Đồng chí là một trong những tướng lĩnh cấp cao của Đảng, Nhà nước, Quân đội trưởng thành qua chiến đấu, phát triển từ chiến sĩ lên đến Bộ trưởng, từ binh nhì lên Đại tướng. Cuộc đời binh nghiệp của đồng chí là một tấm gương sáng về tinh thần chiến đấu anh dũng, kiên cường, ý chí và nghị lực vươn lên.
Đặc biệt, trong những năm tháng công tác tại Quân khu 1 với cương vị Tư lệnh Quân khu (từ tháng 12 năm 1997 đến tháng 4 năm 2001), đồng chí Phùng Quang Thanh đã để lại trong lòng cán bộ, chiến sĩ và nhân dân các dân tộc Việt Bắc nhiều tình cảm sâu nặng, nghĩa tình; trong đó phải kể đến những định hướng quan trọng trong xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu 1 ngày càng trưởng thành và lớn mạnh.
Thông tấn xã Việt Nam trân trọng giới thiệu bài viết “Đại tướng Phùng Quang Thanh trong lòng quân và dân Việt Bắc” của Trung tướng Nguyễn Hồng Thái, Ủy viên Trung ương Đảng, Tư lệnh Quân khu 1.
Đại tướng Phùng Quang Thanh thăm Quân khu 1 tháng 8/2020. Ảnh: Vietnam+/TTXVN
Những ngày đầu về nhận trọng trách Tư lệnh Quân khu 1, điều kiện cơ sở vật chất, doanh trại, nơi ăn, ở của các cơ quan, đơn vị lực lượng vũ trang quân khu còn bộn bề khó khăn, thiếu thốn, song với tố chất của một vị tướng đã từng kinh qua trận mạc, với bản lĩnh kiên cường vượt khó vươn lên và tầm nhìn chiến lược, đồng chí Phùng Quang Thanh đã cùng tập thể Ban Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu quán triệt sâu sắc đường lối, quan điểm của Đảng, chính sách, pháp luật Nhà nước, nghị quyết, chỉ thị, mệnh lệnh của Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng, cụ thể hóa bằng các nghị quyết, chỉ thị, đề án, chương trình, kế hoạch trong từng lĩnh vực và triển khai thực hiện đồng bộ, hiệu quả.
Đồng chí đã kịp thời tham mưu, đề xuất với Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng nhiều chủ trương, biện pháp xác đáng, khoa học, phù hợp với yêu cầu sự nghiệp xây dựng Quân đội “Cách mạng, chính quy, tinh nhuệ, từng bước hiện đại”. Luôn coi trọng công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu, phát triển lý luận khoa học quân sự Việt Nam, xây dựng quân đội, củng cố quốc phòng, bảo vệ Tổ quốc trong giai đoạn cách mạng mới.
Với kinh nghiệm thực tiễn từ trong gian khó của cuộc chiến tranh giải phóng và bảo vệ Tổ quốc, đồng chí đã đề ra nhiều chủ trương, giải pháp mang tính đột phá, lãnh đạo, chỉ đạo lực lượng vũ trang Quân khu 1 không ngừng nâng cao chất lượng tổng hợp, sức mạnh và khả năng sẵn sàng chiến đấu. Trong đó, tập trung nâng cao chất lượng huấn luyện theo phương châm “Cơ bản, thiết thực, vững chắc”, sát thực tế, đối tượng, phù hợp với từng đơn vị, địa bàn; chú trọng huấn luyện thực hành, huấn luyện đêm, huấn luyện dã ngoại, cơ động, đáp ứng yêu cầu của chiến tranh hiện đại, địch sử dụng vũ khí công nghệ cao; tổ chức huấn luyện làm chủ vũ khí, trang bị, kỹ thuật mới; tăng cường tổ chức luyện tập chỉ huy, tham mưu cấp chiến dịch và diễn tập chiến thuật các cấp, diễn tập tổng hợp, hiệp đồng quân, binh chủng có thực binh bắn đạn thật, sát với phương án chiến đấu của từng đơn vị và quyết tâm tác chiến phòng thủ của Quân khu, đáp ứng yêu cầu sẵn sàng chiến đấu bảo vệ Tổ quốc.
Là Tư lệnh Quân khu, rất nhiều các cuộc diễn tập của cấp sư đoàn, lữ đoàn, trung đoàn, đồng chí đều kịp thời có mặt để kiểm tra, nắm bắt và kịp thời có những chỉ đạo rất kịp thời, “nâng tầm” cho đội ngũ cán bộ cán bộ thấy rõ, hiểu sâu về đường lối quân sự của Đảng, tư duy nghệ thuật quân sự Việt Nam và vận dụng linh hoạt, sáng tạo, phù hợp với nhiệm vụ của Quân khu, của từng đơn vị, địa bàn trong những thời điểm, tình hình cụ thể. Bám sát thực tiễn, hiểu rõ yêu cầu nhiệm vụ xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu, đồng chí đã kịp thời chỉ đạo củng cố, tổ chức xây dựng lực lượng thường trực vững mạnh; xây dựng lực lượng dự bị động viên hùng hậu, lực lượng dân quân tự vệ vững mạnh, rộng khắp, phù hợp với yêu cầu nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc trong tình hình mới.
Tư lệnh Phùng Quang Thanh đặc biệt quan tâm đến bộ đội, dù người lính đó ở cấp nào. Với đội ngũ cán bộ chủ chốt cấp chiến dịch, ông luôn mong muốn và yêu cầu phải không ngừng học tập, rèn giũa tác phong, bản lĩnh, làm gương cho cấp dưới. Với cán bộ trung đội, đại đội, tiểu đoàn, ông luôn dặn dò phải thật cụ thể, sâu sát với bộ đội. Trong huấn luyện, ông yêu cầu phải giúp anh em nắm chắc chức trách nhiệm vụ, làm tốt vai trò, vị trí cấp mình. Đặc biệt, với chiến sĩ thì phải thương yêu họ như em, như con của mình.
Quân khu 1 là địa bàn có vị trí chiến lược phía Đông Bắc của Tổ quốc, cùng với việc xây dựng Quân khu có tiềm lực vững chắc về mọi mặt, việc xây dựng biên giới ổn định, hòa bình, hữu nghị, hợp tác cùng phát triển là hết sức quan trọng. Thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, Nhà nước, công tác đối ngoại quốc phòng, lĩnh vực ngoại giao nhân dân luôn được đồng chí Phùng Quang Thanh quan tâm, chú trọng. Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu đã chỉ đạo cơ quan quân sự các cấp tham mưu giúp cấp ủy, chính quyền, phối hợp với các ban, ngành địa phương thực hiện tốt nhiệm vụ này. Các đoàn khách quốc tế đến thăm, làm việc tại Quân khu và các đơn vị luôn luôn được đón tiếp với tinh thần trọng thị, mến khách, để lại ấn tượng và tình cảm tốt đẹp.
Ý thức rõ vai trò “Lá chắn thép” của Quân khu 1, đồng chí Phùng Quang Thanh đã cùng Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu thường xuyên phối hợp với cấp ủy, chính quyền địa phương tích cực xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân; tăng cường củng cố, xây dựng khu vực phòng thủ, xây dựng các căn cứ chiến đấu, căn cứ hậu phương ngày càng có chiều sâu, thiết thực; nâng cao khả năng tác chiến của các lực lượng trong khu vực phòng thủ theo hướng "cơ bản, thiết thực, phù hợp, từng bước vững chắc". Triển khai thực hiện thắng lợi nhiệm vụ quốc phòng, quân sự địa phương. Hằng năm, các địa phương trên địa bàn đều hoàn thành tốt chỉ tiêu công tác tuyển quân. Chất lượng công dân nhập ngũ ngày càng được nâng cao cả về trình độ văn hóa, nhận thức chính trị và sức khỏe; gắn công tác tuyển quân với xây dựng các đơn vị dự bị động viên và tạo nguồn cán bộ cho cơ sở.
Quân khu 1 có địa hình chủ yếu là đồi núi, điều kiện thổ nhưỡng, khí hậu khắc nghiệt nên điều kiện canh tác khó khăn, đời sống của bộ đội, nhân dân những năm đó còn khá vất vả. Thực hiện phong trào thi đua “Ngành Hậu cần Quân đội làm theo lời Bác Hồ dạy”, đồng chí Phùng Quang Thanh đã chỉ đạo các đơn vị lực lượng vũ trang Quân khu tích cực phát huy tinh thần tự lực, tự cường, chủ động sáng tạo, khắc phục khó khăn, đẩy mạnh tăng gia, lao động sản xuất cải thiện đời sống bộ đội. Một loạt các mô hình tăng gia, sản xuất ở các đơn vị đủ quân như Sư đoàn 3, Lữ đoàn Pháo phòng không 210, Trung đoàn Xe tăng 409... được triển khai hiệu quả, tạo chuyển biến mạnh mẽ trong công tác bảo đảm hậu cần. Bộ Chỉ huy Quân sự các tỉnh Bắc Thái (cũ), Bắc Giang, Cao Bằng đi đầu toàn quốc trong công tác xây dựng doanh trại như một điểm sáng của quân dân chính đảng trên địa bàn. Quân khu đã triển khai xây dựng nhiều công trình thiết thực, phục vụ nơi ăn, ở, làm việc cho cán bộ, chiến sĩ; thực hiện tốt phong trào xây dựng, quản lý doanh trại "Chính quy, xanh, sạch, đẹp", tạo sự yêu mến, đoàn kết, gắn bó của cán bộ, chiến sĩ với đơn vị. Có thể nói, các đơn vị của Quân khu 1 lúc này vươn lên trở thành mô hình điểm của toàn quân.
Trong thực hiện Cuộc vận động 50 “Quản lý, khai thác vũ khí trang bị kỹ thuật tốt, bền, an toàn, tiết kiệm và an toàn giao thông”, các cơ quan, đơn vị lực lượng vũ trang Quân khu 1 đã đẩy mạnh phát huy sáng kiến, cải tiến kỹ thuật, đảm bảo giữ tốt, dùng bền, an toàn, tiết kiệm và an toàn giao thông. Nhiều sáng kiến, cải tiến kỹ thuật được ứng dụng vào thực tiễn, góp phần nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác kỹ thuật; nhất là việc bảo quản, bảo dưỡng, nâng cấp hệ số kỹ thuật cho các loại vũ khí, trang bị đáp ứng tốt yêu cầu nhiệm vụ huấn luyện, sẵn sàng chiến đấu và thực hiện nhiệm vụ quân sự, quốc phòng.
Phát huy vai trò, chức năng “đội quân công tác” của lực lượng vũ trang Quân khu, đồng chí Phùng Quang Thanh đã chỉ đạo các đơn vị tích cực giúp đỡ nhân dân trên địa bàn “xóa đói, giảm nghèo”, khắc phục hậu quả thiên tai, bão lũ; đồng thời, kết hợp triển khai thực hiện nhiều dự án kinh tế - quốc phòng tại các địa bàn vùng sâu, vùng xa, biên giới đặc biệt khó khăn; giúp cấp ủy, chính quyền địa phương xây dựng cơ sở chính trị vững mạnh, củng cố quốc phòng - an ninh.
Cùng với đó, lực lượng vũ trang Quân khu đẩy mạnh các hoạt động “đền ơn đáp nghĩa”, thăm, tặng quà thương binh, gia đình liệt sỹ, chăm sóc, phụng dưỡng Mẹ Việt Nam anh hùng, xây tặng “Nhà tình nghĩa”, thực hiện tốt chính sách đối với quân đội và hậu phương quân đội, được cấp ủy, chính quyền các địa phương ghi nhận và đánh giá cao. Hình ảnh Bộ đội Cụ Hồ trong lòng nhân dân các dân tộc Việt Bắc luôn luôn sâu đậm, sắt son...
Từ khi là Bộ trưởng, cho đến khi nghỉ hưu, mỗi lần về thăm Quân khu 1, Đại tướng Phùng Quang Thanh luôn ân cần thăm hỏi, động viên, căn dặn các đồng chí trong Thường vụ Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu phải thường xuyên giáo dục, rèn luyện bộ đội giữ vững và phát huy phẩm chất, truyền thống Bộ đội Cụ Hồ, xây dựng đội ngũ cán bộ có tinh thần tập thể, đặt lợi ích tập thể lên trên lợi ích cá nhân; phải biết thương yêu chiến sĩ, phải biết dựa vào dân, chăm lo phát triển khoa học kỹ thuật... Đại tướng nhắc nhở các cấp ủy Đảng, chính quyền phải luôn lắng nghe và tôn trọng nhân dân, cán bộ, đảng viên phải đi đầu, gương mẫu, để dân tin vào Đảng, vào chính quyền thì sự nghiệp cách mạng mới giành được thắng lợi.
Học tập và noi gương Đại tướng Phùng Quang Thanh, lực lượng vũ trang Quân khu 1 luôn thấm nhuần sâu sắc, kế tục những đóng góp, chỉ đạo chiến lược trong xây dựng lực lượng vũ trang quân khu vững mạnh toàn diện, xây dựng nền quốc phòng toàn dân, thế trận quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân vững mạnh; củng cố, tăng cường các tiềm lực khu vực phòng thủ. Cấp ủy, chính quyền các địa phương tập trung nhiều nguồn lực cho nhiệm vụ quốc phòng, quân sự. Chất lượng tổng hợp, sức mạnh chiến đấu của lực lượng vũ trang quân khu được nâng lên.
Đảng ủy, Bộ Tư lệnh Quân khu tập trung lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng lực lượng vũ trang Quân khu vững mạnh về chính trị, tư tưởng và tổ chức; xây dựng cho cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu có bản lĩnh chính trị kiên định vững vàng, sẵn sàng nhận và hoàn thành mọi nhiệm vụ được giao; đẩy mạnh thực hiện Phong trào Thi đua Quyết thắng trong lực lượng vũ trang Quân khu gắn với phong trào thi đua yêu nước, các cuộc vận động của các cấp, các ngành. Không ngừng nâng cao chất lượng huấn luyện, xây dựng nền nếp chính quy, rèn luyện kỷ luật; nhất là nâng cao khả năng cơ động sẵn sàng chiến đấu, chiến đấu thắng lợi trong mọi tình huống, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ trong tình hình mới. Phối hợp chặt chẽ với cấp ủy, chính quyền, các tổ chức đoàn thể địa phương, các lực lượng trong và ngoài quân đội tăng cường các biện pháp nắm tình hình; kịp thời tham mưu, phối hợp xử lý các tình huống ngay từ cơ sở, không để phát sinh "điểm nóng", giữ vững an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn, bảo vệ vững chắc chủ quyền biên giới.
Đồng thời, chủ động thực hiện tốt công tác đối ngoại quốc phòng gắn với ngoại giao nhân dân, xây dựng đường biên giới hòa bình, hữu nghị, hợp tác và phát triển. Tập trung xây dựng nền quốc phòng toàn dân gắn với thế trận an ninh nhân dân, xây dựng các tỉnh trên địa bàn thành khu vực phòng thủ vững chắc. Tập trung xây dựng Đảng bộ Quân khu vững mạnh về chính trị, tư tưởng, tổ chức và đạo đức, có năng lực lãnh đạo toàn diện, sức chiến đấu cao. Tiếp tục thực hiện hiệu quả Chỉ thị 05 của Bộ Chính trị, Chỉ thị 87 của Thường vụ Quân ủy Trung ương về đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh và Cuộc vận động “Phát huy truyền thống, cống hiến tài năng, xứng danh Bộ đội Cụ Hồ”. Kiên quyết đấu tranh chống những biểu hiện suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa” trong nội bộ.
Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Quân khu tiếp tục phát huy truyền thống, ra sức thi đua hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ được giao; đặc biệt là tiếp tục phát huy phẩm chất cao đẹp “Bộ đội Cụ Hồ” và truyền thống đoàn kết, tương thân, tương ái của dân tộc, triển khai quyết liệt, có hiệu quả các biện pháp góp phần ngăn chặn đại dịch COVID-19, đem lại cuộc sống bình an cho nhân dân.
Lực lượng vũ trang Quân khu 1 nguyện ra sức phấn đấu, luôn thống nhất về ý chí và hành động, gắn bó máu thịt với nhân dân, thi đua thực hiện thắng lợi mọi nhiệm vụ; thực sự là lực lượng nòng cốt bảo vệ vững chắc Tổ quốc Việt Nam xã hội chủ nghĩa; giữ vững môi trường hòa bình, ổn định để phát triển kinh tế - xã hội, xứng đáng với sự tin yêu của Đảng, Nhà nước và nhân dân.