Trước thềm Đại hội, Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân, Phó Chủ tịch Thường trực Hội đồng Thi đua–Khen thưởng Trung ương đã trả lời phỏng vấn của TTXVN về kết quả phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng giai đoạn 2016 – 2020, phương hướng giai đoạn tới.
Bộ trưởng Bộ Nội vụ Lê Vĩnh Tân. Ảnh: Văn Điệp/TTXVN
Phong trào thi đua bám sát yêu cầu thực tiễn của đất nước
Đánh giá về phong trào thi đua yêu nước và công tác khen thưởng giai đoạn 2016 - 2020, Bộ trưởng nhận thấy có điểm nào nổi bật so với giai đoạn trước?
Thực hiện tư tưởng thi đua yêu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, trong giai đoạn 2016 - 2020, được sự quan tâm lãnh đạo, chỉ đạo của Đảng, Nhà nước và các bộ, ngành, địa phương, phong trào thi đua yêu nước đã phát triển mạnh mẽ, sâu rộng trong cả nước, các cấp, các ngành, các vùng miền, địa phương, với nội dung và hình thức phong phú, đa dạng mang lại hiệu quả thiết thực.
Điểm nổi bật trong giai đoạn này là các phong trào thi đua có nhiều đổi mới, sáng tạo, bám sát nhiệm vụ nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước để xác định mục tiêu và nội dung thi đua, tập trung vào những nhiệm vụ trọng tâm, đột xuất, khâu khó, việc khó, để cổ vũ, động viên các cấp, các ngành và nhân dân cả nước tích cực phấn đấu, vượt qua khó khăn, hoàn thành nhiệm vụ được giao. Các phong trào thi đua do Thủ tướng Chính phủ phát động được triển khai hiệu quả và đi vào chiều sâu, trở thành nòng cốt, định hướng cho các phong trào thi đua trong cả nước. Phong trào thi đua được triển khai bài bản, hình thức đa dạng, phong phú, tiêu chí và nội dung rõ ràng, cụ thể, thiết thực, gắn với quyền và lợi ích của người dân nên được nhân dân tích cực hưởng ứng, tham gia.
Công tác tuyên truyền, biểu dương, nhân rộng các điển hình tiên tiến đã có những chuyển biến rõ nét; có sự phối hợp chặt chẽ hơn giữa cơ quan làm công tác thi đua, khen thưởng với các cơ quan truyền thông trong việc giới thiệu, tuyên truyền các điển hình tiên tiến. Công tác khen thưởng đã có tác dụng động viên, cổ vũ kịp thời các tổ chức, cá nhân có thành tích tiêu biểu, xuất sắc. Các bộ, ban, ngành, đoàn thể Trung ương và địa phương đã chủ động khen thưởng kịp thời các trường hợp có thành tích đột xuất, người trực tiếp lao động, sản xuất, công tác...
Theo Bộ trưởng, các phong trào thi đua có được triển khai đồng đều và hiệu quả?
Với chủ đề “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, 5 năm qua, các phong trào thi đua yêu nước đã phát triển đồng đều và hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực, các vùng, miền của đất nước, với hình thức đa dạng, phong phú, có sức lan tỏa. Bên cạnh việc triển khai các phong trào thi đua do Thủ tướng Chính phủ phát động, các bộ, ban, ngành, địa phương đã căn cứ chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và chức năng, nhiệm vụ để phát động và tổ chức triển khai các phong trào thi đua. Nhiều phong trào thi đua có quy mô lớn, được tổ chức trong thời gian dài đã trở thành những phong trào quần chúng rộng lớn, có tác động sâu rộng trong đời sống của người dân, như phong trào “Dân vận khéo”, “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa”, “Thi đua quyết thắng”…, đã góp phần quan trọng trong việc phát triển kinh tế, xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh, xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Có thể nói, các phong trào thi đua đã bám sát yêu cầu thực tiễn của đất nước, gắn bó mật thiết với quyền lợi và cuộc sống của người dân, góp phần thực hiện các mục tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội, đảm bảo quốc phòng, an ninh của đất nước theo tinh thần Nghị quyết Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XII.
Tạo điều kiện cho các điển hình tiên tiến phát huy thành tích
Trước đây, chúng ta hay nói đến việc khen thưởng cho lãnh đạo quá nhiều; khen thưởng tôn vinh không đúng đối tượng nên mới có chuyện có những người sau khi được khen, được tôn vinh thì vướng vòng lao lý, hay doanh nghiệp làm ăn không minh bạch, không đúng pháp luật..., vấn đề này đã được khắc phục như thế nào trong thời gian qua?
Cán bộ lãnh đạo, người đứng đầu các cơ quan, đơn vị là những tấm gương tận tụy, hết lòng với công việc, có tinh thần trách nhiệm, bản lĩnh, trí tuệ và phẩm chất đạo đức cách mạng, có nhiều đóng góp tích cực, quan trọng trong lãnh đạo, chỉ đạo cơ quan, đơn vị thực hiện tốt nhiệm vụ được giao, rất xứng đáng được tuyên dương, khen thưởng. Trên thực tế, đã có nhiều gương điển hình tiên tiến là cán bộ lãnh đạo ở các bộ, ngành, địa phương được tôn vinh, khen thưởng, hầu hết các cá nhân sau khi được khen thưởng đã giữ vững và phát huy phẩm chất cách mạng, thành tích đã đạt được, tiếp tục phấn đấu, có tác dụng lan tỏa trong cán bộ, đảng viên và nhân dân. Trường hợp sau khi được khen thưởng có vi phạm pháp luật chiếm tỷ lệ rất ít trong tổng số cá nhân được khen thưởng.
Trong thời gian qua, thực hiện việc đổi mới công tác thi đua, khen thưởng theo tinh thần Chỉ thị số 34-CT/TW của Bộ Chính trị, Hội đồng Thi đua - Khen thưởng Trung ương và các cấp, các ngành luôn chú trọng việc biểu dương, tôn vinh những tấm gương điển hình tiên tiến là người trực tiếp lao động, sản xuất, công tác, chiến đấu và phục vụ chiến đấu, vùng sâu, vùng xa. Đồng thời, nâng cao chất lượng công tác khen thưởng, bảo đảm kịp thời, công khai, minh bạch. Công tác khen thưởng phải gắn với kết quả phong trào thi đua và thực hiện nhiệm vụ chính trị của từng bộ, ngành, địa phương, cơ quan, đơn vị, thực sự có tác dụng động viên, giáo dục, nêu gương. Nâng cao vai trò, trách nhiệm của người đứng đầu trong việc phát hiện, biểu dương, khen thưởng và đề nghị cấp trên khen thưởng. Đẩy mạnh cải cách hành chính, ứng dụng công tin trong thi đua, khen thưởng; chủ động phối hợp với các cơ quan liên quan và cơ quan thông tin truyền thông kịp thời nắm bắt đư luận và công khai các tập thể, cá nhân được đề nghị khen thưởng theo quy định.
Sau tôn vinh, khen thưởng, Bộ có giám sát và phát hiện ra những trường hợp nào khen không đúng đối tượng, thưa Bộ trưởng?
Đối với các hình thức khen thưởng cấp Nhà nước, sau khi Chủ tịch nước hoặc Thủ tướng Chính phủ có quyết định khen thưởng, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương (Bộ Nội vụ) thường xuyên phối hợp với các bộ, ngành, địa phương nắm bắt thông tin về các tập thể, cá nhân đã được khen thưởng, đề nghị các bộ, ngành, địa phương và các cơ quan thông tin, truyền thông tiếp tục tuyên truyền, biểu dương, tạo điều kiện cho các điển hình tiên tiến phát huy thành tích và tạo sự lan tỏa trong cơ quan, đơn vị và cộng đồng.
Đối với các tập thể, cá nhân do các bộ, ban, ngành, địa phương trình khen thưởng không đúng quy định, chưa đúng đối tượng, Ban Thi đua - Khen thưởng Trung ương đã phối hợp với các bộ, ban, ngành, địa phương trình cấp có thẩm quyền thu hồi quyết định khen thưởng theo quy định.
Đẩy mạnh các phong trào thi đua đã được thực hiện có hiệu quả
Chủ đề của Đại hội lần này “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” cũng chính là chủ đề của Đại hội lần thứ IX, xin Bộ trưởng cho biết vì sao lại lựa chọn chủ đề đó, điều này có ý nghĩa gì?
Trong 5 năm qua, với chủ đề “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc” được đặt ra từ Đại hội Thi đua yêu nước toàn quốc lần thứ IX, các bộ, ban, ngành, Mặt trận Tổ quốc, các đoàn thể và địa phương triển khai rất hiệu quả và cụ thể hóa thành nhiều phong trào thi đua thiết thực, hiệu quả trên tất cả các lĩnh vực của đời sống xã hội, ở các vùng miền, địa phương trong cả nước. Các phong trào thi đua đã bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước để xác định mục tiêu và nội dung thi đua, cổ vũ, động viên các cấp, các ngành và nhân dân cả nước tích cực thi đua phấn đấu, góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh của đất nước.
Đại hội lần này lựa chọn chủ đề đã đặt ra từ Đại hội Thi đua yêu nước lần thứ IX nhằm tiếp tục đẩy mạnh các phong trào thi đua đã được thực hiện có hiệu quả trong thời gian qua, đặc biệt là 4 phong trào thi đua do Thủ tướng Chính phủ phát động: Phong trào “Cả nước chung sức xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021 - 2025”; “Doanh nghiệp Việt Nam hội nhập và phát triển”, “Cả nước chung tay vì người nghèo - Không để ai bị bỏ lại phía sau”, “Cán bộ, công chức, viên chức thi đua thực hiện văn hóa công sở”, cùng các phong trào thi đua quần chúng rộng lớn của các bộ, ngành, địa phương, tạo động lực góp phần thực hiện thắng lợi các chỉ tiêu, nhiệm vụ phát triển kinh tế, xã hội, bảo đảm quốc phòng an ninh theo tinh thần Nghị quyết Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng.
Theo Bộ trưởng, giai đoạn tới phong trào thi đua và công tác khen thưởng cần tập trung vào những nội dung nào?
Phát huy truyền thống thi đua yêu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh, tiếp tục thực hiện chủ đề “Đoàn kết, sáng tạo, thi đua xây dựng và bảo vệ Tổ quốc”, công tác thi đua, khen thưởng trong thời gian tới cần tập trung vào những nội dung sau:
Một là, đổi mới công tác lãnh đạo, chỉ đạo về công tác thi đua, khen thưởng. Các cấp ủy, tổ chức Đảng, người đứng đầu cơ quan, đơn vị tăng cường chỉ đạo, tổ chức phong trào thi đua, bảo đảm thiết thực, hướng các phong trào thi đua vào thực hiện các nhiệm vụ trọng tâm, đột phá, tập trung vào việc giải quyết những nhiệm vụ khó, còn bức xúc, nổi cộm, trọng tâm là công tác xây dựng Đảng, chính quyền trong sạch, vững mạnh; thi đua cải cách hành chính, tăng cường kỷ luật, kỷ cương và đẩy mạnh phòng chống tham nhũng, lãng phí, nâng cao hiệu quả hoạt động đối ngoại, hội nhập quốc tế, lấy kết quả công tác thi đua, khen thưởng là một trong những tiêu chí quan trọng để đánh giá cán bộ lãnh đạo, quản lý. Mỗi cán bộ, đảng viên cần phát huy tốt vai trò tiền phong gương mẫu, thực sự là hạt nhân trong các phong trào thi đua ở cơ sở.
Hai là, tiếp tục quán triệt, tuyên truyền tư tưởng về thi đua yêu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh; đường lối, chủ trương của Ðảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước về thi đua, khen thưởng; qua đó, làm chuyển biến nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân về vai trò, vị trí và tầm quan trọng của công tác thi đua, khen thưởng trong thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa và hội nhập quốc tế. Đẩy mạnh công tác tuyên truyền, nhân rộng điển hình tiên tiến theo hướng thiết thực, phù hợp với thực tiễn đất nước và yêu cầu nhiệm vụ chính trị mới, đảm bảo thực hiện đồng bộ 4 khâu: phát hiện, bồi dưỡng, tổng kết và nhân điển hình tiên tiến. Các cấp, các ngành cần quan tâm tạo điều kiện để các điển hình tiên tiến được nêu gương, tạo sự lan tỏa trong cơ quan đơn vị, bộ, ngành, địa phương.
Ba là, nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước đối với công tác thi đua, khen thưởng. Tập trung rà soát, bổ sung, hoàn thiện hệ thống chính sách, pháp luật về thi đua, khen thưởng. Trước hết là tập trung sửa đổi Luật Thi đua, khen thưởng cho phù hợp với tình hình thực tiễn. Xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ, thống nhất, phù hợp với tiến trình đổi mới và hội nhập quốc tế của nước ta hiện nay.
Bốn là, đổi mới nội dung, hình thức, phương pháp tổ chức phong trào thi đua yêu nước theo hướng tập trung về cơ sở, bám sát nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của đất nước, các nhiệm vụ chính trị được giao. Trong tổ chức triển khai các phong trào thi đua, cần thực hiện nghiêm túc kiểm tra, đánh giá, sơ, tổng kết, khen thưởng đột xuất, kịp thời đối với những tập thể, cá nhân lập được thành tích tiêu biểu trong các phong trào thi đua và thực hiện xuất sắc các nhiệm vụ thường xuyên, đột xuất được giao, nhằm cổ vũ, động viên phong trào thi đua.
Năm là, đổi mới hoạt động của Hội đồng Thi đua - Khen thưởng các cấp. Củng cố tổ chức bộ máy và thường xuyên đào tạo, bồi dưỡng để nâng cao trình độ chuyên môn, nghiệp vụ cho đội ngũ công chức, viên chức làm công tác thi đua, khen thưởng, đáp ứng yêu cầu đổi mới công tác thi đua, khen thưởng trong giai đoạn hiện nay.
Trân trọng cảm ơn Bộ trưởng!