Chủ tịch Quốc hội: Văn hóa và xã hội có tính tương hỗ và liên thông

Cùng tham dự có: Phó Chủ tịch Thường trực Quốc hội Trần Thanh Mẫn; Tổng Thư ký Quốc hội, Chủ nhiệm Văn phòng Quốc hội Bùi Văn Cường; Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội Nguyễn Đắc Vinh…

Theo quy định của Luật Tổ chức Quốc hội, Ủy ban được giao phụ trách hai lĩnh vực, hai đối tượng chính (thanh niên và trẻ em), 12 ngành và các dự án khác do Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội giao. Cụ thể, lĩnh vực văn hóa - thông tin gồm: văn hóa, thể thao, du lịch, thông tin - truyền thông, xuất bản, tín ngưỡng - tôn giáo; lĩnh vực giáo dục, đào tạo, gồm: giáo dục mầm non, giáo dục phổ thông, giáo dục nghề nghiệp, giáo dục đại học - sau đại học.

Tại cuộc làm việc, các đại biểu tập trung trao đổi, thảo luận về các nội dung như: công tác xây dựng pháp luật; về dự án Luật Điện ảnh; số hóa kho phim; về việc triển khai thực hiện Luật Thanh niên; cơ chế về thực hiện sáng kiến pháp luật; cơ chế phát huy sự sáng tạo, chủ động, trí tuệ tập thể của Thường trực Ủy ban; sự cần thiết tổ chức các diễn đàn văn hóa hằng năm; tái cơ cấu ngành du lịch trong bối cảnh đại dịch COVID-19; cơ chế sử dụng chuyên gia; công tác giám sát, giải trình…

Sau khi nghe báo cáo và các ý kiến phát biểu, qua nghiên cứu, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ đánh giá cao những kết quả công tác mà Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng của Quốc hội đã đạt được. Tuy lĩnh vực phụ trách rất rộng, khó và phức tạp nhưng Ủy ban hoạt động rất hiệu quả, đóng góp vào thành tựu chung của Quốc hội khóa XIV, đặc biệt là mảng xây dựng pháp luật, trong đó có Luật Giáo dục năm 2019 và Luật Sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Giáo dục đại học năm 2018.

Chủ tịch Quốc hội cho rằng Ủy ban cũng đã thực hiện tốt việc tổ chức các hoạt động nghiên cứu khoa học, hội thảo tương đối thường xuyên, điển hình như như các diễn đàn về giáo dục. Ủy ban đã phát huy được tinh thần đoàn kết, nhất trí, hỗ trợ lẫn nhau giữa các thành viên.

Theo Chủ tịch Quốc hội, vấn đề văn hóa và xã hội có tính tương hỗ và liên thông với nhau rất gần gũi. Văn hóa có tính bao trùm, lĩnh vực nào và ngành nào cũng gắn với văn hóa. Trên tinh thần đó, Chủ tịch Quốc hội mong Ủy ban phát huy hơn nữa vai trò, thực hiện tốt hơn nữa chức năng, nhiệm vụ trong nhiệm kỳ tới.

Luật Tổ chức Quốc hội đã có quy định về chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của Hội đồng Dân tộc, các ủy ban của Quốc hội. Tuy nhiên, quy định trong luật mang tính khái quát cao. Vì vậy, Chủ tịch Quốc hội đề nghị Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng sớm xây dựng văn bản về cơ cấu tổ chức, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn trên cơ sở rà soát lại các quy định của pháp luật; quy chế làm việc của Ủy ban.

Về chương trình hành động, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng cần xây dựng một đề án về nâng cao năng lực, hiệu lực, hiệu quả của Ủy ban, bám sát Nghị quyết của Quốc hội và Nghị quyết của Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng, trong đó có 8 nhiệm vụ mà Quốc hội khóa XV thực hiện để đáp ứng nhiệm vụ, yêu cầu đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của Quốc hội.

Chủ tịch Quốc hội lưu ý Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng cần nghiên cứu, đánh giá về thực trạng cũng như nghiên cứu định hướng trong Báo cáo Chính trị của Ban Chấp hành Trung ương khóa XII tại Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII của Đảng và trong Chiến lược phát triển kinh tế, xã hội 10 năm 2021-2030 đối với lĩnh vực mà Ủy ban phụ trách, từ đó xác định định hướng công tác lập pháp.

Nhấn mạnh lại quy định của Luật Tổ chức Quốc hội về quyền trình dự án luật, pháp lệnh của Hội đồng Dân tộc và các ủy ban, Chủ tịch Quốc hội nêu rõ yêu cầu về tính chủ động, kịp thời trong công tác lập pháp của các cơ quan của Quốc hội; tiếp tục siết chặt kỷ luật, kỷ cương trong công tác lập pháp với mục tiêu kiến tạo để phát triển.

Về công tác giám sát, Chủ tịch Quốc hội yêu cầu Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng cần nghiên cứu những vấn đề trọng tâm, trọng điểm, bởi nếu làm tốt thì sẽ có tác động lan tỏa, tránh làm tràn lan trên tinh thần gắn với trách nhiệm giải trình, quy trách nhiệm cho từng tập thể, cá nhân trong từng lĩnh vực.

Theo Chủ tịch Quốc hội, tầm mức của Ủy ban là đi vào những vấn đề hết sức cụ thể, có trọng điểm, thậm chí là những vấn đề nóng; yêu cầu giải trình, làm việc. Cùng với đó, Ủy ban cần huy động sự tham gia của các cơ quan chức năng khác, như Kiểm toán Nhà nước, Thanh tra Chính phủ… trong thực hiện chức năng giám sát.

Chủ tịch Quốc hội cũng lưu ý, cùng với việc Ủy ban tăng cường giám sát những vấn đề trọng tâm, cụ thể theo đúng quy định của pháp luật, mặt khác Ủy ban thực hiện chống lạm quyền trong thực thi nhiệm vụ này.

Về thực hiện chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của quốc gia, Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ nêu yêu cầu đối với Ủy ban Văn hóa, Giáo dục, Thanh niên, Thiếu niên và Nhi đồng về sự cần thiết, tầm quan trọng của việc đề cao tính độc lập, có chính kiến dựa trên cơ sở lý luận, cơ sở pháp lý và thực tiễn.