Kiểm tra hàng hóa nhập khẩu tại Chi cục Hải quan sân bay quốc tế Nội Bài. Ảnh minh họa: Hoàng Hùng//TTXVN.
“Trường hợp doanh nghiệp không tuân thủ, có dấu hiệu vi phạm ở mức độ rủi ro cao với tần suất vi phạm nhiều lần, hải quan sẽ củng cố hồ sơ khởi tố vụ án chuyển cơ quan điều tra thực hiện các bước tố tụng hình sự”, ông Bùi Thái Quang nói. Dự kiến tháng 9/2019, dự thảo Thông tư quy định về quản lý rủi ro (QLRR) hoạt động hải quan sẽ được hoàn thiện để trình Bộ Tài chính xem xét, sớm ban hành.
Nếu như trước đây, các tiêu chí đánh giá doanh nghiệp được cơ quan hải quan bảo mật thì dự thảo Thông tư QLRR sẽ công khai tiêu chí, kết quả đánh giá doanh nghiệp xếp hạng của hải quan. Đặc biệt, quy định của dự thảo Thông tư QLRR sẽ hướng đến việc tạo sự chủ động, bình đẳng, nâng cao trách nhiệm của doanh nghiệp trong việc tuân thủ pháp luật hải quan.
Theo đó, doanh nghiệp tuân thủ tốt sẽ được tạo thuận lợi tối đa. Còn với doanh nghiệp không tuân thủ sẽ chịu sự quản lý chặt chẽ. Cơ chế xử lý vi phạm của cơ quan hải quan cũng sẽ tương ứng với mức độ tuân thủ của doanh nghiệp và mức độ rủi ro của hàng hóa. Doanh nghiệp tuân thủ cao, hàng hóa rủi ro thấp, hải quan chỉ theo dõi, giám sát hoạt động của doanh nghiệp và các lô hàng, hàng hóa được phân vào luồng xanh (thông quan ngay hàng hóa).
Với doanh nghiệp tuân thủ trung bình, hàng hóa rủi ro trung bình, hải quan kiểm tra sơ bộ hồ sơ xuất nhập khẩu – XNK (phân luồng vàng) hoặc lưu giữ các thông tin giao dịch của doanh nghiệp trên hệ thống để đưa ra quyết định kiểm tra sau thông quan trong 60 ngày kể từ ngày thông quan hàng hóa hoặc trong thời hiệu 5 năm kể từ ngày thông quan hàng hóa. Đối với doanh nghiệp tuân thủ thấp, hàng hóa trong danh mục rủi ro cao, hải quan phân vào luồng đỏ, tiến hành kiểm tra hồ sơ và thực tế lô hàng xuất nhập khẩu.
Theo ông Bùi Thái Quang, để tránh không xảy ra sai sót, doanh nghiệp phải có đảm bảo đội ngũ cán bộ làm thủ tục hải quan của mình có khả năng khai báo hồ sơ, chứng từ đúng quy định.
Phía hải quan cũng mở ra cơ chế thuận lợi cho doanh nghiệp để có thể tránh được sai sót theo các cấp độ: Doanh nghiệp có thể khai bổ sung khi phân luồng nếu tự thấy tờ khai ban đầu chưa chính xác theo quy định. Trường hợp hàng hóa của doanh nghiệp phân vào luồng vàng (phải kiểm tra hồ sơ), hải quan vẫn cho doanh nghiệp khai bổ sung trước khi cơ quan hải quan tiến hành kiểm tra hồ sơ XNK hàng hóa.
Trong trường hợp hàng hóa đã được thông quan, doanh nghiệp vẫn có thời gian trong 60 ngày rà soát, trao đổi giữa các bộ phận, bổ sung thông tin tờ khai, trong trường hợp cơ quan hải quan quyết định kiểm tra sau thông quan.
Trong vòng 5 năm kể từ khi thông quan hàng hóa, doanh nghiệp vẫn có thể bổ sung, hoàn thiện hồ sơ XNK khi hải quan tiến hành kiểm tra sau thông quan.