Bình ổn giá phải theo quy luật thị trường, bảo vệ lợi ích của người dân, doanh nghiệp

Phát biểu tại phiên họp, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, tại Kỳ họp thứ 4, Quốc hội đã thảo luận và cho ý kiến về dự án Luật Giá (sửa đổi) với 115 lượt ý kiến phát biểu. Cơ quan thẩm tra, cơ quan soạn thảo đã nghiêm túc tiếp thu ý kiến của các đại biểu, chỉnh lý bổ sung dự thảo luật.

Phát biểu tại phiên họp, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ khẳng định, dự thảo Luật Giá (sửa đổi) đã được tiếp thu các ý kiến đại biểu Quốc hội tại Kỳ họp thứ 4, chỉnh lý công phu, giải trình đầy đủ các ý kiến đại biểu nêu.

Về những nội dung còn có ý kiến khác nhau liên quan đến hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá và thẩm quyền quyết định danh mục bình ổn giá, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị bổ sung cụm từ “biến động lớn” trong quy định về tiêu chí đối với hàng hóa, dịch vụ bình ổn giá (khoản 1 Điều 17) trong trường hợp giá có biến động tác động đến đời sống của người dân.

Về thẩm quyền quyết định danh mục hàng hóa bình ổn giá, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho biết, qua thảo luận tại Kỳ họp thứ 4, nhiều đại biểu và cơ quan thẩm tra đề nghị nên giữ như quy định của luật hiện hành. Danh mục này tác động lớn đến quyền và nghĩa vụ của công dân, của doanh nghiệp, nhưng để có sự linh động hơn, trên cơ sở kế thừa luật hiện hành đề nghị nghiên cứu trường hợp trong thời gian Quốc hội không họp, có thể ủy quyền cho Ủy ban Thường vụ Quốc hội quyết định thay đổi quyết định danh mục hàng hóa bình ổn giá trên cơ sở đề nghị của Chính phủ.

Sửa đổi theo hướng này cũng nhằm chia sẻ trách nhiệm cho Chính phủ. Cho ý kiến về Quỹ bình ổn giá (Điều 20), Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đề nghị nghiên cứu đổi tên theo hướng rộng hơn gồm cả các biện pháp bình ổn giá. Bởi trong thực tế, việc bình ổn giá phải theo quy luật thị trường và quản lý, định hướng quản lý của Nhà nước để đảm bảo hài hòa lợi ích của Nhà nước, người dân, doanh nghiệp, nhất là bảo vệ lợi ích của những người yếu thế. Trong thực tế cũng có những tình huống rất bất ngờ, rất đặc biệt, ví dụ như thiên tai, địch họa, hỏa hoạn, tình trạng khẩn cấp, khi đó Nhà nước có thể đưa ra quyết định đặc biệt…

Cơ bản đồng tình với nguyên tắc định giá, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ cho rằng nguyên tắc định giá nên tách ra thành hai khoản. Đối với hàng hóa, dịch vụ do nhà nước định giá quy định phải bảo đảm nguyên tắc bù đắp chi phí, lợi nhuận (nếu có), cung cầu hàng hóa, dịch vụ và chủ trương phát triển từ chính sách phát triển kinh tế - xã hội của nhà nước trong từng thời kỳ. Đối với những hàng hóa, dịch vụ khác không quy định tại Điều 21, các tổ chức và cá nhân có thể chủ động định giá tài sản, hàng hóa theo nguyên tắc bù đắp chi phí có lãi, đảm bảo quy luật cung cầu cạnh tranh của thị trường.

Về phương pháp định giá lại, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ, nếu chỉ quy định những vấn đề về nguyên tắc như dự thảo luật thì vừa thừa, vừa thiếu. Vì vậy, có thể quy định giao Chính phủ hoặc các bộ ban hành nghị định, thông tư quy định chi tiết điều này, hoặc nghiên cứu bỏ Điều 22, Điều 23 và thay 2 điều này vào Điều 21 theo hướng Bộ Tài chính ban hành hướng dẫn phương pháp định giá chung đối với hàng hóa, dịch vụ do Nhà nước định giá.  

Bày tỏ nhất trí về nhiều nội dung trong dự thảo luật, Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật Hoàng Thanh Tùng cho biết, về thẩm định, quyết định danh mục hàng hóa thuộc diện bình ổn giá, hiện có 2 phương án. Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật bày tỏ tán thành với việc giữ quy định như Luật hiện hành, vì giá là vấn đề quan trọng, liên quan mật thiết đến sự ổn định của thị trường, quyền lợi của người dân.  

Phát biểu tại phiên họp, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế Vũ Hồng Thanh bày tỏ đồng tình và đánh giá cao sự tiếp thu của cơ quan thẩm tra và cơ quan soạn thảo nhằm hoàn thiện dự án luật.  Về vấn đề cụ thể, liên quan tới quy định về thẩm quyền, Chủ nhiệm Ủy ban Kinh tế cho biết, trong dự thảo đã chỉnh lý, tiếp thu theo hướng tăng cường phân cấp, ủy quyền, thẩm quyền của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội và Chính phủ. Định hướng như trên là rất hợp lý, tuy nhiên cần phải quan tâm thêm để xử lý hài hòa hơn…

Tiếp thu ý kiến của Chủ tịch Quốc hội và các thành viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc cho biết, sẽ tiếp tục hoàn thiện Dự án Luật để trình Ủy ban Thường vụ xem xét. Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, về nguyên tắc định giá, cần tách làm hai nội dung: Định giá để hình thành tài sản công và định giá để thị trường xã hội tham khảo. Theo đó, cần có sự phân biệt minh bạch hai nội dung định giá này.

Tiếp thu ý kiến của các đại biểu, dự thảo luật sẽ quy định theo hướng Bộ Tài chính hướng dẫn phương pháp định giá chung, đối với các giá chuyên ngành, phân cấp cho bộ, ngành, địa phương quản lý, đối với các mặt hàng chuyên ngành thì do cơ quan quản lý chuyên ngành chủ trì.

Về trách nhiệm kê khai và chịu trách nhiệm về thông tin kê khai, Bộ Tài chính sẽ báo cáo lại Chính phủ và làm rõ hơn về nội dung này. Về thù lao công chứng, thù lao đấu giá, đây là ngành kinh doanh có điều kiện, Bộ Tài chính sẽ tiếp tục nghiên cứu các quy định trong luật, đánh giá tác động đầy đủ để đảm bảo lợi ích của người dân và các bên liên quan. Liên quan đến quỹ bình ổn xăng dầu, đảm bảo quỹ hoạt động một cách bình ổn nhất; đảm bảo vai trò quản lý phải nộp vào đầy đủ kịp thời. Nghị định 95 sửa đổi sẽ đề xuất Bộ Công Thương quản lý một cách chặt chẽ hơn…

Phát biểu kết luận nội dung thảo luận, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải nêu rõ, Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao sự chủ động, tích cực của cơ quan soạn thảo, cơ quan thẩm tra trong việc tiếp thu, chỉnh sửa dự thảo Luật Giá (sửa đổi); đề nghị tiếp thu tối đa ý kiến góp ý tại phiên họp, đặc biệt là phát biểu của Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ…