Đưa môi trường trở thành lĩnh vực kinh tế mới trong quá trình chuyển đổi xanh

Đánh giá quá trình “đi vào cuộc sống” 

Nhấn mạnh ý nghĩa quan trọng của công tác tổng kết Nghị quyết 24, Phó Thủ tướng nêu rõ, đây còn là cơ sở chính trị quan trọng, bao quát nội dung liên quan đến môi trường, phát triển bền vững, ứng phó với biến đổi khí hậu với nhiều nhóm chỉ tiêu lồng ghép với nhau. Vì vậy, quá trình tổng kết không chỉ nêu kết quả đạt được mà phải đánh giá quá trình “đi vào cuộc sống” của Nghị quyết thông qua việc triển khai, thực hiện các quan điểm, mục tiêu, nhiệm vụ đề ra trước đó. Trên cơ sở đánh giá tình hình, bối cảnh trong nước và quốc tế, các thành viên Ban Chỉ đạo cần nêu những định hướng lớn; tư duy, quan điểm có tính thời đại mới.

Đánh giá cao tinh thần chủ động của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong xây dựng đề cương, hướng dẫn, kế hoạch tổng kết Nghị quyết 24, Phó Thủ tướng yêu cầu Bộ tiếp tục phối hợp chặt chẽ với UBND các thành phố: Hà Nội, TP Hồ Chí Minh, Đà Nẵng để tổ chức lấy ý kiến của các vùng, địa phương.

Theo đó, phương pháp tổng kết không chỉ đề cao tính khoa học mà còn tập trung lắng nghe cơ sở, các bộ ngành, địa phương, doanh nghiệp, nhà khoa học; không chỉ làm rõ nội dung Nghị quyết, chương trình, kế hoạch hành động mà cần mở rộng đánh giá trên cơ sở những quan điểm, chủ trương mới của Đảng, Nhà nước trong Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng, Nghị quyết 36-NQ/TW về chiến lược phát triển kinh tế biển Việt Nam đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2045, Chiến lược tăng trưởng xanh, Chiến lược quốc gia về biến đổi khí hậu… Tài liệu, số liệu tổng kết cập nhật nội dung mới nhất như cam kết thực hiện giảm phát thải ròng khí nhà kính bằng 0, Quy hoạch điện VIII, phát triển năng lượng tái tạo…; có dự báo dài hạn xu hướng trong nước, thế giới.

Theo Phó Thủ tướng, báo cáo tổng kết phải nêu đầy đủ, toàn diện những kết quả đã đạt được của các bộ ngành, địa phương trên cơ sở so sánh chỉ số, xếp hạng quốc tế về môi trường, chuyển đổi năng lượng tái tạo…; chỉ ra những tồn tại, hạn chế trong tư duy, quan điểm, tầm nhìn đến khâu tổ chức triển khai thực hiện, nhận thức.

Thế giới đang đứng trước thời khắc lịch sử, chuyển đổi mô hình phát triển dựa vào tài nguyên sang kinh tế tri thức, kinh tế carbon thấp cùng với 2 xu thế lớn là chuyển đổi số, chuyển đổi xanh. Vì vậy, Phó Thủ tướng yêu cầu, quá trình tổng kết Nghị quyết 24 cần đề xuất được hệ thống quan điểm, tư duy mới về mặt lý luận, lựa chọn một số vấn đề, mục tiêu, nhiệm vụ ưu tiên để triển khai Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng về phát triển kinh tế xanh, kinh tế tuần hoàn, kinh tế carbon thấp; đưa môi trường trở thành một lĩnh vực kinh tế mới trong quá trình chuyển đổi xanh.

“Công tác tổng kết Nghị quyết 24 càng kỹ lưỡng, Trung ương, Bộ Chính trị càng có cơ sở để quyết định, chỉ đạo kịp thời, đúng đắn về lĩnh vực ứng phó biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên phù hợp với yêu cầu phát triển trong tình hình mới”, Phó Thủ tướng lưu ý.

Thay đổi tư duy phát triển

Báo cáo Ban Chỉ đạo, Thứ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Võ Tuấn Nhân cho biết, bối cảnh phát triển mới đã và đang nổi lên một số vấn đề cần được xem xét, chỉnh sửa, bổ sung trong quan điểm ứng phó với biến đổi khí hậu, quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Cụ thể là phát triển kinh tế tuần hoàn; hướng tới mục tiêu phát thải ròng bằng 0 vào năm 2050; vai trò trung tâm của doanh nghiệp và người dân; chuyển đổi số, chuyển đổi xanh; đẩy mạnh tiếp cận thị trường và các công cụ kinh tế; ưu tiên phục hồi và phát triển các hệ sinh thái tự nhiên…

Đến nay đã có 2/2 ban đảng, 17/17 bộ; 7/7 cơ quan ngang bộ và cơ quan thuộc Chính phủ; 5/5 tổ chức chính trị-xã hội; 59/63 địa phương gửi báo cáo tổng kết Nghị quyết; đồng thời tiếp tục xây dựng báo cáo chuyên đề theo yêu cầu của Ban Chỉ đạo.

Tại cuộc họp, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Đặng Quốc Khánh cho biết, Bộ đã xây dựng kế hoạch tổng kết Nghị quyết 24 trên cơ sở tổ chức các hội thảo chuyên đề về chủ động ứng phó với biến đổi khí hậu, tăng cường quản lý tài nguyên và bảo vệ môi trường. Bộ cũng đã làm việc với một số tỉnh ủy, thành ủy về tình hình tổng kết Nghị quyết 24 và kết hợp với tổ chức hội thảo vùng Bắc bộ, Trung bộ, Nam bộ; lấy ý kiến cơ quan có thẩm quyền, bộ, ngành, địa phương, chuyên gia, nhà khoa học để tiếp thu, giải trình, sửa đổi, bổ sung và hoàn thiện dự thảo báo cáo tổng kết.

Tại cuộc họp, các thành viên Ban Chỉ đạo đánh giá cao sự chủ động của Bộ Tài nguyên và Môi trường trong công tác chuẩn bị tổng kết Nghị quyết 24; đồng thời trao đổi về những nội dung còn nguyên giá trị và quan điểm, mục tiêu mới đặt ra trong lĩnh vực biến đổi khí hậu, bảo vệ môi trường, quản lý tài nguyên trong bối cảnh thế giới đang đứng trước xu hướng, mô hình phát triển mới.

Về hội thảo lấy ý kiến các vùng, một số địa phương, chuyên gia, nhà khoa học, Thứ trưởng Bộ Kế hoạch và Đầu tư Nguyễn Thị Bích Ngọc đề nghị xây dựng đề cương chi tiết những vấn đề lớn cần trao đổi với các địa phương, chuyên gia, nhà khoa học...

Đồng tình với ý kiến này, Thứ trưởng Bộ Khoa học và Công nghệ Nguyễn Hoàng Giang cho rằng, các hội thảo với chuyên gia, nhà khoa học cần tập trung sâu vào giải pháp khoa học - công nghệ để khắc phục triệt để hoặc giảm thiểu ảnh hưởng của bất cập, tồn tại, hạn chế trong 10 năm thực hiện Nghị quyết 24 góp phần thay đổi tư duy phát triển...