Trung đoàn 82 là đơn vị chủ lực trực thuộc Quân khu 2, được thành lập ngày 19/5/1973 tại Mường Buồm, huyện Nậm Bạc, tỉnh Luông Pha Băng (Lào) với nhiệm vụ tổ chức, xây dựng lực lượng, phối hợp chặt chẽ với nước bạn giữ vững vùng giải phóng, sẵn sàng cơ động làm nhiệm vụ trên địa bàn 6 tỉnh Bắc Lào và Tây Bắc Việt Nam; giúp Lào xây dựng lực lượng vũ trang, xây dựng cơ sở cách mạng. Bên cạnh đó, trong quá trình xây dựng huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu, tích cực tham gia phát triển kinh tế địa phương, tích cực tăng gia sản xuất, tự lực cánh sinh nhằm cải thiện đời sống vật chất và tinh thần cho bộ đội.
Trong suốt quá trình hình thành và phát triển, Trung đoàn 82 có 14 lần thực hiện nhiệm vụ quốc tế tại Lào. Trong đó, giai đoạn 1973 - 1976 và 1978 - 1988, Trung đoàn liên tục tham gia chiến đấu, công tác ở Bắc Lào. Trung đoàn trở thành lực lượng hậu thuẫn tin cậy, vững chắc giúp lực lượng vũ trang cách mạng Lào giành chính quyền. Nhiều năm kề vai sát cánh cùng quân và dân nước bạn Lào, vượt qua mọi khó khăn gian khổ, hy sinh, thiếu thốn, các chiến sĩ quân tình nguyện Trung đoàn 82 đã được nhân dân các bộ tộc Lào thương yêu, đùm bọc như con em ruột thịt. Những tình cảm đó chính là chỗ dựa vững chắc, là sự cổ vũ lớn lao cho bộ đội ta vượt qua muôn vàn khó khăn gian khổ, cùng bạn chiến đấu và chiến thắng, góp phần vào thắng lợi chung của hai dân tộc.
Năm 1988, Trung đoàn 82 về nước, đóng quân tại khu vực thành phố Điện Biên Phủ, thực hiện nhiệm vụ trung tâm, thường xuyên là huấn luyện và sẵn sàng chiến đấu, bảo vệ biên giới phía Tây của Tổ quốc. Bên cạnh đó, Trung đoàn còn là lực lượng sẵn sàng cơ động thực hiện các nhiệm vụ đột xuất của Quân khu 2 giao, đồng thời cùng với cấp ủy, chính quyền địa phương tham gia bảo vệ an ninh chính trị, trật tự, an toàn xã hội trên địa bàn, giúp đỡ nhân dân xây dựng và phát triển kinh tế.
Trải qua 50 năm qua xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, Trung đoàn 82 đã hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao, lập nhiều chiến công được Đảng, Nhà nước phong tặng nhiều danh hiệu cao quý. Trong đó, Trung đoàn đã vinh dự 2 lần được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân; Huân chương Bảo vệ Tổ quốc hạng Nhất; 8 Huân chương Quân công hạng Nhất, Nhì, Ba; hàng trăm Huân chương Chiến công hạng Nhất, Nhì, Ba cho các tập thể, cá nhân có thành tích xuất sắc. Nhiều năm liền, Trung đoàn được Chính phủ và Bộ Quốc phòng tặng cờ thi đua. Có 2 Tiểu đoàn và 6 đồng chí cán bộ, chiến sĩ được phong tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang nhân dân. Với thành tích xuất sắc trong thực hiện nhiệm vụ quốc tế, Trung đoàn đã được Đảng, Nhà nước Lào tặng thưởng Huân chương Ít-xa-la hạng Nhất, hạng Nhì - Huân chương cao quý nhất của Đảng, Nhà nước Lào; Huân chương Lao động hạng Ba.
Phát biểu tại Lễ kỷ niệm, Thiếu tướng Đinh Mạnh Phác, Phó Tư lệnh Quân khu 2 nhấn mạnh: Trải qua quá trình 50 năm thành lập và phát triển, Trung đoàn 82 đã tiếp bước và phát huy truyền thống cha ông trong tình hữu nghị thiêng liêng lâu đời giữa hai nước Việt Nam - Lào; cùng kề vai, sát cánh, gắn bó, chiến đấu giữ vững vùng giải phóng ở nước bạn. 50 năm qua, Trung đoàn đã gắn bó với nhân dân các dân tộc trên địa bàn tỉnh Điện Biên, đồng hành giúp đỡ nhân dân trong xóa đói giảm nghèo, khắc phục hậu quả thiên tai, dịch bệnh, để lại ấn tượng tốt đẹp trong lòng nhân dân, góp phần tô thắm truyền thống vẻ vang của Quân đội nhân dân Việt Nam anh hùng và phẩm chất “Bộ đội Cụ Hồ” thời kỳ mới.
Thiếu tướng Đinh Mạnh Phác đề nghị Ban Chỉ huy Trung đoàn 82 tiếp tục kế thừa truyền thống tốt đẹp trong suốt 50 năm qua, xây dựng đơn vị chính quy, không ngừng nâng cao khả năng sẵn sàng chiến đấu, đáp ứng với yêu cầu nhiệm vụ trong giai đoạn mới; tập trung lãnh đạo xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện. Bên cạnh đó, Trung đoàn tiếp tục thực hiện tốt hơn nữa công tác dân vận, tham gia có hiệu quả phong trào “Quân đội chung sức xây dựng nông thôn mới” và các chương trình của địa phương;giữ vững và phát huy phẩm chất tốt đẹp “Bộ đội Cụ Hồ”.