Với không khí thảo luận sôi nổi, thẳng thắn và trách nhiệm, các ý kiến của đại biểu Quốc hội đã phản ánh khá toàn diện, sâu sắc, thể hiện tâm huyết đối với các vấn đề quan trọng của đất nước và đông đảo cử tri, nhân dân quan tâm.
Các đại biểu Quốc hội đánh giá cao nỗ lực của cả hệ thống chính trị, toàn Đảng, toàn quân, toàn dân, của Quốc hội, Ủy ban Thường vụ Quốc hội, của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và các ngành, các cấp và ghi nhận đóng góp của đồng bào ta ở nước ngoài, bạn bè quốc tế để đất nước ta vượt qua những khó khăn, thách thức.
Năm 2023 đạt được nhiều kết quả tích cực về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực, kinh tế vĩ mô ổn định, các cân đối lớn của nền kinh tế được đảm bảo, lạm phát cơ bản được kiểm soát, mặt bằng lãi suất giảm so với năm 2022, thu ngân sách vượt cao so với dự toán, giải ngân vốn đầu tư công đạt 93% kế hoạch, nhiều dự án trọng điểm được khởi công ngay từ đầu năm. Nhiều dự án hoàn thành, đưa vào sử dụng, đặc biệt là trên lĩnh vực giao thông. Bội chi, nợ công trong giới hạn cho phép, cơ cấu lại nợ, kỳ hạn nợ đạt được kết quả tích cực.
Các lĩnh vực văn hóa, xã hội, y tế, giáo dục, đào tạo, dạy nghề tiếp tục được quan tâm; kịp thời thực hiện các chính sách đối với người có công với nước, an sinh xã hội và giảm nghèo. Công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế pháp luật, hoàn thành khối lượng công việc rất lớn, kỷ cương, kỷ luật trong cơ quan hành chính nhà nước, cải cách thủ tục hành chính nhà nước được đẩy mạnh.
Kết quả 4 tháng đầu năm 2024 cho thấy, tăng trưởng kinh tế, giải ngân vốn đầu tư công, vốn FDI, đăng ký kim ngạch xuất nhập khẩu, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ, khách du lịch và thu ngân sách đều tăng cho với cùng kỳ năm 2023. Khu vực công nghiệp, xây dựng dần lấy lại được đà tăng trưởng.
Các đại biểu Quốc hội thống nhất với nhiều nội dung nêu trong báo cáo của Chính phủ và báo cáo thẩm tra của các cơ quan của Quốc hội về kinh tế - xã hội, ngân sách nhà nước năm 2023, các tháng đầu năm 2024. Kết quả việc thực hiện các mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới và công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí năm 2023.
Bên cạnh đó, các ý kiến cũng nêu những bất cập, hạn chế và đề nghị nhận diện rõ hơn những khách quan, thách thức để chỉ đạo, điều hành tương thích phù hợp, hoàn thành mục tiêu tăng trưởng và các mục tiêu kinh tế - xã hội, ngân sách năm 2024.
Một số đại biểu đề nghị Chính phủ có giải pháp tích cực, hiệu quả để cải thiện 5 chỉ tiêu không đạt của năm 2023 vì đây đều là những chỉ tiêu quan trọng, đánh giá tốc độ và chất lượng tăng trưởng. Qua tình hình kinh tế - xã hội các tháng đầu năm 2024, các đại biểu đề nghị lưu ý tỷ giá lạm phát có xu hướng tăng; cầu tiêu dùng, đầu tư tư nhân, số doanh nghiệp tham gia thị trường, tăng trưởng tín dụng có dấu hiệu suy giảm.
Các đại biểu Quốc hội đề nghị bám sát diễn biến tình hình kinh tế, chính trị trong nước và trên thế giới; nâng cao năng lực phân tích, dự báo, phản ứng chính sách kịp thời, hiệu quả; tăng cường năng lực nội sinh, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế nhanh và bền vững, ổn định kinh tế vĩ mô, đảm bảo các cân đối lớn của nền kinh tế; kiểm soát lạm phát tỷ giá, giá vàng, giá các mặt hàng thiết yếu không để xảy ra các cú sốc ảnh hưởng đến đời sống của nhân dân, sản xuất, kinh doanh và xuất - nhập khẩu. Bên cạnh đó, giữ vững an toàn hệ thống ngân hàng; triển khai quyết liệt, hiệu quả đề án cơ cấu lại các tổ chức tín dụng gắn với xử lý nợ xấu, xử lý các ngân hàng yếu kém, có giải pháp căn cơ, bền vững, hướng dòng tiền quay trở lại sản xuất, kinh doanh, thúc đẩy tăng trưởng tín dụng, tiếp tục có giải pháp hạ lãi suất cho vay; tăng cường quản lý, giám sát thị trường chứng khoán, thị trường trái phiếu doanh nghiệp, thị trường bất động sản cùng với việc có giải pháp để củng cố niềm tin cho các nhà đầu tư ổn định và thúc đẩy các thị trường phát triển bền vững.
Trong bối cảnh hiện nay, một số ý kiến đề nghị cần làm mới các động lực tăng trưởng truyền thống, thúc đẩy các động lực tăng trưởng mới, có giải pháp hiệu quả tháo gỡ điểm nghẽn về năng suất lao động; thúc đẩy chuyển đổi sử dụng năng lượng sạch, năng lượng xanh, chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, công nghiệp chế biến, chế tạo, triển khai nhanh hiệu quả quy hoạch Điện VIII; đảm bảo cung ứng các mặt hàng thiết yếu, đặc biệt là điện, xăng dầu, không để tái diễn tình trạng thiếu điện, ảnh hưởng đến sản xuất, kinh doanh và đời sống nhân dân, trong đó tập trung giải quyết vấn đề điện ở vùng sâu, vùng xa, miền núi, biên giới và hải đảo.
Các đại biểu Quốc hội cũng lưu ý cần đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn đầu tư công các chương trình mục tiêu quốc gia, các dự án công trình trọng điểm quốc gia, giải quyết dứt điểm khó khăn, vướng mắc trong đền bù, tái định cư, thu hồi đất, di dời hạ tầng kỹ thuật, tình trạng thiếu hụt đất đắp, cát san nền. Triển khai hiệu quả, chống thất thoát, lãng phí, tham nhũng, tiêu cực và các cơ chế, chính sách đặc thù của Quốc hội cho phép áp dụng đối với các dự án giao thông, các dự án quan trọng quốc gia và các chương trình mục tiêu quốc gia.
Các đại biểu Quốc hội đề nghị Chính phủ tổng kết, đánh giá việc áp dụng các cơ chế đặc thù để báo cáo Quốc hội để luật hóa các nội dung có thể áp dụng phổ biến; tăng cường quản lý chống thất thu, tích cực thu hồi nợ thuế, điều hành thu chi, bám sát dự toán, tiết kiệm hiệu quả, chống lãng phí, tiêu cực, dành nguồn lực cho các dự án trọng điểm quốc gia; cải cách tiền lương, an sinh xã hội; chủ động kiểm soát, ứng phó với các rủi ro, đảm bảo cân đối ngân sách nhà nước, bội chi nợ công và huy động, sử dụng có hiệu quả nguồn vốn ODA.
Một vấn đề hết sức quan trọng là thực hiện tốt các chính sách an sinh xã hội, chính sách cho người có công với nước và các chính sách giảm nghèo; thực hiện hiệu quả việc cải cách tiền lương, đảm bảo thống nhất, công bằng, đạt mục tiêu nâng cao thu nhập cho người lao động và lưu ý đối với người nghỉ hưu và người có công cách mạng; tiếp tục quan tâm đến lĩnh vực văn hóa, giáo dục, dạy nghề, y tế, bảo vệ môi trường, ứng phó biến đổi khí hậu, phòng chống thiên tai, tình trạng sạt lở, khô hạn, xâm nhập mặn, nước biển dâng, tình trạng ô nhiễm không khí, môi trường tại các đô thị lớn, tình hình an ninh nguồn nước tại khu vực Đồng bằng sông Cửu Long, đảm bảo quốc phòng, an ninh, trật tự, an toàn xã hội, tiếp tục nâng cao hiệu quả công tác đối ngoại và hội nhập quốc tế, phòng, chống tội phạm công nghệ cao, lừa đảo qua mạng.
Các đại biểu Quốc hội đề cập nhiều đến việc ban hành đầy đủ các văn bản hướng dẫn và triển khai hiệu quả các luật, nghị quyết của Quốc hội đã ban hành, chuẩn bị sớm, đảm bảo tiến độ, chất lượng các dự án luật đã đưa vào Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2024, sớm sửa đổi Luật Thuế thu nhập cá nhân, mức giảm trừ gia cảnh, tiếp tục đẩy mạnh cải cách thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền đi đôi với tăng cường kiểm tra, giám sát, tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; phòng, chống tội phạm tham nhũng, tiêu cực, tăng cường kỷ luật, kỷ cương, nghiêm minh; đề cao trách nhiệm của người đứng đầu, bảo vệ cán bộ dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm, khắc phục tình trạng đùn đẩy, né tránh, thiếu trách nhiệm trong một bộ phận cán bộ, công chức, viên chức. Đồng thời, tiếp tục có giải pháp thiết thực, hiệu quả để thực hiện các mục tiêu quốc gia về bình đẳng giới, tình trạng già hóa dân số, đẩy mạnh công tác thực hành tiết kiệm, chống lãng phí, nhất là trong việc thực hiện các chương trình mục tiêu quốc gia và đầu tư công.
Cuối phiên thảo luận, Quốc hội đã dành thời gian để các Bộ trưởng: Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và Thống đốc Ngân hàng Nhà nước, 2 Phó Thủ tướng Chính phủ: Lê Minh Khái và Trần Hồng Hà tham gia phát biểu, giải trình thêm một số vấn đề có liên quan.