Các đại biểu dự họp mặt.
Cách đây 60 năm, sau khi phong trào Đồng khởi và Mặt trận dân tộc Giải phóng miền Nam ra đời, cuộc đấu tranh cách mạng chuyển sang hướng mới, từ đấu tranh chính trị tiến lên đấu tranh vũ trang, đồng thời kết hợp chặt chẽ giữa đấu tranh chính trị với đấu tranh vũ trang, tạo nên khí thế đấu tranh mạnh mẽ, rộng khắp toàn miền Nam.
Trước yêu cầu nhiệm vụ giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước, lực lượng vũ trang 3 thứ quân phát triển với quy mô ngày càng lớn. Các Tiểu đoàn, Trung đoàn chủ lực của Quân khu 9 lần lượt ra đời. Trong bối cảnh đó, ngày 23/9/1963, tại vùng căn cứ U Minh thuộc xã Khánh Lâm, huyện Trần Văn Thời (nay là huyện U Minh, tỉnh Cà Mau), Khu ủy và Bộ Tư lệnh Quân khu 9 quyết định thành lập Trung đoàn Bộ binh 1 - Trung đoàn chủ lực đầu tiên của Quân giải phóng miền Tây Nam Bộ, sau đó được mang tên Trung đoàn U Minh.
Đại tướng Phạm Văn Trà, nguyên Bộ trưởng Bộ Quốc phòng, nguyên Trung đoàn trưởng Trung đoàn Bộ binh 1 - U Minh cho biết, sự ra đời của Trung đoàn là quy luật tất yếu của cuộc đấu tranh cách mạng, là yêu cầu bức thiết của miền Tây Nam Bộ lúc bấy giờ. Là đơn vị chủ lực của Quân khu 9, trong suốt cuộc kháng chiến chống Mỹ, Trung đoàn luôn có mặt trên các chiến trường trọng điểm, đầy khó khăn ác liệt và đã lập nên những chiến công vang dội.
Những chiến công gắn liền với các trận đánh, địa danh nổi tiếng như: Chà Là, Lục Phi, Cò Tuất, Kinh Xuôi, Đầm Dơi, Vĩnh Thuận trong kháng chiến chống Mỹ; Phú Cường, Vĩnh Điều, Bắc Đai trong chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam; Tà Keo, Cần Đan, Tức Sóc trong chiến đấu giúp nước bạn Campuchia… mãi là mốc son trong lịch sử Trung đoàn, góp phần xứng đáng vào truyền thống vẻ vang của lực lượng vũ trang Quân khu 9 và Sư đoàn 330 anh hùng.
Theo Đại tướng Phạm Văn Trà, ôn lại lịch sử truyền thống của Trung đoàn là việc làm thiết thực, có ý nghĩa sâu sắc nhằm rút ra những bài học quý báu làm cơ sở cho việc giáo dục truyền thống trong cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn nói riêng, trong lực lượng vũ trang, thế hệ trẻ nói chung. Qua đó ghi nhớ công lao của cán bộ, chiến sỹ và nhân nhân đã ngã xuống cho sự phát triển của Trung đoàn, cũng như sự nghiệp cách mạng.
Ngay từ khi mới thành lập, mặc dù lực lượng còn thiếu thốn, kinh nghiệm chiến đấu chưa nhiều, vũ khí trang bị, cơ sở vật chất còn thiếu, đời sống khó khăn nhưng bằng ý chí quyết tâm cao, phối hợp hiệp đồng chặt chẽ với đơn vị bạn và lực lượng vũ trang địa phương, được sự thương yêu, giúp đỡ của nhân dân, Trung đoàn liên tục giành thắng lợi.
Trong đội hình của Sư đoàn bộ binh 330, Trung đoàn 1 - U Minh đã cùng các đơn vị chiến đấu thắng lợi trong cuộc chiến tranh bảo vệ Tổ quốc ở biên giới Tây Nam và làm nghĩa vụ quốc tế giúp cách mạng Campuchia. Quá trình chiến đấu, xây dựng và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn I - U Minh đã lập nhiều thành tích xuất sắc, được Đảng và Nhà nước 3 lần tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân (năm 1973, 1975, 1989); tặng thưởng Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhì (năm 2013) và nhiều phần thưởng cao quý. Nhiều tập thể và cá nhân của Trung đoàn được tuyên dương danh hiệu Anh hùng lực lượng vũ trang nhân dân.
Các cựu chiến binh Trung đoàn 1 - U Minh trong ngày họp mặt.
Nối tiếp truyền thống vẻ vang, sau khi hoàn thành nhiệm vụ trong quân đội trở về với cuộc sống đời thường, cựu chiến binh Trung đoàn 1 - U Minh sinh sống trên địa bàn cả nước luôn tích cực tham gia hoạt động xã hội, các phong trào của địa phương, giữ vững và phát huy bản chất, truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, của người cựu chiến binh Việt Nam, xây dựng Ban liên lạc vững mạnh, hoạt động hiệu quả.
Tại buổi họp mặt, Ban liên lạc Cựu chiến binh Trung đoàn 1 - U Minh, Sư đoàn 330 tổ chức trao quà tặng đại diện gia đình Mẹ Việt Nam Anh hùng, gia đình có công và cán bộ, chiến sỹ Trung đoàn... đang sinh sống tại các tỉnh Sóc Trăng, Cà Mau, Hậu Giang, Bến Tre và Thành phố Cần Thơ; trao quyết định của Chủ tịch Hội Cựu chiến binh Việt Nam tặng Bằng khen cho Ban liên lạc Cựu chiến binh Trung đoàn 1 - U Minh...