Báo chí quốc tế phân tích thành công của Việt Nam trong chống COVID-19

Trang workers.org của đảng Công nhân thế giới (WWP) của Mỹ ngày 8/4 đăng bài cho rằng đại dịch COVID-19 đã bắt đầu cho thấy sự khác biệt rõ rệt trong các phản ứng khẩn cấp của các quốc gia trên toàn cầu. Việt Nam, dù không có nguồn lực lớn, song lại đang ứng phó tốt với COVID-19.

Bài báo nhận định Việt Nam là một câu chuyện rất thành công về kiểm soát COVID-19 khi với dân số gần 100 triệu người, Việt Nam mới có trên 250 ca nhiễm và không có trường hợp tử vong.

Trang workers.org điểm lại các biện pháp mà Việt Nam thực hiện, trước hết là xét nghiệm, trong đó Đại học Khoa học và Công nghệ Việt Nam đã phát triển bộ kit xét nghiệm nhanh COVID-19 với giá phải chăng (khoảng 15 USD) và trả kết quả trong vòng 1 giờ. Hiện 20 quốc gia trên thế giới đang tìm cách đặt hàng hàng chục nghìn bộ từ Việt Nam.

Bên cạnh đó, Việt Nam cũng tập trung thực hiện các biện pháp phòng chống virus hiệu quả: Sớm dừng các chuyến bay đến Trung Quốc, cách ly những đơn vị dân cư có người nhiễm, đóng cửa các trường học, cách ly người về từ các nước… Các trung tâm kiểm dịch đã được thiết lập ở ngoại ô thành phố, cung cấp 100% dịch vụ chăm sóc y tế, thực phẩm và nơi ở cho những người được cách ly, kể cả du khách nước ngoài.

Trang workers.org dẫn lời một công dân Anh tại một khu cách ly ở Sơn Tây kể về trải nghiệm này: “Bỗng nhiên, tất cả trở nên rất nhân văn… Mọi thứ đều rất yên bình. Khu cách ly rất yên tĩnh. Những người lính cần mẫn khử trùng phòng ốc hằng ngày, ghi lại thân nhiệt của chúng tôi và dọn sạch thùng rác của chúng tôi. Điều này khiến chúng tôi cảm thấy mình giống như đang trong một kỳ nghỉ hơn là đang trong một khu kiểm dịch. Trong phòng, chúng tôi chia sẻ đồ ăn vặt, trái cây và tiếp nhận vật phẩm do người thân gửi vào”.

Bài viết còn dẫn ý kiến của Susan Schnur, đảng viên WWP, du lịch Việt Nam từ ngày 5 - 17/3, cho biết việc kiểm dịch tại các sân bay Việt Nam kỹ lưỡng và nghiêm ngặt. Chất khử trùng tay hiện diện ở khắp mọi nơi, ngay cả ở các vùng nông thôn. Mọi người dân đều tin tưởng về những biện pháp do chính phủ đề ra để ngăn chặn COVID-19.

Cũng theo bài viết, Việt Nam đã sử dụng phương tiện truyền thông xã hội và công nghệ thông tin để tuyên truyền chống COVID-19. Gần 90% dân số có điện thoại thông minh hoặc điện thoại di động. Chính phủ sử dụng các ứng dụng và nhiều kênh khác nhau để nhanh chóng cảnh báo người dân về các trường hợp và khu vực nghi nhiễm, giúp mọi người được xét nghiệm và cập nhật thông tin chính xác về mặt khoa học để giảm thiểu nguy cơ phơi nhiễm virus. Bộ Y tế Việt Nam đã sản xuất một video âm nhạc hấp dẫn để hướng dẫn mọi người kỹ thuật rửa tay đúng cách và các biện pháp khác để giảm lây nhiễm.

Bài báo kết luận Việt Nam là tấm gương cho cả các nước đang phát triển và các quốc gia giàu có trong cuộc chiến chống COVID-19.

Trong khi đó, Project Syndicate, chuyên trang có trụ sở tại CH Séc chuyên tập hợp những bài phân tích của các học giả, chuyên gia uy tín quốc tế, ngày 8/4, đăng bài cho rằng thành công của Việt Nam trong cuộc chiến chống COVID-19 cung cấp “mô hình” để các nền kinh tế mới nổi khác có thể học theo. Đó là các biện pháp tiết kiệm mà hiệu quả nhờ việc thắt chặt kiểm soát biên giới, phản ứng y tế kịp thời, ứng dụng công nghệ và việc sản xuất một clip cổ động phong trào rửa tay phòng dịch.

Theo bài viết, khi COVID-19 lan ra khắp toàn cầu, các chính phủ có rất nhiều điều để học hỏi từ cách tiếp cận của Việt Nam. Nghiên cứu của Project Syndicate về chính sách phòng chống dịch của Việt Nam cho thấy thành công ban đầu trong việc làm chậm tốc độ lây lan của virus là nhờ chính quyền đã tập trung vào truyền thông và tuyên truyền cho người dân ý thức phòng bệnh thông qua các nền tảng công nghệ và tích cực truy tìm mầm bệnh. Truyền thông rõ ràng và hợp tác giữa chính phủ và người dân đã giúp Việt Nam kiềm chế số ca lây nhiễm ở mức thấp.

Việt Nam ghi nhận ca dương tính đầu tiên vào cuối tháng 1/2020 và đã kiểm soát tình hình tương đối tốt. Ngay cả khi đối phó với vấn đề "virus nhập cảnh từ bên ngoài" do khách du lịch nước ngoài, người đi du lịch và du học sinh về nước, Việt Nam đã xử lý khủng hoảng hiệu quả đến mức tránh được việc trở thành một “điểm nóng” về COVID-19.

Bài viết nhấn mạnh đáng chú ý nhất là Việt Nam đã áp dụng các biện pháp phòng chống dịch tiết kiệm nhưng được chứng minh là không kém phần hiệu quả. Dù được dự đoán có nguy cơ lây nhiễm cao do có biên giới chung với Trung Quốc và khối lượng trao đổi thương mại song phương ở mức cao, nhưng Việt Nam chỉ ghi nhận số ca nhiễm virus SARS-CoV-2 thấp hơn nhiều quốc gia mạnh trong khu vực.

Theo Project Syndicate, với 65% trong số khoảng 96 triệu dân Việt Nam có khả năng tiếp cận Internet, các kênh thông tin chính thống và truyền thông xã hội (60% là tài khoản Facebook) đã chia sẻ hữu hiệu thông tin về chủng virus mới. Project Syndicate nhận định trong thời đại tin giả lan truyền khắp nơi, việc hiểu được mối đe dọa, đặc biệt là tỷ lệ lây nhiễm của virus, là chìa khóa để công dân sẵn sàng hợp tác, cho dù bằng biện pháp giãn cách xã hội hay tự cách ly.

Theo thống kê của Project Syndicategay, từ ngày 3/1, truyền thông Việt Nam đã mô tả căn bệnh lạ xuất phát từ Vũ Hán (Trung Quốc). Từ ngày 9/1 đến ngày 15/3, trung bình mỗi ngày có 127 bài báo về chủ đề này xuất bản trên 13 trong số các trang báo điện tử phổ biến nhất của Việt Nam, khiến tin giả gần như không còn đất sống. Do đó, người dân Việt Nam không coi COVID-19 chỉ là cúm mùa, mà là một căn bệnh nguy hiểm như dịch SARS năm 2003 và sớm cảnh giác với COVID-19, khiến họ luôn sẵn sàng tinh thần chống dịch.

Project Syndicategay cho biết tại Việt Nam, công dân tự giác khai báo sức khỏe cá nhân thông qua ứng dụng của chính phủ có tên NCOVI.  Đây đã trở thành ứng dụng miễn phí hàng đầu tại Việt Nam kể từ khi ra mắt vào ngày 10/3.

Nền tảng công nghệ tỏ ra hữu hiệu trong việc cập nhật thông tin về sự bùng phát của dịch bệnh cũng như các biện pháp phòng bệnh, nhanh chóng chấn chỉnh thông tin sai lệch, thu thập thông tin một cách có hệ thống và xác định các cụm nghi nhiễm COVID-19 sớm nhất có
thể.

Công nghệ cũng hỗ trợ đắc lực trong chống dịch. Các bệnh viện, viện nghiên cứu và trường đại học tại Việt Nam đã tạo ra những nền tảng đáng tin cậy để truy tìm các trường hợp nghi nhiễm, đẩy mạnh sản xuất chất khử trùng tay, công bố những phát hiện lâm sàng quan trọng về bệnh và nghiên cứu sản xuất bộ kit xét nghiệm virus SARS-CoV-2 chi phí thấp.

Theo bài viết, Việt Nam còn chống dịch thông qua các hình thức đơn giản nhưng gây hiệu ứng mạnh mẽ. Ca khúc “Ghen Co Vy” đã trở thành hiện tượng truyền cảm hứng toàn cầu sau khi xuất hiện trên chương trình Last Week Tonight của MC đình đám người Mỹ John Oliver. Clip ca khúc này đã giúp xây dựng nhận thức cộng đồng về COVID-19 và tầm quan trọng của việc rửa tay. Nhiều người tham gia cách ly cập nhật và đánh giá cao chất lượng các khu cách ly, thực phẩm và hoạt động kiểm dịch, xét nghiệm của Việt Nam qua các bài viết trên Facebook. Điều này khuyến khích mọi người vui vẻ tuân thủ quy định cách ly.

Bài viết kết luận kinh nghiệm của Việt Nam cho thấy bằng cách tập trung vào đánh giá sớm rủi ro, truyền thông hiệu quả và hợp tác giữa chính phủ và người dân, một quốc gia có nguồn lực hạn chế hoàn toàn có thể kiểm soát đại dịch. Một ban lãnh đạo quyết tâm, thông tin chính xác và sự đoàn kết sẽ giúp người dân bảo vệ chính mình và bảo vệ cộng đồng.