Sáng 7/8, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn và Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Kamikawa Yoko đã đồng chủ trì Phiên họp lần thứ 12 Ủy ban Hợp tác Việt Nam - Nhật Bản và tiến hành hội đàm. Sau phiên họp Ủy ban Hợp tác, hai bên đã ra Thông cáo báo chí chung.
Tại phiên họp, Bộ trưởng Ngoại giao Kamikawa Yoko gửi lời chia buồn sâu sắc về sự ra đi của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng; khẳng định mong muốn hai bên tiếp nối di sản của Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng, tiếp tục phát triển quan hệ hợp tác hữu nghị trên mọi lĩnh vực. Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn cảm ơn lãnh đạo và nhân dân Nhật Bản đã dành nhiều tình cảm và sự chia sẻ, cử Đặc phái viên của Thủ tướng, nguyên Thủ tướng Suga Yoshihide tham dự lễ tang cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Trong không khí hữu nghị, chân thành và tin cậy, hai bên đã rà soát lại những kết quả đã đạt được kể từ cuộc họp Ủy ban hợp tác lần thứ 11 đến nay và trao đổi các biện pháp nhằm cụ thể hóa khuôn khổ Đối tác chiến lược toàn diện vì hòa bình và thịnh vượng tại châu Á và trên thế giới được thiết lập năm 2023. Hai bên đánh giá cao việc cơ chế Ủy ban Hợp tác Việt Nam - Nhật Bản được tái khởi động sau 5 năm gián đoạn do dịch bệnh COVID-19 và là phiên họp đầu tiên sau khi 2 nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện, tin cậy chính trị ngày càng cao và quan hệ song phương có những bước phát triển mạnh mẽ trên tất cả các lĩnh vực.
Hai bên nhất trí tăng cường hơn nữa kết nối hai nền kinh tế thông qua đẩy mạnh hỗ trợ phát triển chính thức (ODA), đầu tư, thương mại, lao động… Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị Nhật Bản tiếp tục cung cấp ODA thế hệ mới với tính ưu đãi cao, thủ tục đơn giản và linh hoạt hơn cho Việt Nam trong các lĩnh vực chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, ứng phó biến đổi khí hậu, y tế, phát triển cơ sở hạ tầng trọng điểm, quy mô lớn.
Bộ trưởng Kamikawa Yoko khẳng định Nhật Bản mong muốn hỗ trợ Việt Nam xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, thực hiện công nghiệp hóa, hiện đại hóa, đạt mục tiêu trở thành nước phát triển vào năm 2045. Đánh giá cao nỗ lực của Việt Nam thời gian qua trong đổi mới, cải cách hành chính, bảo đảm nguồn cung điện ổn định nhằm cải thiện môi trường đầu tư, tạo thuận lợi phát triển kinh tế, Bộ trưởng Kamikawa cho biết các doanh nghiệp Nhật Bản quan tâm và coi Việt Nam là điểm đầu tư hấp dẫn nhằm thực hiện đa dạng hoá chuỗi cung ứng.
Hai bên hoan nghênh và khẳng định tiếp tục phối hợp chặt chẽ triển khai hiệu quả Sáng kiến chung Việt Nam - Nhật Bản trong kỷ nguyên mới, giai đoạn 1 nhằm bảo đảm nhà đầu tư Nhật Bản tại Việt Nam kinh doanh hiệu quả và bền vững; đưa kim ngạch thương mại hai nước tăng trưởng ổn định, bền vững; thúc đẩy mở cửa thị trường cho hoa quả của hai nước, trong đó có quả bưởi của Việt Nam và quả nho của Nhật Bản.
Hai bên nhất trí mở rộng hợp tác toàn diện sang các lĩnh vực mới gồm chuyển đổi số, đổi mới sáng tạo, công nghệ thông tin, xã hội số thông qua các sáng kiến, dự án thiết thực, cụ thể. Bộ trưởng Kamikawa Yoko nhấn mạnh Nhật Bản mong muốn hợp tác với Việt Nam trong lĩnh vực đồng sáng tạo phát triển bền vững, hợp tác giảm phát thải, môi trường thông qua các sáng kiến như Cộng đồng phát thải ròng bằng 0 châu Á (AZEC) …
Hai bên nhất trí tăng cường hợp tác đào tạo nguồn nhân lực, trong đó có nguồn nhân lực chất lượng cao, hợp tác ứng phó với vấn đề già hoá dân số; nhất trí khởi động đàm phán Hiệp định song phương về bảo hiểm xã hội.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị Nhật Bản thúc đẩy hợp tác đào tạo nguồn nhân lực trong các ngành công nghiệp chủ chốt, bán dẫn, trí tuệ nhân tạo…; tiếp tục đơn giản hóa thủ tục và tiến tới miễn thị thực nhập cảnh Nhật Bản đối với công dân Việt Nam. Bộ trưởng cũng đề nghị phía Nhật Bản thúc đẩy mở các khoa giảng dạy tiếng Việt và nghiên cứu về Việt Nam tại các trường Nhật Bản trong bối cảnh cộng đồng người Việt Nam tại Nhật Bản tăng nhanh thời gian gần đây.
Đánh giá cao đóng góp tích cực của cộng đồng gần 570.000 người Việt Nam vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của Nhật Bản, Bộ trưởng Kamikawa Yoko giới thiệu về chính sách lao động mới của Nhật Bản ban hành vào tháng 6/2024, theo đó sẽ có nhiều chế độ ưu đãi hơn dành cho lao động nước ngoài, trong đó có Việt Nam; khẳng định Chính phủ Nhật Bản sẽ tiếp tục tạo môi trường thuận lợi và hấp dẫn hơn cho lao động Việt Nam.
Bộ trưởng Kamikawa Yoko khẳng định thúc đẩy hợp tác đào tạo nguồn nhân lực trẻ với Việt Nam trong khuôn khổ Sáng kiến NEXUS về giao lưu nghiên cứu, trao đổi du học sinh dựa trên kết quả Tuyên bố chung Hội nghị cấp cao đặc biệt ASEAN - Nhật Bản năm 2023.
Sau phiên họp, hai Bộ trưởng đã tiến hành hội đàm. Hai bên nhất trí tăng cường tin cậy chính trị thông qua thực hiện thường xuyên các chuyến thăm, trao đổi của lãnh đạo cấp cao hai nước; phát huy hơn nữa vai trò của các cơ chế đối thoại; thúc đẩy thực chất hợp tác quốc phòng, an ninh giữa hai nước.
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn chúc mừng việc mỏ vàng Sado của Nhật Bản đã được Ủy ban di sản thế giới của Tổ chức Giáo dục, Khoa học và Văn hóa của Liên hợp quốc (UNESCO) ghi danh vào danh sách di sản văn hóa thế giới; đề nghị Nhật Bản tiếp tục ủng hộ sự đoàn kết và vai trò trung tâm của ASEAN, tăng cường hợp tác với ASEAN, tiểu vùng Mekong…
Bộ trưởng Ngoại giao Nhật Bản Kamikawa Yoko khẳng định Việt Nam là đối tác quan trọng trong triển khai chính sách đối ngoại của Nhật Bản với khu vực; nhấn mạnh Nhật Bản sẽ hỗ trợ Việt Nam tham gia hiệu quả và thành công Triển lãm EXPO 2025 tại Osaka.
Hai Bộ trưởng cũng đã trao đổi ý kiến về các vấn đề quốc tế và khu vực cùng quan tâm như hợp tác ASEAN, Mekong, Biển Đông…; nhất trí tăng cường phối hợp, trao đổi lập trường tại các diễn đàn quốc tế và khu vực như ASEAN, Liên hợp quốc, Diễn đàn Hợp tác kinh tế châu Á- Thái Bình Dương (APEC), Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) …
Nhân dịp này, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn mời lãnh đạo Nhật Bản tham dự Hội nghị thượng đỉnh Đối tác vì tăng trưởng xanh và Mục tiêu toàn cầu 2030 (P4G) lần thứ tư và Diễn đàn Tương lai ASEAN tổ chức tại Việt Nam vào năm 2025.
*Cùng ngày, Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn đã có các cuộc tiếp Chủ tịch đảng Công Minh Yamaguchi Natsuo, đại diện ban lãnh đạo Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật - Việt, Trưởng Ban bầu cử đảng Dân chủ Tự do Obuchi Yuko.
Bộ trưởng Ngoại giao Bùi Thanh Sơn chuyển lời cảm ơn của Lãnh đạo Nhà nước, Quốc hội Việt Nam tới các đảng, Chính phủ và nhân dân Nhật Bản đã dành sự quan tâm, chia sẻ và cử Đặc phái viên của Thủ tướng Nhật Bản, nguyên Thủ tướng, Cố vấn Liên minh nghị sĩ hữu nghị Nhật - Việt Suga Yoshihide sang Việt Nam dự tang lễ cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng.
Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn thông báo việc Việt Nam đã kiện toàn Ban lãnh đạo và bầu Chủ tịch nước Tô Lâm giữ cương vị Tổng Bí thư với số phiếu tuyệt đối; khẳng định sẽ tiếp tục coi Nhật Bản là đối tác quan trọng hàng đầu và lâu dài; bày tỏ vui mừng khi quan hệ Việt Nam – Nhật Bản đang phát triển sâu rộng.
Tại các cuộc gặp, Chủ tịch đảng Công Minh Yamaguchi Natsuo, đại diện ban lãnh đạo Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật - Việt, Trưởng Ban bầu cử đảng Dân chủ Tự do Obuchi Yuko chia buồn về sự ra đi của cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng và khẳng định tiếp tục thúc đẩy quan hệ hai nước nhằm kế thừa di sản của cố Tổng Bí thư. Nhân dịp này, phía Nhật Bản cũng chúc mừng Chủ tịch nước Tô Lâm được bầu giữ cương vị Tổng Bí thư; mong muốn hai nước tiếp tục đưa quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Nhật Bản phát triển toàn diện, thực chất hơn nữa.
* Tại cuộc tiếp Chủ tịch đảng Công Minh, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn đề nghị Chủ tịch Yamaguchi và các thành viên đảng Công Minh quan tâm, ủng hộ và thúc đẩy tăng cường hợp tác, giao lưu giữa Đảng Công Minh và Đảng Cộng sản Việt Nam; ủng hộ hai nước làm sâu sắc hơn liên kết kinh tế thông qua đẩy mạnh hợp tác ODA, đầu tư, thương mại…; thúc đẩy và triển khai các dự án ODA thế hệ mới; tăng cường hợp tác phát triển nguồn nhân lực; Nhật Bản mở rộng ngành nghề, số lượng và tiếp tục cải thiện môi trường, điều kiện làm việc, điều kiện sinh sống và an sinh xã hội cho thực tập sinh kỹ năng, lao động Việt Nam; tạo điều kiện thuận lợi cho công dân Việt Nam nhập cảnh Nhật Bản.
Chủ tịch đảng Công Minh Yamaguchi Natsuo khẳng định Đảng Công Minh đã và sẽ tiếp tục ủng hộ, hợp tác nhằm làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hai nước trên các lĩnh vực kinh tế, đầu tư, lao động; hỗ trợ người lao động Việt Nam tham gia hiệu quả chế độ mới “đào tạo-làm việc” của Nhật Bản; tăng cường hợp tác trong các diễn đàn khu vực và quốc tế.
* Tại cuộc gặp đại diện ban lãnh đạo Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật - Việt, Obuchi Yuko, Bộ trưởng Bùi Thanh Sơn cảm ơn tình cảm chân thành và đánh giá cao nỗ lực và những đóng góp tích cực, hiệu quả của Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật - Việt trong việc thúc đẩy thực chất, toàn diện quan hệ hai nước nhiều năm qua với sự chỉ đạo của các thế hệ lãnh đạo Liên minh Nghị sĩ, trong đó có cố Thủ tướng Obuchi Keizo, cha của bà Obuchi. Bộ trưởng đề nghị Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật - Việt tiếp tục ủng hộ, thúc đẩy trao đổi đoàn, trong đó tăng cường các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao, giao lưu giữa Nhóm Nghị sỹ hữu nghị, các nghị sĩ hai nước, gồm nghị sỹ trẻ, nữ nghị sỹ; tăng cường hợp tác kinh tế, mở rộng hợp tác sang các lĩnh vực mới như chuyển đổi số, chuyển đổi xanh, hỗ trợ Việt Nam phát triển nguồn nhân lực bán dẫn; thúc đẩy hợp tác về nguồn nhân lực, ứng phó vấn đề già hóa dân số; mở rộng hợp tác văn hóa, du lịch và giao lưu nhân dân, thúc đẩy Chính phủ Nhật Bản tiếp tục đơn giản hóa và tiến tới miễn thị thực nhập cảnh, cân nhắc cấp thị thực dài hạn cho công dân Việt Nam.
Bà Obuchi Yuko chuyển lời mời của Chủ tịch Liên minh Nghị sĩ hữu nghị Nhật - Việt Nikai Toshihiro mời Tổng Bí thư, Chủ tịch nước Tô Lâm sớm thăm Nhật Bản. Bà Obuchi chúc mừng Trưởng Ban Tổ chức Trung ương Lê Minh Hưng đảm nhiệm cương vị Chủ tịch Nhóm Nghị sỹ hữu nghị Việt - Nhật. Bà Obuchi Yuko khẳng định sẽ tiếp tục quan tâm và ủng hộ thúc đẩy giao lưu nghị sỹ nữ, nghị sỹ trẻ; tăng cường hợp tác với Việt Nam trong các lĩnh vực còn nhiều dư địa hợp tác như lao động, nông nghiệp, khoa học công nghệ, năng lượng, giao lưu nhân dân… Bà Obuchi đề nghị thúc đẩy cải thiện môi trường đầu tư, trong đó có việc cải thiện thủ tục hành chính, bảo đảm nguồn điện ổn định để tạo điều kiện cho hơn 2.000 doanh nghiệp Nhật Bản đầu tư tại Việt Nam. Chia sẻ về kỷ niệm đi thăm tỉnh Thanh Hoá vào tháng 5/2023, bà Obuchi đề nghị hai bên thúc đẩy hợp tác địa phương Việt Nam - Nhật Bản.