Cần hoàn thiện dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) theo hướng cô đọng, khái quát hơn

Tham dự có: Ủy viên Trung ương Đảng, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh; Chủ tịch HĐND thành phố Hà Nội Nguyễn Ngọc Tuấn; Phó Bí thư Thành ủy Hà Nội Nguyễn Văn Phong, cùng nhiều nguyên lãnh đạo thành phố và đại diện các sở, ngành.

Tại Hội nghị, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, Luật Thủ đô (sửa đổi) là một đạo luật đặc biệt, có nhiều cơ chế đặc thù, đột phá, có phạm vi tác động rộng, khác biệt với nhiều luật và văn bản dưới luật hiện hành, tác động đến thẩm quyền của nhiều cơ quan Trung ương. Một số vấn đề mới, đột phá có nội dung phức tạp, khó về kỹ thuật lập pháp. 

Việc xây dựng dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) còn gặp một số khó khăn, vướng mắc, nhiều ý kiến khác nhau cả về quan điểm và việc đưa thành những điều luật cụ thể. Do đó, thành phố mong nhận được nhiều ý kiến đóng góp của các đồng chí nguyên lãnh đạo thành phố; qua đó, tiếp tục hoàn thiện dự thảo với những quy định đặc thù, vượt trội, hiệu lực, hiệu quả, tạo thể chế thuận lợi để xây dựng, phát triển Thủ đô Hà Nội văn hiến, văn minh, hiện đại.

Nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị cho rằng, việc sửa đổi Luật ở thời điểm này là chín muồi. Thành phố đã đầu tư nhiều công sức, tâm huyết, trí tuệ để xây dựng hồ sơ Luật Thủ đô (sửa đổi). Tuy nhiên, cần hoàn thiện bản dự thảo theo hướng cô đọng, khái quát cao hơn nữa; trong đó, tận dụng tối đa nội dung Nghị quyết số 15-NQ/TU ngày 5/5/2022 của Bộ Chính trị về phương hướng, nhiệm vụ phát triển Thủ đô Hà Nội đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045. 

Nguyên Bí thư Thành ủy Hà Nội Phạm Quang Nghị đề nghị, dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) cần được điều chỉnh có tính bao trùm, khái quát hơn, khẳng định tính vượt trội so với các luật khác. “Luật Thủ đô 2012 có quy định một số nội dung đặc thù cho Hà Nội về xử phạt hành chính, nhưng theo tôi là mới chỉ vượt, chứ chưa trội. Vì đối với Hà Nội, những vi phạm như trật tự xây dựng gây ra những hậu quả rất phức tạp, nặng nề. Nếu chỉ quy định cho phạt gấp 2 lần so với các địa phương khác thì người ta thấy vẫn rất có lợi nên sẵn sàng vi phạm. Do đó, có thể cho phép Hà Nội quy định mức phạt, thông qua tại HĐND thành phố; mức phạt có thể gấp nhiều lần mức của các địa phương khác, thậm chí là 50 lần. Chúng ta phạt nặng là để ít phải phạt, để người sau không dám vi phạm. Mong là các cơ quan lập pháp như Ủy ban Pháp luật của Quốc hội, Bộ Tư pháp ủng hộ Hà Nội theo hướng đó”.

Theo nguyên Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Thế Thảo, dự thảo Luật cần cô đọng hơn nữa. Về tên gọi, lần này, Luật được bổ sung 2 chương, nên có thể gọi là Luật Thủ đô sửa đổi và bổ sung; đồng thời cần thống nhất quan điểm là quyền hạn phải đi liền với trách nhiệm, chứ không phải đặc quyền đặc lợi; đi liền với quyền hạn vượt trội, Thủ đô phải gương mẫu, đi đầu trên mọi mặt, lĩnh vực. 

Về phân quyền cho Hà Nội, nguyên Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Nguyễn Thế Thảo đề nghị, phải tính toán, xem xét kỹ từng đề xuất, căn cứ vào năng lực, khả năng thực hiện, các hệ quả liên quan… Ví dụ như: cần xem xét kỹ hơn đề xuất quy định giao cho HĐND thành phố quyết định chuyển mục đích sử dụng đất rừng sản xuất dưới 1.000 ha, đất trồng lúa dưới 500 ha sang mục đích khác...

Góp ý về nội dung quy định di dời các bệnh viện, trường học, cơ sở sản xuất ô nhiễm ra khỏi nội đô, nguyên Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội, nguyên Bộ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Quốc Triệu cho rằng, bản chất quy hoạch Thủ đô là quy hoạch vùng, nên theo Luật Quy hoạch phải tuân thủ quy hoạch ngành và quy hoạch cấp Quốc gia. Dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) cần làm rõ mối quan hệ này để bảo đảm việc di dời các cơ sở trên có tính khả thi, phù hợp, không bị chồng chéo, không vi phạm các luật chuyên ngành.

Phát biểu kết luận và tiếp thu ý kiến góp ý tại Hội nghị, Chủ tịch UBND thành phố Hà Nội Trần Sỹ Thanh cho biết, tinh thần chung của các bộ, ngành đều ủng hộ đối với Luật Thủ đô (sửa đổi); đồng thời nhấn mạnh: Thành phố xin tiếp thu nghiêm túc và giao cho bộ phận chuyên môn nghiên cứu tiếp thu cụ thể để hoàn thiện các điều, khoản và nội dung, hình thức dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) bảo đảm chất lượng cao nhất trước khi trình Quốc hội. 

Bố cục của dự thảo Luật Thủ đô (sửa đổi) gồm 7 chương, 59 điều (tăng 3 chương, 32 điều so với Luật Thủ đô 2012). Các quy định được xây dựng theo hướng phân quyền mạnh mẽ, đổi mới mô hình quản trị, nâng cao tính tự chủ, tự chịu trách nhiệm của chính quyền Thủ đô đối với hoạt động quản lý, điều hành các mặt của đời sống kinh tế - xã hội của Thủ đô. Đặc biệt, dự thảo Luật Thủ đô bổ sung nguyên tắc ưu tiên áp dụng Luật Thủ đô nhằm giúp cho Luật giữ được hiệu lực áp dụng trong trường hợp các luật, nghị quyết của Quốc hội ban hành sau có quy định khác với Luật Thủ đô.