Ông Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam phát biểu tại hội nghị.
Tham dự có ông Nguyễn Đức Lợi, Phó Chủ tịch thường trực Hội Nhà báo Việt Nam; đại diện lãnh đạo các cơ quan báo chí; một số cơ quan, đơn vị... liên quan đến công tác quản lý, chỉ đạo hoạt động báo chí.
Báo cáo tại Hội nghị cho thấy, tính đến nay, Hội Nhà báo Việt Nam có 24.900 hội viên sinh hoạt tại 301 tổ chức hội, trong đó có 63 Hội Nhà báo tỉnh, thành phố; 20 Liên chi hội và 218 chi hội trực thuộc Trung ương. Sau 6 năm thực hiện, Luật Báo chí 2016 gắn với 10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp, Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam đã nhận được nhiều đánh giá tích cực của đội ngũ người làm báo và toàn xã hội. Luật đã tạo hành lang pháp lý quan trọng cho báo chí cách mạng Việt Nam tiếp tục phát triển bền vững, và chỗ dựa của những người làm báo để thực hiện nhiệm vụ chính trị, phục vụ xã hội và nhân dân tốt hơn. Đặc biệt, Luật đã luật hóa việc xây dựng quy định đạo đức nghề nghiệp của người làm báo Việt Nam; từ đó, nâng cao trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân và đạo đức nghề nghiệp của người làm báo; giúp nhà báo và cơ quan báo chí hoàn thành tốt chức năng và nhiệm vụ, quyền hạn của mình.
Tuy nhiên, quá trình triển khai Luật Báo chí 2016 đã có những vướng mắc. Nổi lên là các cơ quan báo chí thuộc tổ chức xã hội, tổ chức xã hội- nghề nghiệp chưa có tổ chức đảng; thiếu sự lãnh đạo, chỉ đạo về công tác cán bộ, định hướng tư tưởng, bồi dưỡng chính trị, đạo đức nghề nghiệp, nghiệp vụ cho cán bộ, đảng viên, hội viên. Một số cơ quan báo chí, người làm báo vi phạm đạo đức nghề nghiệp. Ở một số địa phương, còn có sự chồng chéo chức năng nhiệm vụ chỉ đạo, quản lý giữa cơ quan chỉ đạo và cơ quan quản lý báo chí. Công tác quản lý báo chí chưa theo kịp với thực tiễn. Hiện tượng nhà báo - hội viên khai thác, sử dụng mạng xã hội cho những mục đích phi nghề nghiệp; hành xử, phát ngôn thiếu chuẩn mực, vi phạm quy chuẩn đạo đức và thậm chí là vi phạm pháp luật đang trở thành vấn đề không chỉ báo giới mà dư luận xã hội quan tâm, lo ngại.
Quá trình thực thi Luật có một số vấn đề tồn tại, bất cập về đối tượng thành lập cơ quan báo chí; nhiệm vụ, trách nhiệm của cơ quan chủ quản báo chí; việc phân định báo và tạp chí; hoạt động của văn phòng đại diện, phóng viên thường trú; hoạt động tác nghiệp của đội ngũ phóng viên; quy định về xử lý vi phạm, thu hồi giấy phép; hoạt động liên kết báo chí...
Bà Đỗ Thị Thu Hằng, Trưởng Ban Nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam phát biểu tại hội nghị.
Theo thống kê của Hội Nhà báo Việt Nam, đã có 90 trường hợp nhà báo, hội viên, phóng viên vi phạm, trong đó có 75 trường hợp vi phạm pháp luật, 10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam. Từ đầu năm 2023 đến nay, Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp cấp Trung ương đã xử lý và kiến nghị xử lý 6 vụ việc liên quan đến 7 trường hợp là phóng viên, hội viên vi phạm pháp luật. Đa phần các vụ việc xảy ra, phóng viên đều chưa phải là hội viên Hội Nhà báo Việt Nam.
Tại Hội nghị, nhiều ý kiến đã được nêu ra nhằm trao đổi, đánh giá về thuận lợi, khó khăn trong quá trình triển khai thực hiện các quy định của Luật Báo chí 2016 gắn với việc thực hiện Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, Quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo. Qua đó, phát huy những thành tựu, khắc phục, chấn chỉnh những tồn tại, góp phần xây dựng nền báo chí, truyền thông chuyên nghiệp, nhân văn và hiện đại.
Về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm trong thời gian tới, các đại biểu đề xuất sửa đổi, bổ sung Điều 8 Luật Báo chí theo hướng nâng cao vai trò, trách nhiệm của Hội Nhà báo Việt Nam trong giáo dục bồi dưỡng đạo đức nghề nghiệp cho đội ngũ người làm báo; thường xuyên theo dõi giám sát, kiểm tra kết luận hành vi vi phạm đạo đức nghề nghiệp và tăng cường xử lý vi phạm của hội viên, nhà báo. Bên cạnh đó, ngoài quy định về nhà báo và phóng viên thường trú, cần bổ sung quy định chặt chẽ về Văn phòng đại diện, về nhiệm vụ, quyền hạn của cộng tác viên ở văn phòng đại diện ở các địa phương để tránh những kẽ hở trong phối hợp với địa phương trong thu nhận, cung cấp thông tin. Luật cũng cần quy định chặt chẽ việc tuyển dụng phóng viên của các cơ quan báo chí để nâng cao chất lượng, hạn chế những sai sót của phóng viên.
Các cấp Hội phát huy vai trò của Hội đồng xử lý vi phạm quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam trong việc phòng ngừa, xử lý sai phạm cũng như kịp thời can thiệp bảo vệ quyền hành nghề của hội viên-nhà báo. Đồng thời, tăng cường kiểm tra theo chuyên đề thực hiện Điều lệ Hội và Quy định đạo đức nghề nghiệp của Người làm báo Việt Nam ở các tổ chức Hội...