 2,3 triệu tỷ đồng, tổng khối lượng vốn huy động được đạt 1,47 triệu tỷ đồng, đạt tỷ trọng 64%.
Khối lượng vốn huy động thành công tăng trưởng mạnh hàng năm, với mức tăng trưởng bình quân đạt 160%/năm. Chi phí vay vốn cho Chính phủ ngày càng giảm do lãi suất huy động vốn qua đấu thầu giảm dần theo thời gian và thường thấp hơn từ 0,8-1,5%/năm so với lãi suất huy động của ngân hàng.
Từ năm 2014, hình thức đấu thầu trái phiếu đã trở thành kênh phát hành chủ đạo của các tổ chức phát hành, chiếm tỷ trọng trên 90% toàn thị trường so với các hình thức bảo lãnh phát hành hoặc đại lý phát hành trái phiếu.
Do tính hiệu quả của việc huy động vốn qua kênh đấu thầu, Bộ Tài chính và Kho bạc Nhà nước đã tăng cường sử dụng kênh này để huy động vốn cho ngân sách nhà nước.
Thị trường đã ghi nhận mức vốn huy động thông qua đấu thầu từ năm 2009-2017 trung bình đạt 250.515 tỷ đồng/năm. Kỳ hạn phát hành bình quân qua các năm kể từ 2014 đến nay tăng trưởng rất ấn tượng. Từ năm 2013 đến 2017, kỳ hạn phát hành bình quân của Trái phiếu Kho bạc Nhà nước đã tăng lên tới hơn 10 năm.
Điều này rất có ý nghĩa trong việc làm giảm áp lực trả nợ của ngân sách nhà nước những năm tiếp theo, đồng thời tạo nguồn vốn ổn định cho các dự án đầu tư dài hạn.
Tỷ trọng phát hành thành công trái phiếu các kỳ hạn dài từ 5 năm trở lên tăng trưởng mạnh, năm 2017 đã đạt 100%. Đặc biệt, tỷ trọng phát hành trái phiếu các kỳ hạn rất dài, từ 15 năm trở lên trong 2 năm 2016 và 2017 cũng rất khả quan khi chiếm tới 20% và 45% tổng khối lượng trúng thầu toàn thị trường.
HNX cho rằng, đối với bất cứ thị trường nào thì việc đa dạng hóa sản phẩm cũng đóng vai trò quan trọng trong sự phát triển chung của thị trường. Sản phẩm đa dạng đồng nghĩa với việc đáp ứng được nhu cầu của nhiều nhà đầu tư, từ đó thu hút được nhà đầu tư tham gia vào thị trường.
Nếu như trước đây, sản phẩm cơ bản trên thị trường sơ cấp là Trái phiếu Chính Phủ trả lãi định kỳ (coupon bond) thì từ năm 2015, để đa dạng hóa sản phẩm, đáp ứng nhu cầu của các công ty bảo hiểm và quỹ hưu trí đang dần lớn mạnh, Kho bạc Nhà nước đã phối hợp với HNX cho phát hành hai loại Trái phiếu Chính phủ mới là trái phiếu có kỳ trả lãi dài (long-coupon bond) và trái phiếu không trả lãi định kỳ (zero-coupon bond).
Đây là 2 sản phẩm hấp dẫn đối với các công ty bảo hiểm và quỹ hưu trí. Sản phẩm sau đó đã được đưa vào niêm yết, giao dịch ngay trong năm 2015, mang lại nguồn năng lượng mới cho thị trường trái phiếu.
Bên cạnh đó, phương án phát hành thí điểm trái phiếu xanh cũng được HNX và Tổ chức Hợp tác phát triển Đức (GIZ) nghiên cứu xây dựng vào cuối năm 2015.
Năm 2016, HNX đã tổ chức các buổi giới thiệu về phát hành thí điểm trái phiếu xanh đến các tổ chức phát hành, tập trung vào các dự án xanh tại một số tỉnh thành như Đà Nẵng, Bà Rịa – Vũng Tàu, Tp. Hồ Chí Minh và được các địa phương đón nhận, Bộ Tài chính hiện nay đang điều phối với các địa phương để việc phát hành thử nghiệm có thể thực hiện trong năm 2017.
Ngoài ra, Bộ Tài chính hiện đang có kế hoạch phát hành thí điểm Trái phiếu Chính phủ lãi suất thả nổi. Tại hội nghị thành viên thị trường Trái phiếu Chính phủ quý II/2017 do HNX tổ chức mới đây, Vụ Tài chính Ngân hàng (Bộ Tài chính) đã cho biết, Bộ đang có kế hoạch cho phát hành loại trái phiếu này trong tương lai gần. Hiện nay, HNX cũng đang tích cực chuẩn bị cho việc phát hành loại Trái phiếu Chính phủ này.
HNX cho rằng, không chỉ đạt được sự tăng trưởng về quy mô vốn huy động, công tác tổ chức hoạt động đấu thầu Trái phiếu Chính Phủ cũng ghi nhận những thay đổi tích cực, theo đó hoạt động đấu thầu được tổ chức theo hướng tinh gọn nhưng chất lượng hơn.
Hệ thống đấu thầu điện tử có chức năng kết nối cơ quan quản lý, thành viên thị trường và nhà đầu tư , giúp các bên có thể tiếp cận được thông tin một cách nhanh chóng, chủ động, nhờ đó thông tin trên thị trường luôn được chia sẻ giữa các bên liên quan một cách hiệu quả.