Đây là những vấn đề mà các đại biểu HĐND Thành phố Hồ Chí Minh đặc biệt quan tâm, đặt câu hỏi tại buổi chất vấn và trả lời chất vấn đối với Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ thành phố vào sáng 12/7, tại Kỳ họp thứ 9 HĐND Thành phố Hồ Chí Minh Khóa IX.
Cho rằng hoạt động nghiên cứu khoa học của sinh viên có tác động rất lớn đến sự phát triển tư duy sáng tạo của sinh viên, theo đại biểu Lê Thị Ngọc Thanh, thời gian qua số lượng đề tài nghiên cứu khoa học cũng như tính ứng dụng, chất lượng của các đề tài trong sinh viên còn khiêm tốn. Vậy giải pháp trọng tâm trong thời gian sắp tới để thúc đẩy hoạt động nghiên cứu khoa học, sáng tạo trong sinh viên là gì?
Một thực tế khác cũng được đại biểu này đề cập là nhiều doanh nghiệp khởi nghiệp thất bại, chỉ tồn tại được trong thời gian rất ngắn. Thành phố đã và sẽ có giải pháp gì để hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua thử thách khởi nghiệp.
Quan tâm đến việc nhiều nhà khoa học ở Thành phố Hồ Chí Minh có xu hướng về hợp tác, nghiên cứu khoa học công nghệ ở các địa phương khác, đại biểu Phan Thị Hồng Xuân chia sẻ, hiện nhiều trường, viện ở thành phố đã thành lập các nhóm nghiên cứu mạnh và đăng ký tham gia nghiên cứu các vấn đề của nhiều địa phương khác. Đây có phải là “làn sóng” chuyển dịch của nhà khoa học về các địa phương khác hay không? Phải chăng ở các địa phương khác, thủ tục, cơ chế đơn giản hơn hay được quan tâm ưu đãi hơn tại thành phố.
Các đại biểu cũng cho rằng chủ trương ưu đãi các doanh nghiệp thành lập Quỹ khoa học - công nghệ là rất phù hợp trong tình hình ngân sách đầu tư còn hạn chế. Tuy nhiên, số doanh nghiệp thành lập Quỹ này rất ít, chưa kể nhiều doanh nghiệp thành lập Quỹ nhưng hoạt động không hiệu quả. Các đại biểu cho rằng, cần tìm hiểu rõ nguyên nhân, vướng mắc để hỗ trợ doanh nghiệp, tạo động lực thúc đẩy phát triển, đầu tư khoa học công nghệ trong sản xuất.
Trao đổi về vai trò của khoa học công nghệ trong việc tham gia thực hiện các chương trình đột phá, mục tiêu phát triển thành phố, ông Nguyễn Việt Dũng, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh cho biết, hằng năm Sở dành khoảng hơn 20% kinh phí đầu tư cho khoa học - công nghệ để hỗ trợ thực hiện các đề tài nghiên cứu về 7 chương trình đột phá của thành phố. Trong đó, Sở chú trọng các chương trình kết nối với nhà khoa học ở các Trường, Viện tham gia nghiên cứu, nhất là chương trình giảm ùn tắc giao thông, xây dựng thành phố thông minh...
Về hoạt động hỗ trợ sinh viên nghiên cứu khoa học, ông Nguyễn Việt Dũng cho biết, hằng năm Sở đều hỗ trợ sinh viên thông qua Trung tâm sáng tạo trẻ của Thành đoàn để thực hiện vườm ươm nghiên cứu khoa học của Thành đoàn. Tuy nhiên, nguồn ngân sách dành cho sinh viên nghiên cứu còn ít. Ông Nguyễn Việt Dũng cũng cho rằng các cơ sở ươm tạo của nhà nước hiện chưa phát huy hết vai trò. Trong 2 năm qua khi thực hiện chương trình hỗ trợ khởi nghiệp đổi mới sáng tạo, Sở đã kết nối được 24 cơ sở ươm tạo nhằm chia sẻ kinh nghiệm và kỹ năng của các vườm ươm cả khu vực công lập và tư nhân. Cùng với đó, Sở sẽ tham mưu thành phố và kiến nghị Bộ Khoa học và Công nghệ để có cơ chế cởi mở hơn trong hoạt động của các đơn vị sự nghiệp khoa học công nghệ.
Về câu chuyện doanh nghiệp khởi nghiệp thất bại, Giám đốc Sở Khoa học và Công nghệ Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Việt Dũng cho rằng, doanh nghiệp khởi nghiệp thất bại là câu chuyện không lạ trên thế giới. Bởi doanh nghiệp khởi nghiệp đổi mới, sáng tạo là những doanh nghiệp có ý tưởng đột phá và sự đột phá đó có thể thành công nhưng cũng có thể thất bại. Thành phố đã và đang tổ chức nhiều chương trình huấn luyện về khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo để các doanh nghiệp khởi nghiệp tính toán kế hoạch chặt chẽ hơn, lường trước được những khó khăn, giảm thiểu khả năng thất bại.
Chủ tịch HĐND Thành phố Hồ Chí Minh Nguyễn Thị Quyết Tâm đánh giá, thời gian qua việc đầu tư cho khoa học – công nghệ tại thành phố còn dàn trải, chưa đúng trọng tâm, trọng điểm. Công tác tham mưu đặt hàng nghiên cứu khoa học góp phần giải quyết các vấn đề lớn, bức xúc xã hội chưa đạt hiệu quả tốt. Vai trò của khoa học – công nghệ đóng góp cho sự phát triển chung còn mờ nhạt.
Theo bà Nguyễn Thị Quyết Tâm, với vai trò của mình, Sở Khoa học và Công nghệ thành phố cần chủ động hơn nữa trong tham mưu các giải pháp đúng tầm, bao quát thực tiễn, đặt hàng các vấn đề lớn, thiết thực. Sở phải là “nhạc trưởng” để thúc đẩy phát triển khoa học công nghệ, góp phần đảm bảo tăng trưởng kinh tế thành phố chất lượng, bền vững, tăng khả năng cạnh tranh của nền kinh tế.