Phát biểu khai mạc đại hội, đồng chí Bùi Quang Huy, Ủy viên dự khuyết Ban Chấp hành Trung ương Đảng, Bí thư thứ nhất Ban Chấp hành Trung ương Đoàn cho biết, Đại hội đại biểu toàn quốc Đoàn TNCS Hồ Chí Minh lần thứ XII là sự kiện chính trị quan trọng, ngày hội lớn của tuổi trẻ Việt Nam. Với vinh dự và trách nhiệm trước tuổi trẻ cả nước, Ban Chấp hành Trung ương Đoàn đề nghị các đồng chí đại biểu tập trung trí tuệ và sức lực, tham gia đầy đủ các công việc của đại hội, góp phần vào thành công chung của Đại hội.
Sáng 14/12, tại phiên làm việc thứ nhất, Đại hội tiến hành bầu Đoàn chủ tịch, Đoàn thư ký Đại hội, thông qua chương trình Đại hội, thông qua quy chế Đại hội, bầu ban thẩm tra tư cách đại biểu. Đồng thời, trình bày tờ trình Báo cáo chính trị, tóm tắt Báo cáo kiểm điểm Ban Chấp hành Trung ương Đoàn khóa XI, báo cáo sửa đổi, bổ sung Điều lệ Đoàn XI và báo cáo, thẩm tra tư cách đại biểu.
Theo đồng chí Nguyễn Minh Triết, Dự thảo Báo cáo chính trị tại Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII, nhiệm kỳ 2022 – 2027 được chuẩn bị sớm với nhiều bước, nhiều lần tiếp thu, chỉnh sửa, hoàn thiện và báo cáo, xin ý kiến các ban Đảng Trung ương, Ban Bí thư Trung ương Đảng theo đúng trình tự, thủ tục.
Về phương hướng nhiệm kỳ 2022 - 2027, đồng chí Nguyễn Minh Triết cho biết, dự thảo bám sát tinh thần Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và mục tiêu trong Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030, gồm 3 thành tố: bồi dưỡng thanh niên; phát huy thanh niên và xây dựng Đoàn vững mạnh. Hệ thống chỉ tiêu nhiệm kỳ 2022 - 2027 gồm 12 chỉ tiêu trọng tâm. Thay vì đặt tổ chức Đoàn là chủ thể như nhiệm kỳ Đại hội XI, các chỉ tiêu trong nhiệm kỳ Đại hội XII được xây dựng đặt đoàn viên, thanh niên ở vị trí chủ thế của các hoạt động hoặc đối tượng được thụ hưởng.
Lần đầu tiên, dự thảo Báo cáo chính trị của nhiệm kỳ đặt ra 3 nhiệm vụ đột phá:
Một là, tập trung xây dựng đội ngũ cán bộ đoàn có bản lĩnh chính trị, có đạo đức, trách nhiệm, năng lực, uy tín, tiên phong, gương mẫu; chú trọng rèn luyện, tu dưỡng, thực hành đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ đoàn; thực hiện tốt công tác tuyển dụng, quy hoạch, đào tạo, bồi dưỡng, luân chuyển cán bộ.
Hai là, triển khai sâu rộng chương trình “Thanh niên khởi nghiệp”, nhất là khởi nghiệp sáng tạo. Trọng tâm là phát triển năng lực khởi nghiệp của thanh niên Việt Nam trong và ngoài nước, tham gia kiến tạo môi trường hỗ trợ thanh niên khởi nghiệp phát triển đất nước trên cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.
Ba là, nâng cao năng lực số nhằm hỗ trợ thanh thiếu niên có nhận thức, thái độ đúng đắn về chuyển đổi số; trang bị kiến thức, kỹ năng phục vụ giao tiếp xã hội, học tập, nghiên cứu, giải trí, làm việc, khởi nghiệp sáng tạo... trong bối cảnh chuyển đổi số mạnh mẽ; góp phần nâng cao chất lượng nguồn nhân lực trẻ trong tương lai, tăng năng suất lao động và năng lực cạnh tranh quốc gia.
Giai đoạn 2022 - 2027, Đoàn TNCS Hồ Chí Minh xây dựng và triển khai 10 chương trình, đề án trọng điểm, trong đó 7 chương trình, đề án thực hiện Chiến lược phát triển thanh niên Việt Nam giai đoạn 2021 - 2030 (5 chương trình, đề án đã được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt) và 3 đề án do Trung ương Đoàn xây dựng.
Chiều 14/12 diễn ra phiên thứ hai với 6 diễn đàn thảo luận, góp ý Văn kiện Đại hội Đoàn toàn quốc lần thứ XII với các chủ đề: "Khát vọng cống hiến, lẽ sống thanh niên", "Thanh niên xung kích, sáng tạo dựng xây đất nước", "Tổ chức Đoàn - Người bạn đồng hành với thanh niên", "Xây dựng Đội vững mạnh - Vì đàn em thân yêu", "Thanh niên Việt Nam vững bước hội nhập", "Xây dựng Đoàn vững mạnh, xứng đáng là đội dự bị tin cậy của Đảng".